Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι των νέων συντάξεων (παραδείγματα)

Ποσά που κυμαίνονται από 500 μέχρι 1.300 ευρώ «βγάζει» κατά μέσον όρο το νέο σύστημα για τις συντάξεις του 2017.

Μισθωτοί δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, ελευθεροεπαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι έχουν έναν ενιαίο τρόπο υπολογισμού της σύνταξής τους, ενώ όσοι αποχωρήσουν εντός του 2017 θα λάβουν και προσωπική διαφορά.

Βάση της νέας σύνταξης είναι η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ, η οποία θα καταβάλλεται ολόκληρη σε όσους πρόκειται να λάβουν πλήρη σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας τουλάχιστον με 20ετή χρόνο ασφάλισης, ενώ θα δίδεται μειωμένη κατά την προβλεπόμενη μείωση σε όσους πρόκειται να λάβουν μειωμένη σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας λόγω ποσοστού (67% ή 50%).

Χαμένοι θα είναι όσοι φεύγουν με τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης, καθώς θα πάρουν «κουτσουρεμένη» εθνική σύνταξη, μειωμένη κατά 2% για κάθε έτος που υπολείπεται της 20ετίας.

Δηλαδή για 15ετία θα πάρουν 345,60 ευρώ, για 16ετία 353,28 ευρώ, για 17ετία 360,96 ευρώ, για 18ετία 368,64 ευρώ, για 19ετία 376,32 ευρώ.

Επίσης, όσοι δεν συμπληρώνουν 20ετία αλλά ούτε και ακέραια έτη ανάμεσα στα 15 και στα 20 θα λάβουν ποσό αυστηρά αναλογικό των ετών, μηνών και ημερών ασφάλισης που έχουν.

Παράδειγμα

Ασφαλισμένος του ΙΚΑ αποχωρεί με 17 έτη ασφάλισης, 8 μήνες και 15 ημέρες. Θα λάβει εθνική σύνταξη 360,96 ευρώ για τα 17 χρόνια και 5,50 ευρώ για τους 8 μήνες και 15 ημέρες, που αντιστοιχούν σε 215 ημέρες ασφάλισης από το 18ο έτος. Συνολικό ποσό εθνικής σύνταξης: 366,46 ευρώ.

Το δεύτερο τμήμα της σύνταξης είναι το ανταποδοτικό και υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των συντάξιμων αποδοχών του εργασιακού βίου από το 2002 μέχρι την ημερομηνία εξόδου. Στις συντάξιμες αποδοχές και στην εξαγωγή του σχετικού μέσου όρου συνυπολογίζονται και τα δώρα (Χριστουγέννων, Πάσχα, αδείας) και επιδόματα όπου καταβάλλονται (π.χ. μισθωτοί ιδιωτικού τομέα).

Επιπρόσθετα, στην εξαγωγή των συντάξιμων αποδοχών συνυπολογίζονται και τα πλασματικά έτη που χρησιμοποιούνται για θεμελίωση και προσαύξηση της σύνταξης και έχουν αναγνωριστεί με εξαγορά, με νοητό μισθό αυτόν που προκύπτει ως να ήταν εισφορά το κόστος εξαγοράς ανά μήνα.

Προσοχή καθώς πλασματικοί χρόνοι που έχουν αναγνωριστεί χωρίς εξαγορά συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης, όχι όμως και της ανταποδοτικής.

Αντίθετα, οι πλασματικοί που εξαγοράζονται συνυπολογίζονται για εθνική και ανταποδοτική. Ειδικά για τους ελευθεροεπαγγελματίες/αυτοαπασχολούμενους ως συντάξιμες αποδοχές νοούνται οι θεωρητικές αποδοχές που προκύπτουν από τη μετατροπή σε «εισόδημα» των τεκμαρτών κατηγοριών στις οποίες κατέβαλλαν εισφορές. Οι συντάξιμες αποδοχές θα προσαυξάνονται για όλους με βάση έναν συντελεστή για την ετήσια μεταβολή μισθών, ο οποίος όμως δεν έχει εκδοθεί ακόμη από την ΕΛΣΤΑΤ.

Στη συνέχεια η ανταποδοτική σύνταξη υπολογίζεται με συγκεκριμένους συντελεστές αναπλήρωσης κλιμακωτά, με βάση το σύνολο των ετών, μηνών και ημερών ασφάλισης. Για 40 χρόνια η αναπλήρωση φτάνει στο 42,8% του μισθού, ενώ για 35ετία στο 34,5%. Οπως και για την εθνική σύνταξη, το ποσοστό αναπλήρωσης, όταν δεν υπάρχει ακέραιο έτος, υπολογίζεται ως αναλογία με μαθηματική ακρίβεια ημέρας ασφάλισης.

«Προσοχή χρειάζεται από όσους επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη» επισημαίνει το Έθνος, και εξηγεί: «Θα πρέπει να γνωρίζουν ότι στις περιπτώσεις χορήγησης πρόωρης - μειωμένης σύνταξης γήρατος ή αναπηρίας, η ανταποδοτική σύνταξη καταβάλλεται πλήρης, χωρίς δηλαδή να υπολογίζεται ποσοστό μείωσης επ’ αυτής, ενώ η μείωση περνά μόνο στην εθνική σύνταξη».

Η εθνική σύνταξη για όσους φεύγουν με μειωμένη γήρατος (15ετία στα 62) διαμορφώνεται στα 241,92 ευρώ. Το ανώτατο πλαφόν μείωσης της εθνικής ορίζεται στο 30%, ενώ δεν θα επιβάλλεται η επιπλέον μείωση του 10% που προέβλεψε το τρίτο Μνημόνιο (4336/2015).

Ποιους ασφαλισμένους (δεν) συμφέρει η έξοδος μέχρι 31/12

Ασφαλισμένοι που σκοπεύουν να αποχωρήσουν με πολλά χρόνια ασφάλισης ή/και υψηλές αποδοχές θα είναι οι κυρίως ωφελημένοι από το «μπόνους» της προσωπικής διαφοράς για το 2017. Ποιους συμφέρει η αποχώρηση εντός του έτους και ποιοι δεν θα χάσουν κάτι αν παραμείνουν στη δουλειά τους; Ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος επιμελήθηκε έναν αναλυτικό οδηγό.

Δημόσιο

Ασφαλισμένοι Δημοσίου που έχουν θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα (έχουν συμπληρώσει χρόνο ασφάλισης και όριο ηλικίας): συμφέρει η αποχώρηση κατά κύριο λόγο για όσους ασφαλισμένους έχουν συμπληρωμένη την 35ετία ή τα 37 χρόνια, ενώ συμφέρουσα είναι η επιλογή για θεμελιωμένους γονείς με πάνω από 30 έτη ασφάλισης που έχουν και δυνατότητες εξαγοράς. Η παραμονή στην εργασία και μετά το 2017 συμφέρει ως επιλογή για όσους έχουν σχετικά λίγα έτη (15ετία) ή πρόκειται να αποχωρήσουν με μειωμένη σύνταξη (25ετία).

Συμφέρει η αποχώρηση:

• 35ετία

• 37ετία

• Τρίτεκνες με πάνω από 30 χρόνια

• Γονείς με πάνω από 30 χρόνια

• Γονείς που μπορούν με εξαγορές πλασματικών να φτάσουν πάνω από 30 χρόνια.

Δεν συμφέρει η αποχώρηση:

• Μειωμένες συντάξεις

• Γονείς με λιγότερα των 30 ετών

• Τρίτεκνους με λιγότερα των 30 ετών χωρίς δυνατότητες εξαγοράς.

ΙΚΑ

Ασφαλισμένοι ΙΚΑ με θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα (έχουν συμπληρώσει χρόνο ασφάλισης και όριο ηλικίας): συμφέρει η έξοδος στη σύνταξη το 2017 για όσους έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα με 35ετία ή με βαρέα, αλλά και για τις μητέρες ανηλίκων με υψηλές αποδοχές.

Συμφέρει η αποχώρηση:

• 35ετία σε ασφαλιστική κλάση 20 και άνω

• Βαρέα με 10.500 ένσημα (7.500 στα βαρέα)

• Μητέρες με άνω των 7.500 ημ. ασφ. και ασφαλιστική κλάση 20ή και άνω

• Ολοι οι θεμελιωμένοι με 28η ασφαλιστική κλάση (ανώτατη).

Δεν συμφέρει η αποχώρηση:

• Μειωμένες συντάξεις

• 35ετία με χαμηλές συντάξιμες αποδοχές.

ΟΑΕΕ

Ασφαλισμένοι ΟΑΕΕ που έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος και μπορούν να αποχωρήσουν το 2017: συμφέρουσα επιλογή είναι η αποχώρηση σε εκείνες τις περιπτώσεις που έχουν θεμελιωμένη την 35ετία, καθώς η παραμονή απλώς επιβαρύνει με πρόσθετες εισφορές. Συμφέρει η αποχώρηση με 35ετία.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

Οι ανατροπές στον ΟΑΕΕ

1 Ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ - ΤΕΒΕ με 35 έτη ασφάλισης σε υψηλές κατηγορίες έχει συμπληρώσει την 35ετία το 2011 και είναι σήμερα 61 ετών, με συνολικά 40 έτη ασφάλισης. Μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί και αν το πράξει μέσα στο 2017 το ποσό της σύνταξής του θα είναι 1.199 ευρώ καθαρά.

2 Εμπορος ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ (πρώην ΤΑΕ) σε μεσαίες κατηγορίες συμπλήρωσε 35ετία και κατοχύρωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί μέσα στο 2017 με συνολικά 40 έτη ασφάλισης. Το ποσό της σύνταξής του θα είναι 881 ευρώ καθαρά.

3 Αυτοκινητιστής ΟΑΕΕ (πρώην ΤΣΑ) συμπληρώνει 16 έτη ασφάλισης και το 67ο έτος της ηλικίας του το 2017 και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί φέτος. Θα λάβει μειωμένη εθνική σύνταξη, γιατί δεν έχει συμπληρώσει 20 έτη ασφάλισης. Το ποσό της σύνταξής του θα είναι 373 ευρώ καθαρά.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Τι θα ισχύσει για τις μειωμένες

Μητέρα ασφαλισμένη στο ΙΚΑ που είχε κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης το 2010 ως μητέρα ανηλίκου έγινε 55 ετών τον Ιανουάριο του 2017 και μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη, με τη μείωση να ξεκινά από το 59ο έτος και 6 μήνες της ηλικίας της.

Η μείωση στην περίπτωσή της θα είναι 27%, όμως η εν λόγω ποινή θα αφορά μόνο την εθνική σύνταξη, καθώς θα λάβει πλήρη την ανταποδοτική.

Με 9.000 ημέρες ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές στα 1.500 ευρώ, το ποσό της σύνταξης της πλήρους θα ήταν 854 ευρώ. Με τη μείωση πλέον να επηρεάζει μόνο την εθνική σύνταξη, το ποσό της σύνταξής της εάν αποχωρήσει το 2017 θα είναι 730 ευρώ.