Στο Taxisnet τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ: Οι απαλλαγές, οι αδικίες και τα παραδείγματα

Από τα μεσάνυχτα της Κυριακής άρχισε η ανάρτηση στο Taxisnet της πρώτης παρτίδας εκκαθαριστικών για τον ΕΝΦΙΑ που θα πληρώσουν φέτος 7,3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων.

Πρακτικά από το πρωί της Δευτέρας, οι περίπου 6,4 εκατομμύρια ιδιοκτήτες θα μπορούν με τους κωδικούς πρόσβασης στο Taxis να έχουν πρόσβαση σε αυτά. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να επισκεφθούν την διεύθυνση www.gsis.gr και να κάνουν είσοδο συμπληρώνοντας τους κωδικούς τους. Τα εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ, για όσους έχουν ήδη εκδοθεί, εμφανίζονται και στην επιλογή "δήλωση Ε9".

Το 30% των 7,3 εκατ. ιδιοκτητών ακινήτων θα κληθεί να πληρώσει μέχρι και 20% μεγαλύτερο ΕΝΦΙΑ, ενώ το χαράτσι θα είναι πολύ μεγαλύτερο για 600.000 φορολογούμενους που ήδη πλήρωναν αρκετά.

Αυτά περιλαμβάνει η «δικαιότερη» κατανομή του φόρου που θα καταργούσε ο ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να επιτευχθεί ο σταθερός εισπρακτικός στόχος των 3,3 δισ. ευρώ, ο οποίος θα παραμείνει για πάντα, αφού ακόμα κι αν καταργηθεί ο ΕΝΦΙΑ θα αντικατασταθεί με κάποιον άλλο φόρο ακινήτων, όπως δηλώνει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης.

Για τους σχεδόν 5 εκατομμύρια ιδιοκτήτες η μείωση των αντικειμενικών τιμών αποδεικνύεται δώρον άδωρον, αφού τελικά θα πληρώσουν ίδιο ή μεγαλύτερο ποσό φόρου σε σχέση με πέρυσι.

Το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει ότι τουλάχιστον 2,3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερα σε σχέση με πέρυσι. Ετσι ο συνολικός ΕΝΦΙΑ που θα επιβληθεί θα ανέρχεται σε 3,344 δισ. ευρώ.

Στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μιλούν για κοινωνική δικαιοσύνη και υποστηρίζουν ότι η αύξηση στον ΕΝΦΙΑ επιτυγχάνεται με ανακατανομή των βαρών «από τους πολλούς στους λίγους», δηλαδή ελαφρύνσεις για τους μικροϊδιοκτήτες και επιβαρύνσεις για τους μεγαλοϊδιοκτήτες.

Στους «μεγαλοϊδιοκτήτες» όμως, με βάση τα εκκαθαριστικά που ετοιμάζονται να αναρτηθούν, θα προστεθούν και περίπου 152.000 ιδιοκτήτες με ακίνητη περιουσία ύψους 200.000- 300.000 ευρώ, οι οποίοι έως τώρα δεν πλήρωναν συμπληρωματικό φόρο ΕΝΦΙΑ. Ακόμα και για ένα σπίτι 100 τετραγωνικών, με τον νέο τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ θα κληθούν να πληρώσουν συμπληρωματικό φόρο για το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους.

Για παράδειγμα:

Α) Για διαμέρισμα 150 τ.μ. στη Λάρισα, σε περιοχή όπου η τιμή ζώνης μειώθηκε από 1.750 σε 1.450 ευρώ ανά τ.μ., το εκκαθαριστικό του 2015 έδειχνε «βασικό φόρο» για το ακίνητο αυτό ύψους 737,4 ευρώ.

Η αντικειμενική του αξία ήταν 262.500 ευρώ, δηλαδή κάτω από το όριο των 300.000 που ίσχυε τότε και έτσι ο ιδιοκτήτης δεν πλήρωνε συμπληρωματικό φόρο. Το 2016 ο βασικός φόρος μειώνεται για το ίδιο ακίνητο στα 594,4 ευρώ (-143).

Ωστόσο, παρά τη μείωση των αντικειμενικών τιμών, εξαιτίας της οποίας η φορολογητέα αξία του ακινήτου του μειώθηκε πλέον σε 217.500 ευρώ, ο ιδιοκτήτης φέτος θα πληρώσει και συμπληρωματικό φόρο επειδή το όριο των 300.000 μειώθηκε σε 200.000 ευρώ.

Β) Για διαμέρισμα 110 τ.μ. στην Πάτρα, 5ου ορόφου, σε περιοχή όπου η τιμή ζώνης ανερχόταν σε 2.500 ευρώ ανά τ.μ. και μειώθηκε σε 2.050 ανά τ.μ. (-18%), ο βασικός φόρος ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται και πάλι με 6 ευρώ ανά τ.μ. και παραμένει ίδιος στα 1.038,44 ευρώ. Πέρυσι όμως, με αντικειμενική αξία 275.000 ευρώ, ο ιδιοκτήτης δεν πλήρωνε συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ.

Φέτος με αξία 225.000 (μειωμένη κατά 50.000 ευρώ) θα πληρώσει και συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ 1 τοις χιλίοις για το μέρος της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας του ιδιοκτήτη της άνω των 200.000 ευρώ.

1. Φοροελαφρύνσεις δεν θα δούνε ούτε οι κάτοικοι ακριβών περιοχών (Εκάλη, Ψυχικό, Βουλιαγμένη κ.λπ.), ούτε όμως και οι κάτοικοι των πλέον υποβαθμισμένων περιοχών (π.χ. Δραπετσώνα, Πέραμα, Κερατσίνι κ.λπ.). Ο λόγος είναι απλός: οι αντικειμενικές τιμές ζώνης έμειναν αμετάβλητες και δεν μειώθηκαν ούτε στις ακριβές περιοχές (από τα 4.050 ευρώ ανά τ.μ. και άνω), ούτε και στις πιο φτηνές λαϊκές συνοικίες (παρέμειναν ως είχαν σε περιοχές με τιμή ζώνης από 400-650 ευρώ ανά τ.μ.).

2. Αντιθέτως , σε όλες τις περιοχές της χώρας, ακόμα και στις πλέον υποβαθμισμένες, αυξήθηκαν οι συντελεστές για τον υπολογισμό του κύριου (βασικού) φόρου ΕΝΦΙΑ επί των οικοπέδων. Ο,τι κύριο φόρο και αν πλήρωναν ως τώρα για το οικόπεδό τους (ως ιδιοκτησία, ψιλή κυριότητα κ.λπ.), φέτος θα πληρώσουν 20%-25% περισσότερα!

Μάλιστα αν π.χ. δύο ηλικιωμένοι ζουν σε μονοκατοικία σε μια λαϊκή γειτονιά (Κορυδαλλό, Περιστέρι, Αιγάλεω κ.λπ.) που δεν την έδωσαν αντιπαροχή και δεν έχουν εξαντλήσει τον συντελεστή δόμησης, θα πληρώσουν φουσκωμένο ΕΝΦΙΑ για το υπόλοιπο οικόπεδο που δεν έχτισαν αν και μπορούσαν - σαν να είχαν χτίσει πολυκατοικία και όχι μόνο το σπιτάκι στο οποίο μένουν!

3. Αλλά και σε περιοχές όπου μειώθηκε η τιμή ζώνης που υπολογίζει η Εφορία, συχνά επιβάλλεται ίδιος ΕΝΦΙΑ ακόμα και αν η αντικειμενική αξία ενός ακινήτου άλλαξε.

Για παράδειγμα:

Α) Για ένα διαμέρισμα 90 τ.μ. στο Περιστέρι, όπου η τιμή ζώνης το 2015 ήταν 850 ευρώ και φέτος μειώθηκε στα 800 ευρώ (-6%), ο συντελεστής υπολογισμού του βασικού φόρου ΕΝΦΙΑ παραμένει ίδιος (2,9 ευρώ ανά τ.μ.) και ο ιδιοκτήτης θα πληρώσει ξανά ΕΝΦΙΑ 330 ευρώ, δηλαδή τα ίδια με πέρυσι.

Β) Για διαμέρισμα 100 τ.μ. στην Πετρούπολη, 1ου ορόφου, κατασκευής 2009, με πρόσοψη σε ένα δρόμο, σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.300 ευρώ ανά τ.μ. (που από 1-1-2016 μειώθηκε σε 1.100 ευρώ), αν και η φορολογητέα αξία του μειώθηκε πάνω από 15%, ο ΕΝΦΙΑ θα είναι και πάλι φέτος 448,44 ευρώ όπως και πέρυσι.

4. Στις μεσαίες περιοχές (με τιμή ζώνης από 650-4.050 ευρώ ανά τ.μ.) οι τιμές της Εφορίας μειώθηκαν κατά 5%-19% σε σχέση με τις τιμές που ίσχυαν το 2015, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών. Αυτό μειώνει τον κύριο (ή «βασικό») φόρο ΕΝΦΙΑ που πληρώνουν όλοι ανεξαιρέτως οι ιδιοκτήτες για κάθε ακίνητο ή ιδιοκτησία ξεχωριστά, αλλά τους αναγκάζει κατά χιλιάδες να πληρώσουν συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ για το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους, αφού το όριο επιβολής του μειώθηκε κατά 33% (από τα 300.000 στα 200.000 ευρώ), δηλαδή δύο, τρεις ή και πέντε φορές παραπάνω από όσο μειώθηκε η αξία των ακινήτων τους. Στην παγίδα πέφτουν ιδίως όσοι έχουν και δεύτερο ακίνητο.

Για παράδειγμα:

Ενας ιδιοκτήτης έχει διαμέρισμα 50 τ.μ. του 1995 στην Πυλαία Θεσσαλονίκης, όπου η τιμή ζώνης της Εφορίας μειώθηκε από 1.100 σε 950 ευρώ (κατά 14%). Για το ακίνητο αυτό ο βασικός φόρος υπολογίζεται πλέον με συντελεστή 2,9 ευρώ ανά τ.μ. και όχι 3,7 ευρώ που ίσχυε πέρυσι. Αρα ο ΕΝΦΙΑ μειώνεται από 200 σε 157 ευρώ (-21,5%). Ητοι ο ιδιοκτήτης θα πληρώσει φέτος 43 ευρώ λιγότερα.

Αν όμως ο ίδιος ιδιοκτήτης έχει π.χ. και ένα εξοχικό ή ένα οικόπεδο (ή την ψιλή κυριότητα μόνο) αντικειμενικής αξίας 160.000 ευρώ, θα πληρώσει και συμπληρωματικό φόρο ΕΝΦΙΑ, τον οποίο πριν δεν πλήρωνε.

Αδικίες

Εκτός από τη μεσαία τάξη, το μάρμαρο των μειώσεων των αντικειμενικών αξιών θα πληρώσουν επίσης οι επιχειρήσεις που ενώ απαλλάσσονταν πέρυσι για τα ακίνητα που χρησιμοποιούν, φέτος για πρώτη φορά καλούνται να πληρώσουν ΕΝΦΙΑ για τα «μέσα παραγωγής» που ιδιοχρησιμοποιούν.

Επιπλέον, για τους ιδιοκτήτες ξενοίκιαστων (κενών), μη ηλεκτροδοτούμενων και μη προσοδοφόρων ακινήτων δεν θα ισχύσει φέτος η έκπτωση του 20% που εφαρμόστηκε το 2014 και το 2015.

Την ίδια στιγμή, όμως, πολυτελείς βίλες σε εκτός σχεδίου αγροτεμάχια στη Μύκονο θα πληρώνουν τα ίδια με πέρυσι, σαν να ήταν ένα απλό δυάρι σε υποβαθμισμένη περιοχή στο κέντρο της Αθήνας.

Ολοι οι υπόχρεοι πάντως θα έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τον ΕΝΦΙΑ είτε εφάπαξ (στο τέλος Σεπτεμβρίου 2016) είτε σε 5 μηνιαίες δόσεις, με την πρώτη να εκπνέει στις 30 Σεπτεμβρίου και η τελευταία (5η δόση) τον Ιανουάριο του 2017.

Δεν έχει έκπτωση όποιος χρωστά ή έχει χάσει ρύθμιση

Εφόσον αμφισβητεί το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ που θα εκδοθεί, ο φορολογούμενος θα πρέπει να υποβάλει προσφυγή στην Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης της ΓΓΔΕ. Η αίτηση υποβάλλεται στη αρμόδια ΔΟΥ από τον υπόχρεο εντός 30 ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης του εκκαθαριστικού (η διορία παγώνει από 1 έως 31 Αυγούστου).

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δείξουν οι φορολογούμενοι και στο αν υπολογίστηκαν σωστά οι εκπτώσεις ή οι απαλλαγές που τυχόν δικαιούνται, καθώς ορισμένες διασώθηκαν και δεν καταργήθηκαν.

Οι φοροεκπτώσεις αφορούν κυρίως τους χαμηλόμισθους, άτομα με βαριές αναπηρίες και τρίτεκνους ή πολύτεκνους.

Ωστόσο, αν οι δηλώσεις Ε1 και Ε9 είχαν υποβληθεί εκπρόθεσμα, τυχόν διορθώσεις δεν θα αλλάξουν το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ.

Επιπλέον, αν ο ιδιοκτήτης ή η οικογένειά του χρωστά σε Εφορία ή ασφαλιστικά ταμεία και δεν έχει σε ισχύ ρύθμιση εξόφλησης των οφειλών του, δεν του αναγνωρίζεται καμία έκπτωση για τον ΕΝΦΙΑ!

Φοροαπαλλαγές

Τα εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια που ισχύουν πλέον για απαλλαγή ή έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ είναι:

1 Εκπτωση 50% στον φορολογούμενο, τον ή τη σύζυγο και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του εφόσον πληρούνται σωρευτικά όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

■ το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ (συν 1.000 για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος),

■ το σύνολο της επιφάνειας των χτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα ο υπόχρεος ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα του δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.,

■ ο φορολογούμενος ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν έχουν ή δεν ευθύνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν έχουν ρυθμιστεί προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.

2 Για έκπτωση 100% (πλήρης απαλλαγή) πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

■ ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων να ισούται ή να υπερβαίνει τα τρία, ή ο φορολογούμενος, ο ή η σύζυγος ή οποιοδήποτε από τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του να έχει αναπηρία σε ποσοστό 80% και άνω,

■ συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα έως 12.000 (συν 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος),

■ σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων της οικογένειάς του έως 150 τ.μ.,

■ ο φορολογούμενος, ο/η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν έχουν ή δεν ευθύνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν έχουν ρυθμιστεί προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.