Εθνική ενδυνάμωση με αποτελεσματικό κράτος

Κάθε άτομο, κάθε επιχείρηση και, πολύ περισσότερο, κάθε πολιτικός φορέας πρέπει, ακολουθώντας βασική αρχή του σύγχρονου μάνατζμεντ, να κάνει τα σωστά πράγματα με τον σωστό τρόπο, και μάλιστα τόσο σε βραχυπρόθεσμο, όσο και σε μεσομακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα.

Στην περίπτωση ενός πολιτικού κόμματος, το πρώτο που πρέπει να εξασφαλίσει ο ηγέτης του είναι ένα επιτυχές εκλογικό αποτέλεσμα, ιδεωδώς την επίτευξη μίας άνετης κυβερνητικής αυτοδυναμίας. Τούτο κατόρθωσε η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη για δεύτερη συνεχόμενη φορά, υπερδιπλασιάζοντας μάλιστα την διαφορά από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (ΣΥΡΙΖΑ, κατ’ ευφημισμό, Προοδευτική Συμμαχία).

Η εκλογική αυτή επιτυχία επετεύχθη χάρις, κυρίως, σε δύο παράγοντες: πρώτον, σε ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δημιούργησε μία επιτυχημένη σύνθεση ιδεών, πολιτικών και προσώπων προερχόμενων από τους τρεις βασικούς πολιτικούς χώρους, τον συντηρητικό, τον φιλελεύθερο και τον σοσιαλδημοκρατικό. Άφησε έτσι τους αντιπάλους του χωρίς πειστικό, εναλλακτικό πολιτικό αφήγημα. Δεύτερον, παρά τις απρόβλεπτες, διαδοχικές εξωγενείς κρίσεις που προέκυψαν, ο ίδιος και οι περισσότεροι υπουργοί του (αν και όχι όλοι) τις αντιμετώπισαν με ασυνήθιστη για τα ελληνικά δεδομένα διαχειριστική επάρκεια. Δημιουργήθηκε, έτσι, ένα πολύτιμο κεφάλαιο εμπιστοσύνης, καθοριστικό για τις επόμενες πολιτικές εξελίξεις.

Ήδη, όμως, χρειάζεται προσοχή! Όπως σε κάθε μείγμα, έτσι και στο προαναφερθέν, έχει μεγάλη σημασία η δοσολογία (η Margaret Thatcher είχε πει: ‘’as in every cocktail, it is the mix that counts’’).

Είναι φυσικό σε εποχές κρίσεων, όπως αυτές που πρόσφατα διήλθαμε – και διερχόμαστε ακόμη, σε κάποιο βαθμό – ο ρόλος του κράτους να διευρύνεται, πρωτίστως για να στηριχθούν τα πιο αδύναμα μέλη της κοινωνίας. Ένα σταθερά αυξανόμενο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το οποίο θα ενσωματώνει και θα απορροφά σταδιακά πολλά από τα σημερινά διάσπαρτα επιδόματα, αποτελεί σωστή κατευθυντήρια γραμμή για την δημιουργία ενός αποτελεσματικού υποστηρικτικού κράτους, το οποίο θα επιδεικνύει αλληλεγγύη χωρίς, ωστόσο, να καθίσταται κράτος – γκουβερνάντα… Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαία η διαρκής επανεξέταση των κρατικών αρμοδιοτήτων, η κατάργηση όσων από, αυτές κρίνονται (υπό το φως των ραγδαίων τεχνολογικών και άλλων εξελίξεων) περιττές ή μπορούν να επιτελεστούν πιο αποτελεσματικά από μη κρατικούς φορείς, η απλοποίηση διαδικασιών, η διαρκής αξιολόγηση προσώπων και δομών, η τόνωση του ανταγωνισμού σε κάθε τομέα και επίπεδο.

Εξαιρετικό παράδειγμα εφαρμογής της τελευταίας από τις παραπάνω κατευθυντήριες γραμμές είναι η εξαγγελθείσα με τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης πρόθεση λειτουργίας μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στο τριτοβάθμιο επίπεδο (με κατάλληλη, διασταλτική ερμηνεία του άρθρου 28 του Συντάγματος). Ας μην ξεχνάμε ότι τα μονοπώλια πάντοτε βλάπτουν τους χρήστες σε θέματα ποιότητας ή κόστους (που μπορεί να καταβάλλεται μέσω φόρων, άμεσων ή έμμεσων) ενώ ο ανταγωνισμός λειτουργεί ως παράγων καινοτομίας, βελτίωσης και εξορθολογισμού του κόστους.

Στον κρίσιμο τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της αμυντικής θωράκισης της χώρας έχει ήδη επιτευχθεί σημαντική ενδυνάμωση κατά την τελευταία τετραετία, η δε παρουσία του πρωθυπουργού, συνεπικουρούμενου από υψηλού επιπέδου κυβερνητικό επιτελείο, προοιωνίζεται συνέχιση αυτής της θετικής πορείας.

Σε άλλους τομείς, όπως είναι η οικονομία, η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, η υγεία, η παιδεία, η δικαιοσύνη, η κοινωνική ασφάλιση, η χώρα επίσης διάνυσε ορισμένα βήματα προόδου την τελευταία τετραετία, ασφαλώς, ωστόσο, απομένουν να γίνουν πολλά περισσότερα. Οι σχετικές κατηγορηματικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης είναι ενθαρρυντικές. Εν τούτοις νομίζω ότι είναι αναγκαίες δύο επισημάνσεις:

1. Όπως συμβαίνει σε πολλές άλλες χώρες, έτσι και στην Ελλάδα λειτουργεί ένα ‘’σιδηρούν τρίγωνο’’, το οποίο αντιπαρατίθεται σταθερά στις κυβερνητικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Το τρίγωνο αυτό αποτελείται από ιδιοτελείς πολιτικούς, ασύδοτους συνδικαλιστές και κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες. Οι τρεις αυτοί παράγοντες πρέπει να αντιμετωπισθούν (και) μέσω μίας συνταγματικής αναθεώρησης (που θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, σταθερό εκλογικό κύκλο, ασυμβίβαστο μεταξύ υπουργικών και βουλευτικών καθηκόντων, θέσπιση ανώτατου ορίου θητείας κλπ., με στόχο την καταπολέμηση του πελατειακού κράτους), εκσυγχρονισμό της συνδικαλιστικής νομοθεσίας, τόνωση του ανταγωνισμού και της εξωστρέφειας στην οικονομία με ενθάρρυνση της υγιούς επιχειρηματικότητας, μείωση των φορολογικών βαρών, απλοποίηση διαδικασιών και ρυθμιστικών διατάξεων. Ως αποτέλεσμα αυτών των μεταρρυθμίσεων θα επέλθει η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, της ικανότητας δηλαδή παραγωγής διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών σε μία σχέση ποιότητας και τιμής, που θα επιτρέπει την διάθεσή τους στις άκρως ανταγωνιστικές, παγκοσμιοποιημένες αγορές. Ταυτόχρονα θα βελτιώνεται η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, θα αυξάνονται οι παραγωγικές θέσεις εργασίας και θα προκύπτουν οι αναγκαίοι πόροι για την εκδήλωση κοινωνικής αλληλεγγύης.

2. Παρά την υφιστάμενη πολιτική κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν υπάρχει η πολυτέλεια απώλειας πολύτιμου χρόνου. Μεταρρυθμίσεις όπως αυτές που υπόσχεται η κυβέρνηση είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν αντιδράσεις από παγιωμένα συμφέροντα, ενώ ελλοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος απρόβλεπτων, εξωγενών ή μη, γεγονότων. Η ανάλυση των αιτίων που επιβάλλουν κάθε μεταρρύθμιση, η επικοινωνία ενός οράματος ως μελλοντικό αποτέλεσμα επίτευξης των στόχων, η δημιουργία συνασπισμού των ωφελούμενων από τις αλλαγές και η πρόνοια (με μεταβατικές ρυθμίσεις) για τους ζημιούμενους, η ταχεία υλοποίηση των πρώτων ‘’μικρών νικών’’, η σταθεροποίηση όσων μεταρρυθμίσεων πραγματοποιήθηκαν και ο σχεδιασμός/υλοποίηση των επόμενων είναι βήματα που πρέπει να γίνουν άμεσα και με αδιάκοπους ρυθμούς.

Οι οιωνοί είναι καλοί. Η προσδοκία εθνικής ενδυνάμωσης με μοχλό ένα πιο αποτελεσματικό κράτος είναι αυτή τη φορά απολύτως βάσιμη.

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις