Η βυθισμένη πόλη των πειρατών – Εντυπωσιακές εικόνες

Από επιδρομές πειρατών, κυνηγούς θησαυρών, λεηλασία, ναυτικές κατακτήσεις, τζόγο και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και φαγητού η ζωή του 17ου αιώνα στο Βασιλικό Λιμάνι της Τζαμάικα. Το Βασιλικό Λιμάνι αναφέρεται ως «η πιο διαβολική πόλη στη Γη»,

Ωστόσο, οι υπερβολές του πλουσιότερου λιμανιού στις Δυτικές Ινδίες τελείωσαν γρήγορα στις 11:43 ακριβώς στις 7 Ιουνίου 1692, όταν καταστράφηκε από σεισμό. Τα δύο τρίτα της πόλης βυθίστηκαν στη θάλασσα. Σήμερα, το λιμάνι είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους στην Καραϊβική και η μόνη βυθισμένη πόλη στο δυτικό ημισφαίριο.

Το Βασιλικό Λιμάνι καταλήφθηκε για πρώτη φορά από τους Ινδιάνους Taino. Αν και δεν είναι σαφές εάν οι Ινδιάνοι Taino εγκαταστάθηκαν σε αυτήν την περιοχή είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούσαν το λιμάνι για αλιεία. 

Ο ισπανικός αποικισμός της Τζαμάικα οδήγησε και αυτή την περιοχή στον έλεγχο των Ισπανών. Παρόλα αυτά και για τους Ισπανούς το λιμάνι δεν είχε μεγάλη χρησιμότητα.
Το 1654, μια αγγλική αποστολή υπό τον Robert Venables και τον William Penn στάλθηκε από τον Oliver Cromwell για να πάρει από τους Ισπανούς τον έλεγχο της Αϊτής. Ηττημένοι από τους Ισπανούς και φοβούμενοι να αναφέρουν την αποτυχία τους οι Robert Venables και τον William Penn αποφάσισαν να κατευθυνθούν νοτιοδυτικά προς το ανεπαρκώς προστατευμένο νησί της Τζαμάικα.

Κατάφεραν να καταλάβουν το νησί και έχτισαν ένα οχυρό με το όνομα Fort Cromwell, γύρω από το οποίο δημιουργήθηκε ο οικισμός Point Cagway. Όταν ο Κάρολος Β’ επέστρεψε στον βρετανικό θρόνο, το φρούριο μετονομάστηκε σε Fort Charles και ο οικισμός ονομάστηκε Βασιλικό Λιμάνι.

Στην περιοχή βρισκόταν ένα μεγάλο και καλά προστατευμένο λιμάνι, που είχε βαθιά νερά κοντά στην ακτή. Έτσι το Βασιλικό Λιμάνι έγινε σύντομα σημαντικό εμπορικό κέντρο στην Καραϊβική και δεν άργησε να γίνει το πιο πολυσύχναστο και πλουσιότερο λιμάνι στις Δυτικές Ινδίες.

Λόγω της στρατηγικής του θέσης στις εμπορικές διαδρομές μεταξύ του Νέου Κόσμου και της Ισπανίας, το Βασιλικό Λιμάνι ήταν ένα εξαιρετικά ελκυστικό μέρος για τους πειρατές που προσπαθούσαν να γίνουν πλέον νόμιμοι επιχειρηματίες. 
Ένας από τους πιο διάσημους και επιτυχημένους ιδιώτες στο Βασιλικό Λιμάνι ήταν ο Henry Morgan, ο οποίος τελικά έγινε ο αντικυβερνήτης της Τζαμάικα.

Ο κατακλυσμός

Οι μέρες δόξας του Βασιλικού Λιμανιού τελείωσαν όταν ένας τεράστιος σεισμός και ένα τσουνάμι το χτύπησαν το 1692. Μέσα σε λίγα λεπτά, τα δύο τρίτα της πόλης, δηλαδή 33 στρέμματα βυθίστηκαν στη θάλασσα. Συνολικά 1.600 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 3.000 τραυματίστηκαν σοβαρά. Άλλοι 3.000 άνθρωποι πέθαναν τις ημέρες μετά τον σεισμό από τραυματισμούς και ασθένειες.

Αμέσως μετά τον σεισμό, ήταν συνηθισμένο φαινόμενο να αποδίδεται η καταστροφή στους θεούς. Έτσι οι κάτοικοι του Βασιλικού Λιμανιού θεωρούσαν ότι τιμωρήθηκαν για τις αμαρτίες τους. Μέλη του Συμβουλίου της Τζαμάικα δήλωσαν: «Γινόμαστε με αυτό το παράδειγμα της αυστηρής κρίσης του Παντοδύναμου Θεού».

Με δεδομένο ότι η πόλη υπήρχε μόνο για 37 χρόνια πριν από τον καταστροφικό σεισμό είναι ένας από τους λίγους αρχαιολογικούς χώρους που διατηρεί ακέραια τα αντικείμενα εκείνης περιόδου.

Εξερευνώντας τα μυστικά της πόλης

Ορισμένες περιοχές της πόλης έγιναν ερείπια από τον σεισμό ενώ άλλα τμήματα υποχώρησαν μέσα στην θάλασσα και έμειναν σχεδόν εξ ολοκλήρου ανέπαφα από τον χρόνο. Η ιστοσελίδα της UNESCO περιγράφει: «Τα τηγάνια και οι κατσαρόλες από χυτοσίδηρο ήταν ακόμα στην εστία με απανθρακωμένα ξύλα από τη φωτιά να έχουν παραμείνει στις επιφάνειές τους. Στοίβες από πιάτα κασσίτερου βρέθηκαν καθώς έπεφταν από τον αποθηκευτικό τους χώρο κάτω από τις σκάλες σε αυτό που εικάζεται ότι ήταν ο χώρος εξυπηρέτησης ενός κτιρίου. Τα λείψανα παιδιών βρέθηκαν ανάμεσα στους σπασμένους τοίχους του σπιτιού τους. Επίσης, ακάλυπτα ήταν τα υπολείμματα βαρελιών που περιείχαν τα σκουπίδια της ημέρας, συμπεριλαμβανομένων των κομματιών από τα γένια και τα μαλλιά ενός άνδρα σε μια αυλή. Πολλά κεραμικά βρέθηκαν άθικτα ή σπασμένα στο σημείο που έπεσαν. Άψογα διατηρημένα».

Η ακριβής ώρα του σεισμού μπόρεσε να προσδιοριστεί όταν το 1960 ανακαλύφθηκε ένα ρολόι τσέπης από τον Edward Link. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που οι αρχαιολόγοι μπόρεσαν να έχουν την ακριβή ώρα που χτύπησε η καταστροφή.

Η σημασία του υποθαλάσσιου αρχαιολογικού χώρου του Βασιλικού Λιμανιού έγκειται στο γεγονός ότι ο σεισμός διατήρησε πολλές πτυχές της καθημερινότητας των κατοίκων άθικτες. Η UNESCO αναφέρει ότι: «Το υποβρύχιο σύνολο των ανασκαμμένων κτιρίων στη βυθισμένη πόλη είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα αρχιτεκτονικού συνόλου που αντιπροσωπεύει την καθημερινή ζωή σε μια αποικιακή πόλη-λιμάνι. Με τον συνδυασμό ιστορικών εγγράφων με υποβρύχιες ανασκαφές μπόρεσε να αναδυθεί μια λεπτομερής ανακατασκευή αυτού του σημαντικού σταδίου της ανθρώπινης ιστορίας. Η μελέτη των κτιρίων και του τοπίου έχει συμβάλλει σημαντικά στην κατανόηση της πολεοδομίας του 17ου αιώνα, της αρχιτεκτονικής, της διατροφής, των δραστηριοτήτων μαγειρικής και άλλων πτυχών της καθημερινής ζωής».

Σήμερα τα περισσότερα από τα ερείπια της πόλης του 17ου αιώνα βρίσκονται κάτω από 12 μέτρα νερού. Από τη δεκαετία του 1950, οι δύτες εξερευνούν και καταγράφουν τα αντικείμενα από την βυθισμένη πόλη. Απαιτείται ειδική πρόσβαση από την κυβέρνηση για να βουτήξει κανείς στην απαγορευμένη περιοχή των ερειπίων του Βασιλικού Λιμανιού. 

Πολλά από τα αντικείμενα που ανακτήθηκαν με την πάροδο των ετών μπορείτε κανείς να τα επισκεφθεί στα Μουσεία Ιστορίας και Εθνογραφίας της Τζαμάικα.

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις