Μια εντυπωσιακή κατασκευή, ένας τύμβος ρίχνει νέο φως στον πολιτισμό του κωδωνόσχημου Λάγυνου, ο οποίος ήταν διάσπαρτος σε πολλά σημεία της Ευρώπης. Ο τύμβος ξεχωρίζει για το μεγάλο του μήκος και έχει ηλικία 5800 ετών.
Κατά τη διάρκεια αρχαιολογικών εργασιών διάσωσης, κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου D35 ανάμεσα στις περιοχές Plotiště και Sadová, στην Δημοκρατία της Τσεχίας, ήρθε στο φως η συγκεκριμένη, μνημειώδης, αρχαιολογική κατασκευή, στα σύνορα των δημοτικών διαμερισμάτων Dlouhé Dvory και Lípa.
Η δομή, είναι στην ουσία ένα μαυσωλείο, σχεδιασμένο έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στην υψηλή κοινωνική στάθμη του ανθρώπου που είναι θαμμένος εντός της. Χαρακτηριστικό του τύμβου είναι το μεγάλο του μήκος και το τραπεζοειδές σχήμα του.
Ο τύμβος έχει το εντυπωσιακό μήκος των 190 μέτρων, γεγονός που τον ανάγει σ’ έναν από τους πιο επιμήκεις του είδους του, στην Κεντρική Ευρώπη. Κατασκευές του είδους αυτού, είναι επίσης γνωστές για τον εντυπωσιακό σχεδιασμό τους, ο οποίος, εκτός από τη σπουδαιότητα του νεκρού, αποτελεί και δείκτη ταυτότητας της περιοχής και της κοινότητας.
Ο τύμβος ταυτοποιήθηκε μέσω της ανακάλυψης μιας μακράς, τραπεζοειδούς τάφρου με καμπύλη βάση, χαρακτηριστικό γνώρισμα των κατασκευών του πολιτισμού των κωδώνων. Συνήθως, τέτοιες τάφροι περιέχουν ίχνη από ξύλινους πασσάλους που χρησιμοποιούνταν για την ενίσχυση του τύμβου.
Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν έχουν βρεθεί ίχνη αυτών των χαρακτηριστικών πασσάλων. Ενδεχομένως, η απουσία τους οφείλεται στην έντονη γεωργική δραστηριότητα της περιοχής ανά τους αιώνες, η οποία ενδέχεται να άλλαξε την αρχική μορφή της κατασκευής.
Η αρχιτεκτονική δομή
Ο τύμβος έχει κατεύθυνση βορειοανατολική-νοτιοδυτική και, το πλατύτερο σημείο του, φτάνει τα 15.1 μέτρα. Η είσοδός του ανακαλύφθηκε σε εξαιρετικά καλά διατηρημένη κατάσταση, με μία ορατή τρύπα για πάσσαλο και ένα κανάλι που δείχνει το αρχικό σημείο πρόσβασης σ’ αυτόν.
Στο κέντρο του τύμβου, βρίσκονται οι δύο κυρίαρχες ταφές, οι οποίες θεωρείται ότι ήταν των ανθρώπων για τους οποίους κατασκευάστηκε ο τύμβος. Ο πρώτος τάφος έχει εσωτερική κατασκευή με κανάλια κατά μήκος των μακρύτερων πλευρών του και τρύπες πασσάλων στις γωνίες.
Μέσα στον τάφο, το σώμα ήταν αποτεθειμένο στην αριστερή πλευρά, κοιτώντας προς τον βορρά και ως κτέρισμα υπήρχε ένα κεραμικό αγγείο.
Διαφορές των δύο ταφών
Όσο για τη δεύτερη ταφή, αυτή δεν έχει εσωτερική δομή, όμως το σώμα ήταν αποτεθειμένο με παρόμοιο τρόπο, στην αριστερή του πλευρά και αντικρύζοντας τον βορρά.
Σε αυτόν τον τάφο, βρέθηκε μία συλλογή από πέντε λεπτοδουλεμένα τεχνουργήματα από πυριτόλιθο. Θεωρούνται τυπολογικώς σημαντικά αντικείμενα, και είναι κεφαλές από βέλη και μία λεπίδα. Ενδιαφέρον είναι ότι, ο τάφος αυτός αναδιαμορφώθηκε από έναν πιο πρόσφατο λάκκο, ο οποίος ήταν επίσης σημείο ταφής, αλλά δεν περιείχε ανθρώπινα λείψανα.
Εκτός από τους κεντρικούς τάφους, βρέθηκε ακόμη ένας, εμβυθισμένος στο κύριο μέρος του τύμβου. Αυτός είχε εσωτερικές κατασκευές με τρύπες πασσάλων στις γωνίες, καθώς και κανάλια, όμως μέσα βρέθηκαν μόνο θραύσματα από βαθιά φθαρμένα, κρανιακά λείψανα.
Εκτός από τον επιμήκη τύμβο, οι αρχαιολόγοι βρήκαν ακόμη 27 τάφους στη γύρω περιοχή. Ορισμένοι απ’ αυτούς, είχαν εσωτερικές κατασκευές παρόμοιες με εκείνες του κεντρικού τύμβου της ανακάλυψης.
Τα κτερίσματα των ταφών αντιστοιχούν σε εκείνα που έχουν βρεθεί σε παρόμοιες τοποθεσίες τόσο στην Τσεχία όσο και την Πολωνία, υποδηλώντας τις διαδεδομένες ταφικές πρακτικές που επικρατούσαν κατά τη Χαλκολιθική Περίοδο.