Η μόνη εγγύηση που πήρε το οικονομικό επιτελείο από το χθεσινό Eurogroup αποδεχόμενο τα προληπτικά μέτρα για το 2019 είναι ότι ο μεθεπόμενος χρόνος θα είναι ο χειρότερος για μισθωτούς και – κυρίως- συνταξιούχους στα εννέα χρόνια μνημονίων που θα μετράμε τότε.
Κυβέρνηση και Θεσμοί θα συζητήσουν για τη μείωση του αφορολόγητου και την περικοπή της προσωπικής διαφορές στις συντάξεις με απόδοση περίπου 1,5% του ΑΕΠ (περίπου 2,7 δισ. ευρώ).
Τα μέτρα αυτά θα νομοθετηθούν από τώρα και θα ισχύουν -σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο- από 1.1.2019. Παράλληλα θα εφαρμοστούν άμεσα τα υπόλοιπα μέτρα της δεύτερης αξιολόγησης που αφορούν στα εργασιακά, στο άνοιγμα αγορών και επαγγελμάτων και στην επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων.
Θα είναι η δεύτερη χρονιά που θα εφαρμόζεται η περικοπή του αφορολόγητου (η πρώτη θα είναι το 2018) η οποία πλήττει κυρίως τους νέους εργαζόμενους που δεν έχουν κάνει ακόμη οικογένεια και τους συνταξιούχους που δεν έχουν προστατευόμενα μέλη.
Ειδικά οι συνταξιούχοι θα χτυπηθούν διπλά αφού όσοι έχουν (μικτά) μηνιαία εισοδήματα 1.200 - 1.300 ευρώ από συντάξεις θα δουν και το εισόδημα τους να μειώνεται σημαντικά και από την μείωση του αφορολόγητου αφού θα πληρώσουν περισσότερο φόρο αλλά και από την απευθείας μείωσης του ύψους της σύνταξης που θα πρέπει να προσαρμοστεί με τις νέες συντάξεις που θα είναι κατά τουλάχιστον 20% μικρότερες.
Όλα αυτά σε μια χρονιά στην οποία σύμφωνα με όσα γνωρίζαμε μέχρι χθες θα είμαστε εκτός μνημονίων και θα μπορούσαμε να αποκαταστήσουμε αδικίες αντί να τις μεγαλώνουμε.
Αν όλα τα παραπάνω συνδυαστεί και ένα παρωχημένο σύστημα «αντικειμενικών» τεκμηρίων διαβίωσης το οποίο ουδέποτε απέδωσε τα αναμενόμενα αλλά παραμένει σύστημα υπό αναθεώρηση από το 2013 τότε είναι πολύ πιθανό να κληθούν να πληρώσουν τεράστιους φόρους άνεργοι εργαζόμενοι με εισοδήματα 300 και 400 ευρώ και συνταξιούχοι με μηνιαία σύνταξη 400 ευρώ φτάνει να έχουν ένα σπίτι.
Απλό παράδειγμα αποτελεί ένας συνταξιούχους με 400 ευρώ μηνιαία σύνταξη δηλαδή ετήσιο εισόδημα 4.800 ευρώ.
Θεωρητικά ακόμη και την μείωση του αφορολόγητου από τα 8636 ευρώ που είναι σήμερα στα 6.000 ευρώ ο συγκεκριμένος συνταξιούχος δεν πληρώνει φόρο.
Αν όμως έχει την ατυχία να έχει ένα σπίτι η εφορία υπολογίζει ένα ετήσιο τεκμήριο 3000 ευρώ επειδή… ζει και περίπου 4.000 ευρώ ένα ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα.
Επειδή δε το τεκμαρτό εισόδημα είναι μεγαλύτερο από το πραγματικό ο ίδιος συνταξιούχος θα κληθεί να πληρώσει με το νέο σύστημα 22% φόρο για τα 1.000 ευρώ που υπερβαίνει το αφορολόγητο.
Τα αντισταθμιστικά μέτρα
Τα αντισταθμιστικά μέτρα που ακούσαμε χθες να συνοδεύουν τις νέες δεσμεύσεις του οικονομικού επιτελείου δεν θα εφαρμοστούν τόσο εύκολα όσο οι περικοπές του αφορολόγητου των συντάξεων.
Θα πρέπει δηλαδή πρώτα να πληρώσουμε τα νέα μέτρα το 2019 να πετύχουμε και να ξεπεράσουμε ως χώρα το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5 % του ΑΕΠ και τότε θα συζητήσουμε τι θα μπορεί να δοθεί σε μόνιμη βάση από το πλεόνασμα του πλεονάσματος.
Αυτό σημαίνει ότι για κάθε 1 ευρώ φόρου θα υπάρχει και 1 ευρώ ελάφρυνση που διαρρέονταν χθες από Κυβερνητικά στελέχη για ευνόητους λόγους δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα εφαρμοστεί αφού είναι εκ των προτέρων δεδομένο ότι δεν θα το δεχθούν οι δανειστές.
Συνεπώς ακόμη και στην καλύτερη περίπτωση ένα μέρος του πρόσθετου βάρους που θα επωμιστεί η πραγματική οικονομία από του χρόνου θα παραμείνει στο διηνεκές περιμένοντας να αντισταθμιστεί κύριος είδε μετά από πόσα χρόνια.
Η 20η Μαρτίου η νέα κρίσιμη ημερομηνία
Ο επόμενος στόχος είναι να υπάρξει συμφωνία σε επίπεδο τρόικας τις επόμενες 20 μέρες στην Αθήνα ώστε στο Eurogroup της 20ης Μαρτίου να υπάρξει πολιτική συμφωνία για το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Ωστόσο το ΔΝΤ, με χθεσινή του ανακοίνωση, τονίζει ότι παραμένουν ανοιχτά θέματα και ότι δεν είναι βέβαιο ότι θα κλείσει η αξιολόγηση στη διάρκεια της επερχόμενης καθόδου των Θεσμών στην Αθήνα.
Από τον πλευρά των Ευρωπαίων η συμμετοχή του ΔΝΤ κρίνεται απαραίτητη και γι’ αυτό είναι έτοιμοι να δώσουν το περίγραμμα των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος (θα εφαρμοστούν από το 2018 και μετά) ώστε να πείσουν το Ταμείο να μπει στο πρόγραμμα με τα δικά του λεφτά (περίπου 5 δισ. ευρώ).
Ωστόσο στη συνέντευξη Τύπου του Εurogroup ο κ. Ντάισελμπλουμ είπε ότι οι Ευρωπαίοι μπορούν να περιμένουν να υπάρξει συμφωνία ως το καλοκαίρι γνωρίζοντας ότι ο χρόνος πιέζει την Ελλάδα καθώς η αβεβαιότητα διαλύει την οικονομία.
Επίσης το «deadline» καθορίζεται από το γεγονός ότι η Ελλάδα πρέπει να εξυπηρετήσει λήξεις χρέους ύψους 7 δισ. ευρώ τον Ιούλιο (κυρίως προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) για να αποφύγει τη χρεοκοπία.