Εάν υπάρχει η βούληση, υπάρχει και ο τρόπος» (if there is a will, there is a way). Και εάν υπάρχουν και οι κατάλληλοι άνθρωποι, τότε μπορεί να υπάρξουν και οι αναγκαίες αποφάσεις για να ανοίξει η διαδικασία εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Και αυτό ακριβώς έγινε χθες στην Αγκυρα.
Ανοιξε η διαδικασία με συμφωνία πάνω σε έναν οδικό χάρτη διαδικαστικών βημάτων τριών σταδίων: (α) ο πολιτικός διάλογος που θα εγκαινιαστεί στις 18 Οκτωβρίου από τους υφυπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών , (β) η ενεργοποίηση της διαδικασίας για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης – ΜΟΕ που είχε σταματήσει εδώ και χρόνια και (γ) η προώθηση της Θετικής Ατζέντας με έμφαση στα οικονομικά θέματα ευρύτερου περιεχομένου με τη σύγκληση και του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας τον Δεκέμβριο στη Θεσσαλονίκη.
Η διαδικασία αυτή θα αποκτήσει νέα πολιτική ώθηση από τη νέα συνάντηση κορυφής των δύο χωρών – του Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη και του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν – στις 18 Δεκεμβρίου στη Ν. Υόρκη.
Πώς μπορέσαμε λοιπόν και φτάσαμε σε αυτό το καλό και ευοίωνο αποτέλεσμα για τις δύο χώρες; Από τις δηλώσεις των υπουργών Εξωτερικών Γεραπετρίτη και Φιντάν προκύπτουν ορισμένα ενδιαφέροντα και διδακτικά συμπεράσματα:
Πρώτον, οι πολιτικές ηγεσίες των δύο χωρών, έχοντας τη σχετική βούληση για εξομάλυνση, εγκατέλειψαν τη «γλώσσα του αδιεξόδου» και κατανόησαν τη σημασία των λέξεων και της ρητορικής. «Με τη δύναμη μιας λέξης ξαναρχίζω τη ζωή μου».
Με τη δύναμη των λέξεων ξαναρχίζει η προοπτική της προσέγγισης στη ζωή των δύο χωρών.
Οι δύο υπουργοί, ενώ κράτησαν τις πάγιες θέσεις των χωρών τους, απέφυγαν οποιαδήποτε άμεση ή υπαινικτική λεκτική αναφορά που θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως εκδήλωση αδιαλλαξίας από οποιαδήποτε πλευρά. Είχα επιμείνει εδώ και καιρό στη δημιουργική χρήση της γλώσσας, της αφήγησης στην επικοινωνία των δύο χωρών.
Δεύτερον, υπάρχει τρόπος να συζητηθούν όλα τα επίμαχα θέματα χωρίς κατ’ ανάγκη να γίνουν εκπτώσεις θέσεων. Και αυτό ως φαίνεται έγινε χθες με την ενδεδειγμένη γλώσσα. Ολα τα θέματα, από Αιγαίο, Αν. Μεσόγειο, μειονότητα, Κυπριακό και ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας μέχρι Μεταναστευτικό και Θετική Ατζέντα, μπήκαν στο τραπέζι του διαλόγου με απο-ηλεκτρισμένη γλώσσα. Παραφράζοντας τον Τζ. Κένεντι, «δεν κάνουμε διάλογο από φόβο αλλά δεν αποφεύγουμε και τον διάλογο για κανένα θέμα, επίσης από φόβο». Και μέσα από την προσέγγιση αυτή προέκυψε, όπως δηλώθηκε, ότι τα θέματα που ενώνουν τις δύο χώρες είναι πολύ περισσότερα απ’ αυτά που τις χωρίζουν και μπορούμε να χτίσουμε πάνω σε αυτά. Το είχε επισημάνει περίπου εκατό χρόνια πριν ο Ελ. Βενιζέλος και στη βάση αυτή προχώρησε η ελληνοτουρκική φιλία.
Τρίτον, οι δύο υπουργοί λειτούργησαν πολιτικά. Ενώ ορθώς τόνισαν και οι δύο ότι το διεθνές δίκαιο αποτελεί τη βάση για τις σχέσεις των δύο χωρών, είδαν τη μεγάλη πολιτική εικόνα στην ελληνοτουρκική συνεργασία. Προφανώς στις συνομιλίες πίσω από τις κλειστές πόρτες θα έγινε αναφορά στη Χάγη (ΔΔΧ) αλλά στις σχετικές δηλώσεις κυριάρχησε το πολιτικό πρόσταγμα για τη σημασία της «αγαστής συνεργασίας για πρόοδο» που οδηγεί σε καταστάσεις θετικού αθροίσματος (win-win ή kazan-kazan).
Ετσι η «βήμα προς βήμα» αλλά περιεκτική διαδικασία για εξομάλυνση που εγκαινιάστηκε μπορεί να ρίχνει σε βαθιά μελαγχολία (ή οργή) τους αρνητές της ελληνοτουρκικής συνεργασίας, αλλά ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των δύο χωρών και στις επιταγές της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας. Και αυτό φαίνεται ότι το κατανόησε ο Ταγίπ Ερντογάν και γι’ αυτό προχώρησε στη στρατηγική απόφαση της εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Και αυτή η επιλογή ως η μεγάλη αφετηρία μπορεί να τον μεταμορφώσει στον νέο Ερντογάν No 3.
«Υπάρχει μια ευκαιρία στις ανθρώπινες υποθέσεις – There is a tide in the affairs men»…
* Ο καθηγητής Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος ΥΠΕΞ, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ
Πηγή: Εντυπη εκδοση ΤΑ ΝΕΑ
Οι θεομηνίες δημιουργούν νέα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά δεδομένα
ΑΝΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
