Τι φέρνει το μίνι ασφαλιστικό για συνταξιούχους, επίδομα προσωπικής διαφοράς και πληρωμή επιδομάτων

Σε τρεις άξονες θα βασίζεται το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο που παρουσιάζεται σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο και θα προωθηθεί τον Νοέμβριο στη Βουλή.

Ο πρώτος άξονας θα αναφέρεται στην αναδιάρθρωση της λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), ο δεύτερος θα αφορά ασφαλιστικά θέματα (συνταξιούχοι που εργάζονται, οφειλέτες που αδυνατούν να βγουν στη σύνταξη, επίσπευση της έκδοσης των επικουρικών) και ο τρίτος στην πληρωμή των επιδομάτων με πλαστικό χρήμα και στα προγράμματα της ΔΥΠΑ. Επιπλέον θεσμοθετείται επίδομα μητρότητας στις αυτοαπασχολούμενες και στις αγρότισσες.

Στο μίνι ασφαλιστικό θα περιληφθεί επίσης η διάταξη που θα καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την καταβολή του επιδόματος προσωπικής διαφοράς 100-200 ευρώ πριν από τα Χριστούγεννα σε 750.000 συνταξιούχους που δεν θα λάβουν την αύξηση 3,1% στις συντάξεις τους το 2024. Πρόκειται γι αυτούς που έχουν προσωπική διαφορά πάνω από 10 ευρώ και σύνταξη έως 1600 ευρώ.

Αναλυτικά, οι βασικότερες διατάξεις του νομοσχεδίου είναι οι εξής:

- Εργαζόμενοι συνταξιούχοι: Η διάταξη για τους εργαζόμενους συνταξιούχους προβλέπει από την 1/1/2024 την κατάργηση του πέναλτι 30% στη σύνταξή τους. Αντί αυτού ορίζεται μηνιαία εισφορά 10% στο εισόδημα από την εργασία τους . Το νέο καθεστώς ευνοεί την πλειοψηφία των εργαζόμενων συνταξιούχων και έχει στόχο να τους ενθαρρύνει να δηλώνουν τα εισοδήματά τους προκειμένου να περιοριστεί η μαύρη εργασία.

Η ευνοϊκή ρύθμιση επεκτείνεται και στους συνταξιούχους με αναπηρία. Σήμερα οι συνταξιούχοι με αναπηρία δεν είχαν δικαίωμα για εργασία χωρίς να διακόπτεται η αναπηρική σύνταξη και το επίδομα με εξαίρεση τους ασθενείς με ψυχιατρικά προβλήματα η νοητική υστέρηση.

Με τη νέα διάταξη θα επιτρέπεται η εργασία προκειμένου όσοι αισθάνονται ικανοί προς εργασία να συμμετέχουν στο κοινωνικό γίγνεσθαι και να ενισχύουν το εισόδημά τους . Απαραίτητη προϋπόθεση να αποδεικνύεται η ασφαλιστική τους αναπηρία, που σημαίνει ότι το εισόδημά από την εργασία τους δε μπορεί να είναι υψηλότερο του αρτιμελούς εργαζόμενου.

Για τους μη μισθωτούς, ο αντίστοιχος πόρος θα ανέρχεται στο 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κλάσης. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για όσους αυτοαπασχολούμενους έχουν υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης (δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί κ.λπ.). Η δήλωση των υποψηφίων προς εργασία συνταξιούχων θα γίνεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας του e-ΕΦΚΑ.

Από τη νέα ρύθμιση θα εξαιρεθούν οι κατηγορίες απασχολούμενων συνταξιούχων οι οποίες εξαιρούνταν από την περικοπή σύνταξης υπό το προϊσχύον καθεστώς, όπως, για παράδειγμα, συνταξιούχοι του π. ΟΓΑ, οι πολύτεκνοι με ανήλικα τέκνα, όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα, οι ψυχικά ασθενείς κ.ά.

Απώτερος στόχος της μεταρρύθμισης του καθεστώτος της απασχόλησης συνταξιούχων είναι η αύξηση της συμμετοχής τους στην αγορά εργασίας, τόσο για την κάλυψη κενών θέσεων εργασίας, όπου υπάρχει έλλειμμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, όσο και για την επιμήκυνση του εργασιακού βίου τους και την τόνωση του εισοδήματός τους. Από τον εξορθολογισμό των κρατήσεων, ένα μέρος της εργασίας που πραγματοποιείται σήμερα από τους συνταξιούχους στον ανεπίσημο τομέα της οικονομίας αναμένεται να περάσει στον επίσημο, με την προσδοκία να επανεντάξει στην αγορά εργασίας πολλούς, να τονώσει και να ενισχύσει περαιτέρω τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, ενισχύοντας παράλληλα και τα κρατικά έσοδα.

- Εγκλωβισμένοι οφειλέτες: Σήμερα οι οφειλέτες έως 20.000 ευρώ, ελεύθεροι επαγγελματίες, δεν παίρνουν καθόλου σύνταξη. Με τη νέα ρύθμιση αυξάνεται το όριο της οφειλής στις 30.000 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και στις 10.000 ευρώ για τους αγρότες με κάποιους όρους και προϋποθέσεις. ( Να αποδεικνύεται με την άρση των τραπεζικών τους λογαριασμών ότι είναι αναξιοπαθούντες και όχι κακοπληρωτές). Συγκεκριμένα δεν θα πρέπει να διαθέτουν καταθέσεις, άνω των 15.000 ευρώ. Για τους αγρότες, το όριο της οφειλής θα ανέλθει στα 10.000 ευρώ και θα ακολουθούν την ίδια διαδικασία.

Για το διάστημα αυτό ωστόσο θα μπορούν να παίρνουν το 50% της σύνταξής τους . Όταν φτάσουν στο κατώφλι των 30.000 ξεμπλοκάρεται η σύνταξή τους και περνούν στο σημερινό καθεστώς σύμφωνα με το οποίο αποπληρώνουν την υπόλοιπη οφειλή σε 60 δόσεις.

- Επίσπευση έκδοσης επικουρικών: Στο μίνι ασφαλιστικό θα περιλαμβάνεται διάταξη για την επίσπευση έκδοσης των επικουρικών συντάξεων καθώς το στοκ των εκκρεμοτήτων παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Η διάταξη θα προβλέπει ότι οι εκκρεμείς αιτήσεις θα εξετάζονται στο εξής με βάση τη 15ετία και όχι με βάση με το χρόνο ασφάλιση που προέβλεπε το Ταμείο τους. Σημειώνουμε ότι η 15ετία ισχύει σήμερα για το πρώην ΙΚΑ .

Αντίθετα για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου για την έκδοση επικουρικής απαιτείται η θεμελίωση με 25ετία και 35ετία. Στην 25ετία ο ασφαλισμένος παίρνει την επικουρική στα 67 ακόμη και αν πήρε την κύρια σύνταξη πολύ νωρίτερα (π.χ. στα 55 με 25ετία και ανήλικο). Για να πάρει την επικουρική πριν τα 67 θα πρέπει να έχει 35 έτη.

Με τη νέα διάταξη όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι θα μπορούν να θεμελιώνουν δικαίωμα για επικουρική με 15ετία. Με την ενεργοποίηση της διάταξης, σύμφωνα με κύκλους του ΕΦΚΑ, θα εκκαθαριστούν αυτόματα περίπου 30.000 εκκρεμείς επικουρικές του δημοσίου.

- Πληρωμή των επιδομάτων με πλαστικό χρήμα: Στο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνεται και η διάταξη για την πληρωμή μεγάλου ποσοστού των επιδομάτων της ΔΥΠΑ και του ΟΠΕΚΑ (με εξαίρεση τα αναπηρικά) με άυλη προπληρωμένη κάρτα, όπως συμβαίνει τώρα με το μισό Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, καθώς το άλλο μισό θα καταβάλλεται σε τραπεζικούς λογαριασμούς.

Στην πράξη, τα ποσά της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων, από τα επιδόματα τέκνων, το επίδομα γέννησης, έως τα επιδόματα ανεργίας με εξαίρεση τα αναπηρικά επιδόματα, θα μπαίνουν στην προπληρωμένη κάρτα και όχι σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Με αυτό τον τρόπο οι περίπου 2 εκατ. δικαιούχοι θα μπορούν να χρησιμοποιούν την προπληρωμένη κάρτα για να κάνουν τα ψώνια τους.

Επιπλέον, ο κάτοχος της κάρτας θα συναλλάσσεται άυλα, ηλεκτρονικά, μέσω e- shopping, e- banking και άλλες on line υπηρεσίες.

Στόχος είναι να δίνονται «όσα πρέπει, σε αυτούς που πρέπει, ακριβώς για ό,τι πρέπει» προκειμένου να καταπολεμηθεί παράλληλα και η φοροδιαφυγή. Υπενθυμίζουμε ότι η αύξηση της χρήσης πλαστικού χρήματος στο σύνολο της οικονομίας έχει ήδη ενισχύσει τα φορολογικά έσοδα.

- Παράταση της προαιρετικής ένταξης στο ΤΕΚΑ: Παρατείνεται για ένα χρόνο η προθεσμία για εθελοντική ασφάλιση στο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) όλων όσοι είναι ήδη εργαζόμενοι και κάτω των 35 ετών, καθώς και αυτών που δεν είχαν έως σήμερα επικουρικό ταμείο . Οι εν λόγω ασφαλισμένοι μπορούν να υπαχθούν προαιρετικά με αίτησή τους στο ΤΕΚΑ έως τα τέλη του 2024.

- Αλλαγές στη λειτουργία των επαγγελματικών ταμείων: Ριζική αναδιάρθρωση της λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) προβλέπουν οι διατάξεις που θα ενταχθούν στο Μίνι Ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Οι άξονες των αλλαγών είναι α) η δυνατότητα λειτουργίας πολυεργοδοτικών ταμείων , η βελτίωση της εποπτικής λειτουργίας, καθώς και κλιμακωτή φορολόγηση του εφάπαξ η της μηνιαίας σύνταξης που θα χορηγούν τα ΤΕΑ στους ασφαλισμένους.

Σημειώνουμε ότι ο συνταξιούχος που θα λάβει το συμπλήρωμα του επαγγελματικού ταμείου , θα μπορεί να επιλέξει τη μηνιαία καταβολή ( σύνταξη) η να ζητήσει να του καταβληθεί εφάπαξ όλο το ποσό που θα έπαιρνε σε συντάξεις για τα επόμενα χρόνια.

Μέχρι σήμερα το εφάπαξ ήταν αφορολόγητο γι ΄αυτό και η συντριπτική πλειοψηφία των ασφαλισμένων προτιμούσε την εφάπαξ παροχή έναντι της σύνταξης που φορολογείται ως εισόδημα με βάση την κλίμακα.

Το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας προβλέπει στο εξής η φορολόγηση του εφάπαξ να είναι διπλάσια από εκείνη των συντάξεων και να επιβάλλεται κλιμακωτά έως 20% με βάση τα έτη ασφάλισης.

Ωστόσο η φορολόγηση των εφάπαξ παροχών αποτελεί «αγκάθι» για τα ΤΕΑ γι΄αυτό μετά την παρουσίαση του νομοσχεδίου στο υπουργικό συμβούλιο , θα ξεκινήσει «εξαντλητικός» διάλογος με τους εμπλεκόμενους φορείς προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι φορολογικοί συντελεστές.

Ετσι, σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο για περιπτώσεις ασφαλισμένων με έως 10 έτη ασφάλισης, η φορολόγηση των εφάπαξ θα είναι 20% και 10% για τις συντάξεις. Για 10 – 20 έτη ασφάλιση, η φορολόγηση θα υποχωρεί στο 15% για την καταβολή εφάπαξ και στο 7,5% για τη χορήγηση σύνταξης. Τελευταία κατηγορία που αναμένεται να θεσμοθετηθεί, θα είναι οι περιπτώσεις δικαιούχων με πάνω από 20 έτη ασφάλισης. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η φορολόγηση θα είναι 10% για το εφάπαξ και 5% για την σύνταξη.

Στα ομαδικά ασφαλιστήρια που παρέχουν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες οι συντελεστές φορολόγησης είναι υψηλότεροι 10%-20% ανάλογα με το ποσό που δικαιούται ο ασφαλισμένος ενώ αν εγκαταλείψει πρόωρα την ασφάλιση, πχ σε 5 χρόνια η φορολογική επιβάρυνση αυξάνεται ( πέναλτι)

Η διαδικασία της φορολόγησης θα εφαρμοστεί από την ψήφιση του νόμου και μετά. Αυτό σημαίνει ότι οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν ήδη καταβληθεί από τους ασφαλισμένους των ΤΕΑ, θα παραμείνουν αφορολόγητες, όπως ισχύει δηλαδή έως τώρα. Η όποια φορολόγηση θα αφορά τις νέες εισφορές που θα καταβληθούν, ή τους νέους ασφαλισμένους που θα προκύψουν είτε στα τωρινά ΤΕΑ είτε σε όποια δημιουργηθούν στο μέλλον.

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις