Ποιον ρόλο παίζει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) στην προώθηση του ιδιωτικού τομέα...
Της Σαμπίνα Τζιούρμαν*
Για να εξέλθει η Ελλάδα από την ύφεση χρειάζεται οι επιχειρήσεις, κυρίως οι εξαγωγικές και εκείνες που δημιουργούν θέσεις εργασίας, εκτός από το να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση, να λειτουργούν σε ένα περιβάλλον που να τούς εμπνέει εμπιστοσύνη, ώστε να εφαρμόζουν τα επενδυτικά τους σχέδια και να αναπτύσσουν την επιχειρηματικότητά τους.
Η υποστήριξη των ιδιωτικών επιχειρήσεων αποτελεί κεντρικό στόχο των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), δεδομένου ότι ένας επιτυχημένος ιδιωτικός τομέας μπορεί να πετύχει την έξοδο από την ύφεση. Από την έναρξη της δραστηριοποίησής μας στην Ελλάδα, τον Σεπτέμβριο του 2015, έως σήμερα έχουμε επενδύσει 730 εκατ. ευρώ με την μορφή δανείων ή κεφαλαιακών συμμετοχών, με σκοπό να συμβάλουμε στην οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη της χώρας.
Ανταποκρινόμενοι στις προκλήσεις, η δραστηριοποίησή μας περιστρέφεται γύρω από τον κεντρικό στόχο για αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η οποία υπέστη καίρια πλήγματα στο παρελθόν τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και διεθνώς. Ως εκ τούτου, διαδραματίσαμε ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη της ελληνικής κεφαλαιαγοράς και αναπτύξαμε στενούς δεσμούς με τον χρηματοοικονομικό τομέα.
Συμμετείχαμε σε τρεις εκδόσεις ομολόγων από ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους: στα ευρωομόλογα του παρόχου τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών ΟΤΕ και της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ, καθώς επίσης και στο ομόλογο του ομίλου Φουρλής, το οποίο αποτελεί το πρώτο εγχώριο, μη μετατρέψιμο εταιρικό ομόλογο που εκδόθηκε και διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Η συμβολή της EBRD στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ήταν εμφανής και σε άλλες συναλλαγές, όπως η συμμετοχή της στο κοινοπρακτικό δάνειο 339 εκατ. ευρώ στον ΟΤΕ το οποίο προσέλκυσε άλλες οκτώ τράπεζες, εκ των οποίων οι πέντε δραστηριοποιούνται εκτός Ελλάδος.
Εδραιώσαμε πολύ καλές σχέσεις συνεργασίας με τις τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες, έχοντας αρχικά επενδύσει σε αυτές το ποσό των 250 εκατ. ευρώ κατά την ανακεφαλαιοποίησή τους το 2015, ενώ ακολούθως επεκτείναμε την επένδυσή μας με την παροχή πιστωτικών γραμμών της τάξεως των 200 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της χρηματοδότησης του διασυνοριακού εμπορίου. Η EBRD συμμετείχε και στις πρόσφατες τιτλοποιήσεις απαιτήσεων της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank, επενδύοντας περαιτέρω στον τραπεζικό κλάδο με το ποσό των 100 εκατ. ευρώ, το οποίο προορίζεται για την δανειοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Όσον αφορά τις κεφαλαιακές συμμετοχές, τα απαιτούμενα επενδυτικά ποσά είναι συχνά πολύ μικρά. Ως εκ τούτου, είναι συνήθως περισσότερο αποτελεσματικό για την EBRD να παρέχει αναπτυξιακά κεφάλαια μέσω ταμείων ιδιωτικών κεφαλαιακών ή επιχειρηματικών συμμετοχών, όπως τα Diorama και Southbridge στα οποία επενδύσαμε. Παρ' όλα αυτά, η EBRD συνεχίζει να αναζητεί ευκαιρίες για άμεσες επενδύσεις με τις οποίες μπορούμε να συνεισφέρουμε στην ανάπτυξη των κεφαλαιακά ενισχυμένων πλέον εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης της εταιρικής διακυβέρνησής τους.
Η EBRD δεν δραστηριοποιείται στον χώρο της λιανικής τραπεζικής και δεν ανταγωνίζεται τις εμπορικές τράπεζες, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά στους περισσότερους κλάδους. Προσφέρουμε στις επιχειρήσεις εξατομικευμένα χρηματοοικονομικά προϊόντα σύμφωνα με τις βασικές μας αρχές περί υγιούς τραπεζικής, συμπληρωματικότητας και μεταρρυθμιστικού οφέλους. Η χρηματοδότηση των επιχειρηματικών σχεδίων ιδιωτικών επιχειρήσεων γίνεται με την μορφή δανείων ή μετοχικού κεφαλαίου και κυμαίνεται σε γενικές γραμμές από 10 έως 250 εκατ. ευρώ, με την μέση επένδυση να ανέρχεται σε 25 εκατ. ευρώ.
Μικρότερα επιχειρηματικά σχέδια μπορούν να χρηματοδοτούνται μέσω ενδιαμέσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών ή μέσω ειδικών προγραμμάτων για μικρότερες άμεσες επενδύσεις. Βασικός μας στόχος δεν είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους, όμως συναλλασσόμαστε σε όρους αγοράς και αναμένουμε οι επενδύσεις μας να αποφέρουν αποδόσεις αντίστοιχες με αυτές της αγοράς καθώς και να μην εκτοπίζουν τις χρηματοδοτήσεις των ιδιωτικών τραπεζών. Σκοπός μας είναι να προωθήσουμε την μετάβαση προς μία αποτελεσματική οικονομία της αγοράς που θα είναι ανταγωνιστική, ολοκληρωμένη, καλά διοικούμενη, βιώσιμη, ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς.
Έχουμε επίγνωση των αντιξοοτήτων που έχει υποστεί μεγάλο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού τα τελευταία χρόνια, με ρεκόρ ανεργίας και σοβαρές απώλειες εισοδήματος. Ως εκ τούτου, είναι πολύ σημαντικό να μην μείνει πίσω το τμήμα αυτό του πληθυσμού που είναι οι πραγματικοί πρωταγωνιστές της οικονομίας. Η εύρυθμη λειτουργία των αγορών κεφαλαίου είναι εξαιρετικά σημαντική για την υγιή οικονομική ανάπτυξη, ωστόσο ο στόχος θα επιτευχθεί τελικά εάν ωφεληθεί η οικονομία και η κοινωνία στο σύνολό τους.
*Επικεφαλής των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης σε Ελλάδα και Κύπρο