Τον ασκό του Αιόλου για τις αντικειμενικές αξίες και τη φορολόγηση των ακινήτων ανοίγει η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία το υπουργείο Οικονομικών καλείται να διορθώσει τις αξίες σε τέσσερις περιοχές στις οποίες είτε δεν έγιναν καθόλου μειώσεις είτε έγιναν και ήταν πολύ περιορισμένες.

Πρόκειται, για παράδειγμα, για περιοχές όπως η Εκάλη και το Ψυχικό στις οποίες από τον Μάιο του 2015 που άλλαξαν οι αντικειμενικές αξίες δεν έγινε καμία αλλαγή.

Τότε το υπουργείο Οικονομικών με κριτήρια περισσότερο πολιτικά και λιγότερο οικονομικά πάγωσε στις λεγόμενες ακριβές περιοχές τις αξίες ενώ οι μειώσεις, έγιναν κλιμακωτά, με βάση το ύψος της τιμής ζώνης.

Αυτό ακριβώς το ελάττωμα των νέων αντικειμενικών έβαλαν στο στόχαστρο αυτοί που προσέφυγαν και κατάφεραν να πετύχουν νέα δικαστική απόφαση με την οποία το υπουργείο Οικονομικών υποχρεώνεται να διορθώσει τις αντικειμενικές αξίες σε αυτές τις τέσσερις περιοχές το αργότερο έως το τέλος του έτους, αλλά για λόγους δημοσίου συμφέροντος οι νέες αξίες δεν θα ισχύσουν αναδρομικά καθώς αν συνέβαινε αυτό θα έπρεπε να επιστραφούν χρήματα στους φορολογούμενους σε αυτές τις περιοχές λόγω του επανυπολογισμού του ΕΝΦΙΑ και άλλων φόρων (μεταβίβασης κλπ)

Ωστόσο, η απόφαση αυτή αποτελεί και τη χαριστική βολή στο σύστημα των αντικειμενικών τιμών, όπως το γνωρίζουμε και εφαρμόστηκε από το 1982 και μετά.

Οι αντικειμενικές αξίες επί της ουσίας μπορούν πλέον να ακυρωθούν με προσφυγές που θα αφορούν στη διόρθωση των τιμών ζώνης και σε άλλες περιοχές καθώς συνολικά οι τιμές άλλαξαν βάση μαθηματικού τύπου (κλιμακωτή μείωση) και όχι βάση δεδομένων της αγοράς.

Από την υποχρεωτική αλλαγή των τιμών στις τέσσερις περιοχές της χώρας που "δικαιώθηκαν" (Εκάλη, Ψυχικό, Νέος Βουτζάς, Δελφοί Αμφίσσης) θα προκύψουν αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ του 2017 για τους φορολογούμενους που έχουν ακίνητα σε αυτές τις περιοχές καθώς ο φόρος του νέου έτους θα υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές ζώνης που θα προκύψουν από τις "διορθώσεις" που θα κάνει το υπουργείο Οικονομικών.

Με δεδομένο όμως ότι ο εισπρακτικός στόχος του φόρου δεν πρόκειται να αλλάξει αλλά θα παραμείνει στα 2,65 δισ. ευρώ, είναι πιθανό να υπάρξουν τροποποιήσεις σε κλίμακες και φορολογικούς συντελεστές που θα ακυρώσουν το όποιο όφελος θα έχουν οι ιδιοκτήτες σε αυτές τις τέσσερις περιοχές από τη μείωση των αντικειμενικών.

Ο ΕΝΦΙΑ του 2017 θα είναι κατά πάσα πιθανότητα ο τελευταίος που θα υπολογιστεί με τις αντικειμενικές αξίες (ως βάση θεωρούνται οι τιμές που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου) καθώς έρχονται εντός του επόμενου έτους οι νέες εμπορικές αξίες.

Η μετάβαση από τις αντικειμενικές στις εμπορικές αξίες εντός του 2017 αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση και μάλιστα οι νέες αξίες πρέπει να οριστούν το αργότερο έως τον Ιούνιο του επόμενου έτους.

Ωστόσο, η σχετική επιτροπή που έχει οριστεί στο υπουργείο Οικονομικών μόνο εύκολο δεν έχει βρει αυτό το εγχείρημα. Αξιόπιστος τρόπος για τον υπολογισμό των εμπορικών αξιών δεν υπάρχει και αυτό που εξετάζεται είναι η θέσπιση ενός μείγματος δεδομένων που θα δίνει μια τάξη μεγέθους για την τιμή των ακινήτων σε κάθε περιοχή.

Στο μείγμα αυτό θα περιλαμβάνονται τα δεδομένα που συλλέγουν οι τράπεζες από τις εκτιμήσεις που κάνουν για την εγγραφή προσημειώσεων, οι εκτιμήσεις ορκωτών εκτιμητών ακινήτων, οι ζητούμενες τιμές από πωλητές μέσω μεσιτικών δικτύων και το ύψος των μισθωμάτων όπως προκύπτουν από την ηλεκτρονική δήλωση μισθώσεων στο taxisnet. Μένει βέβαια να δούμε αν το εγχείρημα θα πετύχει.