Σε αναπτυξιακή φάση μετά μια δεκαετία στασιμότητας βρίσκεται πλέον η στεγαστική πίστη στη χώρα μας με συγκλίνουσες εκτιμήσεις που έχουν διατυπωθεί από αρμόδια τραπεζικά στελέχη και έχουν δει το φως της δημοσιότητας να ανεβάζουν τις νέες εκταμιεύσεις δανείων στο συγκεκριμένο τομέα στα 900 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους.
Το ενδιαφέρον των νοικοκυριών, όπως έχουν επισημάνει τραπεζικά στελέχη σε επίσημες παρουσιάσεις τους, είναι ακόμη μεγαλύτερο, αλλά ο μεγάλος χρόνος εκταμίευσης ενός στεγαστικού δανείου που το 2020 ξεπερνούσε τους 4 μήνες αποτελεί έναν ανασταλτικό παράγοντα.
Χρόνος που εκτιμάται ότι θα μειωθεί δραστικά καθώς η αγορά και όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες που εμπλέκονται (δημόσιες υπηρεσίες και δικαστήρια) επανέρχονται πλέον στην κανονικότητα μετά τη λήψη των περιοριστικών μέτρων που είχαν επιβληθεί λόγω της πανδημίας αλλά και της σταδιακής ψηφιοποίησης των διαδικασιών.
Το μέσο στεγαστικό δάνειο κυμαίνεται σήμερα μεταξύ 70.000 - 90.000 ευρώ, οι επτά στις δέκα αιτήσεις εγκρίνονται, ενώ η ιδία συμμετοχή του δανειολήπτη θα πρέπει να ανέρχεται περίπου στο 25% της αξίας του ακινήτου.
Ποια όμως είναι τα βασικά στάδια λήψης ενός στεγαστικού δανείου, τι θα πρέπει να γνωρίζει ο υποψήφιος δανειολήπτης προκειμένου να μειώσει τον χρόνο εκταμίευσης;
Ποια είναι τα βασικά προβλήματα;
Τα βασικά στάδια λήψης στεγαστικού δανείου
Η διαδικασία για να πάρει κάποιος στεγαστικό δάνειο περιλαμβάνει τα εξής βασικά στάδια:
- Υποβολή αίτησης δανείου
- Οικονομική Προέγκριση
- Τεχνικός και Νομικός έλεγχος του ακινήτου
- Υπογραφή του συμβολαίου αγοράς με τον πωλητή
- Τελική Έγκριση
- Υπογραφή της σύμβασης του δανείου
- Εγγραφή προσημείωσης του ακινήτου
- Εκταμίευση του δανείου
Τα προβλήματα που καθυστερούν τη διαδικασία
Τα προβλήματα που συνήθως εντοπίζονται στη διαδικασία αγοράς του ακινήτου και αποτελούν πολλές φορές αιτίες καθυστέρησης, προσδιορίζονται στα ακόλουθα:
- Μη πλήρη οικονομικά στοιχεία και ασάφειες εισοδημάτων και υποχρεώσεων κατά την αξιολόγηση της οικονομικής προέγκρισης.
- Καθυστέρηση στην εύρεση του προς αγορά ακινήτου ή αλλαγές του ακινήτου ενδιαφέροντος κατά την διαδικασία.
- Ελλείψεις στα απαιτούμενα δικαιολογητικά του ακινήτου.
- Προβλήματα τεχνικής και νομικής φύσης του ακινήτου (αυθαίρετα τμήματα, ασυμφωνίες στα έγγραφα, προβλήματα ταυτοποίησης ακινήτου, βάρη στο ακίνητο, κ.λ.π). Οι πιο σημαντικές καθυστερήσεις παρατηρούνται κατά την επίλυση των προβλημάτων αυτών.
- Διαδικασία υπογραφής συμβολαίου αγοράς και διεκπεραίωσης φορολογικών υποχρεώσεων.
- Χρονοβόρα διαδικασία μεταγραφής των συμβολαίων αγοράς στα κατά τόπους Κτηματολογικά γραφεία / Υποθηκοφυλακεία.
Τι μπορεί να κάνει ο υποψήφιος δανειολήπτης από την πλευρά του για να μετριάσει τα προβλήματα αυτά:
Στην αρχική συνέντευξη με τον σύμβουλο της τράπεζας που επέλεξε να αναφέρει όλες τις λεπτομέρειες ως προς την στεγαστική του ανάγκη, την εισοδηματική του κατάσταση, όλες τις υποχρεώσεις του, καθώς και το ύψος της αξίας του ακινήτου που θέλει να αγοράσει.
- Δικαιολογητικά για την οικονομική προέγκριση: Η έγκαιρη και ορθή προσκόμιση των δικαιολογητικών βοηθάει στο να κερδίσει ο δανειολήπτης της χρόνο και να αποφύγει επιπλέον ενέργειες. Αρκετές τράπεζες στις ιστοσελίδες αναφέρουν τα δικαιολογητικά, ενώ δίνονται και στα υποκαταστήματα.
- Οικονομική προέγκριση σε 3 περίπου ημέρες: Εντός του διαστήματος των 3 περίπου ημερών, οι τράπεζες ενημερώνουν τον πελάτη με βάση μόνο τα οικονομικά του στοιχεία για το μέγιστο ποσό δανείου που μπορεί να λάβει. Βάσει αυτού μπορεί πιο στοχευμένα να βρει το ακίνητο που τον ενδιαφέρει.
- Να βρει σύντομα το κατάλληλο ακίνητο: Η διαδικασία μπορεί να επισπευσθεί εάν ο δανειολήπτης έχει βρει στο συντομότερο δυνατό χρόνο το ακίνητο που τον ενδιαφέρει να αγοράσει. Ωφέλιμο είναι ο αγοραστής να διερευνήσει περαιτέρω την επιλογή του για ενδεχόμενα τεχνικά προβλήματα (πχ. αυθαίρετα τμήματα ή ασυμφωνίες στο εμβαδόν) ή νομικά βάρη.
- Να συλλέξει σωστά τα δικαιολογητικά του ακινήτου.
- Συνεργασία με τον μηχανικό - Αξία ακινήτου. Σημαντικό είναι ο δανειολήπτης να ορίσει το ραντεβού για τον τεχνικό έλεγχο του ακινήτου στο συντομότερο δυνατό χρόνο και αφού πρώτα σιγουρευτεί ότι έχει διαθέσιμα τα απαραίτητα δικαιολογητικά για το ακίνητο. Σημειώνεται ότι η αξία του ακινήτου όπως αυτή θα εκτιμηθεί από τον μηχανικό, είναι σημαντική για τον καθορισμό του τελικού ποσού δανείου που μπορεί να λάβει ο πελάτης.
- Υπογραφή συμβολαίου αγοράς και διαδικασίες. Ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπογραφής του συμβολαίου αγοράς, η τακτοποίηση των φορολογικών υποχρεώσεων αμβλύνουν συνήθως τον συνολικό χρόνο διεκπεραίωσης της αίτησης.
- Υπογραφή της σύμβασης. Σημαντικό είναι να γνωρίζει ο δανειολήπτης ότι με βάση τα όσα ορίζονται στην Κοινοτική Οδηγία για τα στεγαστικά δάνεια (Ν. 4438/2016), είναι υποχρεωτικό να περάσουν τουλάχιστον 5 ημέρες από την Τελική Έγκριση έως την υπογραφή της σύμβασης, ως περίοδος μελέτης της σύμβασης από τον δανειολήπτη.
- Εγγραφή προσημείωσης και θέματα με κτηματολόγιο/υποθηκοφυλακείο.
Παρά το γεγονός ότι είμαστε πολύ κοντά στην ψηφιοποίηση των διαδικασιών του Κτηματολογίου και σε λίγο χρόνο όλες οι μεταγραφές των τίτλων θα γίνονται ψηφιακά, σήμερα παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις οι οποίες έγιναν πολύ πιο έντονες και λόγω της πανδημικής κρίσης, σε κατά τόπους Κτηματολογικά γραφεία / Υποθηκοφυλακεία. Να σημειωθεί ότι σε κάποιες περιπτώσεις μια απλή μεταγραφή συμβολαίου αγοράς έχει χρειασθεί διάστημα ενός έτους για να ολοκληρωθεί.
Ο δανειολήπτης μέσω του δικηγόρου του καλό είναι να διερευνήσει την εκδοχή καθυστέρησης του Κτηματολογικού γραφείου/ Υποθηκοφυλακείου που θα γίνει η μεταγραφή, και σε περίπτωση που ενδέχεται να είναι μεγάλη να ενημερώσει σχετικά την Τράπεζα. Επιπλέον, μπορεί να αντλήσει τα δικαιολογητικά αναφορικά με τον ΕΝΦΙΑ ηλεκτρονικά μέσω του myaade και να αιτηθεί τα δικαιολογητικά για την εγγραφή προσημείωσης μέσω του ktimatologio.gov.gr