Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες τριών νέων για την Κιβωτό του Κόσμου, οι οποίες έρχονται στη δημοσιότητα την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη η προκαταρκτική εξέταση της Υποδιεύθυνσης Προστασίας Ανηλίκων της Ασφάλειας Αττικής για την υπόθεση, κατόπιν εντολής του εισαγγελέα. Ξύλο. Πολύμηνες τιμωρίες. Απομόνωση. Εκμετάλλευση. Παρενόχληση.
«Μου έμαθαν γράμματα, με πήγαν στο γυμνάσιο», λέει ένας 27χρονος στην εφημερίδα «Καθημερινή», αν και τονίζει πως αποτράπηκε από το να πάει λύκειο. Πριν από την «Κιβωτό» ζητιάνευε στα φανάρια. Η πλάτη του είχε ανοίξει από τους συχνούς ξυλοδαρμούς από τον πατέρα του. Στην αρχή, η «Κιβωτός» έμοιαζε παράδεισος. Σύντομα τα πράγματα άλλαξαν, αναφέρει το ρεπορτάζ.
«Μας έβαζαν τιμωρία για το παραμικρό», τονίζει. Ήταν ατίθασο παιδί, ομολογεί ο ίδιος. Αλλά οι λόγοι για τις τιμωρίες –απομόνωση από τους υπόλοιπους, κουβάλημα, αποκλεισμός από δραστηριότητες– ήταν συνεχείς. «Αν αντιμιλούσες, αν νευρίαζες κάποιον υπεύθυνο, αν σου ξέφευγε βρισιά, αν δεν έκανες τα μαθήματα, αν πονούσε η μέση σου και δεν μπορούσες να δουλέψεις». Από τα 14 του, όταν πήγε στη δομή στον Κολωνό, οι δουλειές ήταν καθημερινές. Καθάριζαν αποθήκες και τουαλέτες, μετέφεραν ψυγεία, έπλεναν, τακτοποιούσαν τρόφιμα και τους άλλαζαν τις ετικέτες, όπως λέει ότι τους ζητούσαν, για να μη φαίνεται ότι κάποια προϊόντα που δώριζαν σε ανθρώπους που είχαν ανάγκη ήταν ληγμένα.
Ένα καλοκαίρι, σύμφωνα με όσα λέει ο 27χρονος, παρέμεινε επί τρεις μήνες μαζί με άλλα παιδιά κλεισμένος για τιμωρία σε ένα σπίτι στη Λεωφ. Αλεξάνδρας. Μαζί τους ήταν ένας παιδαγωγός – οι παιδαγωγοί λέει πως συχνά δεν είχαν εμπειρία με παιδιά, ήταν υδραυλικοί ή ηλεκτρολόγοι. Έβγαιναν μόνο για δουλειά σε ένα χωράφι σε περιοχή της Αττικής. «Τα χέρια μας είχαν γεμίσει φουσκάλες – δεν μας λυπόντουσαν, μας έδιναν μόνο 5 λεπτά διάλειμμα», τονίζει.
«Δεν τους νοιάζει η ηλικία»
«Μας κλείδωναν για μήνες, δεν μας τάιζαν, μας έβαζαν τιμωρία στον τοίχο με το ένα πόδι ψηλά», λέει κοπέλα που πέρασε έξι χρόνια στην «Κιβωτό» στη Χίο. Στα 7 της, όταν πρωτοπήγε στη δομή, εκείνη και άλλα παιδιά έπρεπε να μαζεύουν κουκουνάρια στα χωράφια. «Δεν τους νοιάζει η ηλικία, δουλεύαμε μες στον ήλιο», δηλώνει. «Μας έδιναν 2 ευρώ τη μέρα και για να φάμε παίρναμε άδεια».
Η 20χρονη Σοφία (τα στοιχεία της είναι στη διάθεση της εφημερίδας, όπως και των υπολοίπων) παρουσιάζει επίσης μια δύσκολη καθημερινότητα. «Μας έλεγαν ότι οι δουλειές είναι υποχρέωσή μας», λέει στην «Καθημερινή». Έζησε σε δομή στην Ήπειρο από τα 12 μέχρι τα 18 της χρόνια. Όσον αφορά τις τιμωρίες, η Σοφία, η οποία επίσης τονίζει ότι ήταν δύσκολο και οξύθυμο παιδί, ήταν συνεχείς, περιλάμβαναν την απομόνωση και μπορούσαν να διαρκέσουν ακόμη και μήνες· όπως ένα καλοκαίρι που εκείνη και άλλες τέσσερις «τιμωρημένες» επιτρεπόταν, όπως λέει, να βγαίνουν από το δωμάτιό τους μόνο για να καθαρίζουν την κουζίνα και να βοηθούν τη μαγείρισσα. Διάλειμμα τους δινόταν μόνο για τουαλέτα.
«Στις επισκέψεις των δημοσιογράφων οι υπεύθυνοι μας έλεγαν τι να λέμε», δηλώνει ο 27χρονος από τη δομή του Κολωνού. «Αν δεν λέγαμε στους δημοσιογράφους ψέματα, ότι περνάμε καλά δηλαδή, μας τιμωρούσαν», αναφέρει και η κοπέλα από τη δομή της Χίου.
Τα κινητά, ως επί το πλείστον, απαγορεύονταν στις δομές κι έτσι ήταν δύσκολη η επικοινωνία με τους συγγενείς. Ο 27χρονος καταγγέλλει στην εφημερίδα πως όταν βγήκε από τη δομή, η μητέρα και η αδερφή του τού είπαν πως ζητούσαν να του μιλήσουν αλλά από την «Κιβωτό» τους απαντούσαν ότι ήταν διακοπές ή δεν ήθελε να τους μιλήσει.
Κάτι αντίστοιχο καταγγέλλει και η Σοφία, που αναφέρει ότι δεν της επιτρέπουν να μιλήσει με τον αδελφό της, ο οποίος είναι ακόμη σε ίδρυμα στην Ήπειρο, γιατί λένε πως η ίδια αποτελεί κακή επιρροή, κάτι που αφότου έφυγε από τη δομή ισχυρίζεται ότι διαδίδουν και στα υπόλοιπα παιδιά. Και οι δύο δηλώνουν πως αφότου ενηλικιώθηκαν, η «Κιβωτός» τους είπε ότι θα τους στηρίξει να βρουν σπίτι μόνοι τους. Στη Σοφία δεν έδωσαν τίποτα και ένα μήνα μετά την απέλυσαν –δούλευε στη δομή ως καθαρίστρια με σύμβαση–, δεν τη βοήθησαν ούτε όταν έμεινε άστεγη. Την ίδια αντιμετώπιση λέει ότι είχε και ο 27χρονος, δεν του παρείχαν τίποτα.
«Ξάπλωσε δίπλα μου…»
Αν δεν υπάκουαν τους παιδαγωγούς και τους υπευθύνους, ισχυρίζεται η κοπέλα από τη Χίο, τους χτυπούσαν, ενώ ο 27χρονος δηλώνει πως παιδαγωγός του είχε ρίξει γροθιά επειδή αντιμίλησε. Όταν ήταν τιμωρία στη Λεωφ. Αλεξάνδρας, ένας όπως λέει υψηλά ιστάμενος εργαζόμενος, πήγε στο δωμάτιο όπου βρισκόταν σε απομόνωση. «Ξάπλωσε δίπλα μου, στο κρεβάτι», θυμάται. «Του είπα “τι κάνεις;” Με άγγιξε στα γεννητικά όργανα και μου είπε, “θα σ’ αρέσει” – του έριξα χαστούκι κι έφυγε», αναφέρει. Μίλησε σε έναν φίλο του, που είχε βιώσει κάτι αντίστοιχο, αλλά φοβήθηκαν να το καταγγείλουν. «Την προηγούμενη χρονιά από το περιστατικό, βρισκόμασταν στην κατασκήνωση στη Ραφήνα και ο βοηθός του ομαδάρχη είχε κατηγορήσει τον ίδιο άνθρωπο» για ασέλγεια. Τον έβγαλαν τρελό, λέει ο 27χρονος.
Πατέρας Αντώνιος: «Κάποια παιδιά δεν μας συγχωρούν ότι πήραμε τη θέση των γονιών τους»
Θέση για όσα καταγγέλλονται τις τελευταίες ώρες για την Κιβωτό του Κόσμου επιχείρησε να πάρει ο επικεφαλής της ΜΚΟ, πατέρας Αντώνιος. Δήλωσε θλιμμένος και στενοχωρημένος και μίλησε για το προφίλ των παιδιών που φιλοξενούνται στις δομές.
«Εμείς μάθαμε από ένα δημοσίευμα, τίποτα περαιτέρω δεν γνωρίζω», είπε και σημείωσε ότι δεν γνωρίζει ποιο είναι το αγόρι που έχει κάνει την καταγγελία. «Δεν ξέρουμε το όνομά του, το επώνυμό του. Έχουμε πάρει τηλέφωνο και ζητήσαμε στοιχεία και δεν έχουμε στοιχεία». Ωστόσο, σε άλλο σημείο της συζήτησης είπε ότι βάσει των στοιχείων, “πάει” το μυαλό του ποιο μπορεί να είναι το παιδί που έκανε την καταγγελία για σεξουαλική κακοποίηση.
Ο πατέρας Αντώνιος δήλωσε πολύ θλιμμένος και στενοχωρημένος «γιατί εμείς έχουμε αφιερώσει τη ζωή μας, 25 χρόνια, στο παιδί που είναι σε ανάγκη και κίνδυνο», τόνισε αρχικά ο πατέρας Αντώνιος, που εν συνεχεία αναφέρθηκε στους χαρακτήρες των παιδιών που φιλοξενούνται σε δομές της Κιβωτός του Κόσμου.
«Εμείς έχουμε και φιλοξενούμε παιδιά, τα οποία δεν είναι τα συνηθισμένα παιδιά, από παραβατικές οικογένειες, παιδιά μεγάλα σε ηλικία που έχουν διαμορφώσει τον χαρακτήρα τους, παιδιά που δεν ήξεραν από όρια, παιδιά που θέλουν να παραβατούν. (…) Η Κιβωτός του Κόσμου με όλο το εξειδικευμένο προσωπικό της, το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να θεραπεύσουμε το τραύμα της ψυχής αυτών των παιδιών από την απώλεια του φυσικού τους γονιού και αυτό είναι που πολλές φορές δεν μπορούν να συγχωρέσουν σε εμάς, ότι πήραμε τη θέση αυτή. (…) Δεν πρόκειται να συγχωρέσουν ότι εμείς είμαστε στη ζωή τους και όχι οι γονείς τους».
Σε πολλές ερωτήσεις που δέχτηκε, ο πατέρας Αντώνιος επέμεινε ότι δεν γνωρίζει ποιος μπορεί να είναι ο εργαζόμενος που κατηγορείται από τον νεαρό για σεξουαλική κακοποίηση. Μια υπόθεση που έγινε στη δομή του Κολωνού. «Στον Κολωνό μαζί με τους παιδαγωγούς είναι 30 άτομα. Μιλήσαμε, τους μαζέψαμε και υποπτευόμαστε κάποια περιστατικά. Εννοείται ότι μεταξύ μας συζητήσαμε και καθίσαμε όλοι μαζί. Δεν έχει συμβεί κάτι».
Και αργότερα επέμεινε: «Εννοείται ότι δεν περνάει από το μυαλό μου για ποιον μιλούν στον Κολωνό. Ψάξαμε να βρούμε τον άνθρωπο που έγραψε την αρχική καταγγελία για να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες. Εμείς ζητάμε από τους εθελοντές ποινικό μητρώο και τους εκπαιδεύουμε».
Ο πατέρας Αντώνιος ρωτήθηκε και για την καταγγελία πως παιδαγωγός απολύθηκε όταν έκανε γνωστές άλλες καταγγελίες για τα όσα γίνονταν στην Κιβωτό του Κόσμου. «Έχω ενημερωθεί για το ποιος είναι και απομακρύνθηκε από την πρώτη μέρα. Έγινε κουβέντα μαζί του αλλά ήταν πολύ εριστικός και δεν έκανε για τη δουλειά. Σύμφωνα με το διευθυντή του καταστήματος αποφάσισαν μετά από περιστατικό με μια κλοπή. Θεωρήσαμε ότι ίσως και να έχει σχέση γι’ αυτό και απομακρύνθηκε».