Έχουμε εμπεδώσει πλέον ότι τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο θα βιώνουμε ολοένα και περισσότερο το κόστος των πυρκαγιών, ανοίγοντας τον δρόμο για περισσότερες καταστροφές λόγω πλημμυρών κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες.

Η περίπτωση της μεγάλης πυρκαγιάς στη Ρόδο συγκεντρώνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς πρόκειται για έναν τουριστικό προορισμό παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Ενδέχεται μάλιστα κατά τη φετινή σεζόν, να χαθεί στις... λεπτομέρειες, ο στόχος για την επίτευξη του διπλού ρεκόρ για τη χώρα, δηλαδή με τις ιστορικά υψηλότερες αφίξεις και τις υψηλότερες εισπράξεις. Χθες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος ΄Μητσοτάκης έκανε λόγο για "πόλεμο με τις πυρκαγιές", αν και ξέρουμε ότι στον πόλεμο αυτό πρέπει να έχεις σύμμαχο τις καιρικές συνθήκες.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα επόμενα χρόνια πρέπει να δαπανηθούν δεκάδες δισεκατομμύρια από τη χώρα μας, προκειμένου να αυξηθεί η πρόληψη και να ενισχυθεί το "οπλοστάσιο", ώστε να αποτραπούν τεράστιες οικολογικές καταστροφές. Βεβαίως, το ζήτημα αφορά συνολικά τον πλανήτη, καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα πλήττουν ίσως και σε μεγαλύτερο βαθμό τις πλέον προηγμένες χώρες.

Η φωτιά έχει το "πλεονέκτημα" των ισχυρών ανέμων και αυτό είναι κάτι που βρίσκεται πέρα και πάνω από κεντρικούς σχεδιασμούς. Ακόμη και οι πλέον προηγμένοι πυροσβεστικοί στόλοι, όπως αυτός των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει για εβδομάδες τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια ή φέτος, είχαμε και την περίπτωση του Καναδά, όπου ο καπνός κόντεψε να φτάσει στη Λατινική Αμερική!

Είναι ξεκάθαρο ότι σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, είτε το νερό που ρίχνουν τα εναέρια μέσα... εξατμίζεται είτε τα μέσα αυτά δεν μπορούν να επιχειρήσουν. Ακόμη και όταν η θάλασσα είναι κυματώδης, είναι δύσκολη η πρόσληψη υδάτων στις δεξαμενές των αεροσκαφών για την κατάσβεση των πυρκαγιών. Μάλιστα, από ένα επίπεδο θερμοκρασίας και πάνω (40 βαθμοί Κελσίου), κανονικά δεν μπορούν να γίνουν πτήσεις αεροσκαφών, ενώ η καταπόνηση εγκυμονεί κινδύνους απωλειών. Ταυτόχρονα, τα πυροσβεστικά μέσα όταν οι πυρκαγιές εκτείνονται σε ένα τεράστιο μέτωπο, δεν μπορούν να επιχειρήσουν αποτελεσματικά, όταν οι άνεμοι είναι ισχυροί. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο έχουμε κάθε μέρα πυρκαγιές που σβήνονται μέσα σε 10 λεπτά και άλλες, οι οποίες διαρκούν ολόκληρα 24ωρα. Δεν αρκεί μόνο να έχεις μέσα, αλλά όταν αυτά επιχειρούν να μην δίνουν και άνιση μάχη με τα στοιχεία της φύσης.

Η επόμενη μέρα

Η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε περαιτέρω αυστηροποίηση των ποινών για τους εμπρηστές, αλλά ταυτόχρονα, πρέπει να δρομολογήσει κατά προτεραιότητα τη μετατόπιση του δικτύου υψηλής τάσης, γιατί οι πυλώνες του ρεύματος αποτελούν εστία πρόκλησης πυρκαγιών.

Οι αυστηρότατες ποινές σε... Νέρωνες αποτελούν έναν άξονα, στον οποίο πρέπει να κινηθούμε. Το ίδιο ισχύει και για τους ανεγκέφαλους που πραγματοποιούν θερμικές εργασίες, όταν δεν επιτρέπεται. ΠΑρά τη διαφημιστική καμπάνια του κράτους, παρά την... πλύση εγκεφάλου μέσω κάθε διαύλου επικοινωνίας, δυστυχώς, η συντριπτική πλειονότητα των πυρκαγιών προκαλείται από ανεύθυνους ανθρώπους, οι οποίοι δεν μπορούν να... χωνέψουν ότι από την 1η Μαίου έως την 31η Οκτωβρίου κάθε έτους, δεν ανάβουμε ούτε... αναπτήρα!

Η υπογειοποίηση του δικτύου είναι μια διαδικασία που έχει ξεκινήσει, αλλά θα απαιτήσει πολλές δεκαετίες για να ολοκληρωθεί. Μάλιστα, εκτιμάται ότι το κόστος μιας τέτοιας παρέμβασης θα ξεπεράσει τα 18 δισ. ευρώ και το ποσό αυτό είναι απαγορευτικό προς διάθεση μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια. Ταυτόχρονα, πρέπει σε όλους τους δήμους να οργανωθούν αξιόπιστα συστήματα πυρόσβεσης, τα οποία θα λειτουργούν ακόμη και όταν υπάρχει διακοπή ρεύματος. Επιπλέον, οι δήμοι πρέπει να προχωρήσουν σε αλλαγή του προσανατολισμού σε σχέση με τη δεντδοφύτευση πλατύφυλλων.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι χρειάζεται ένας ευρύτερος συνδυασμός πολιτικών παρεμβάσεων για να περιορίσουμε το κόστος, που ούτως ή άλλως θα υπάρξει τα επόμενα χρόνια. Καταστροφικές πυρκαγιές υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Ιδίως, αν λάβουμε υπόψιν μας ότι δεν μπορούμε να υπογράψουμε... συμβόλαιο με τους ανέμους, οι οποίοι όταν είναι ισχυροί δεν... υπακούν σε σχέδια, πυροσβεστικά μέσα και πρωτόκολλα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση πρέπει να μεριμνήσει για το... επόμενο καλοκαίρι, ώστε να έχει ετοιμοπόλεμα εκατοντάδες νέα πυροσβεστικά οχήματα, δεκάδες εναέρια πυροσβεστικά μέσα και μερικές χιλιάδες επιπλέον πυροσβέστες. Εν ολίγοις, πρέπει να είναι σε ανοικτή γραμμή με τον ευρωπαϊκό μηχανισμό για να υπάρχουν διαθέσιμα μέσα, πριν γίνει το... κακό, παράλληλα με την υλοποίηση ενός εθνικού προγράμματος ενίσχυσης των πυροσβεστικών μέσων. Προετοιμασία γίνεται κάθε χρόνο και το οπλοστάσιο ενισχύεται συνεχώς. Το πρόβλημα όμως είναι όταν οι συνθήκες είναι εχθρικές ως προς το έργο των δυνάμεων και η μανία της φύσης αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο.

Από την άλλη πλευρά, ένα μεγάλο μειονέκτημα αποτελούν οι πυρκαγιές μέσα στη νύχτα, οι οποίες στη συντριπτική πλειονότητα μπαίνουν από... αρρωστημένους εγκεφάλους, που "οπλίζουν"... μακριά χέρια! Ο σχεδιασμός που έχει γίνει από την κυβέρνηση κρίνεται εκ των προτέρων με βάση τα μαθηματικά δεδομένα, αλλά εκ του αποτελέσματος, με βάση τις συνθήκες που επικράτησαν στην κατάσβεση των πυρκαγιών. Όσο προετοιμασμένος και να είναι ο μηχανισμός, αυτός σίγουρα θα είναι ανίσχυρος, όταν πνέουν άνεμοι πολλών μποφόρ ή όταν υπάρχει άπνοια και άφθονη καύσιμη ύλη.

Στην πρώτη γραμμή οι επιστήμονες

Οι παρεμβάσεις στον τομέα της προστασίας των δασών πρέπει να περιλαμβάνουν και πιο προωθημένα μοντέλα με την εμπλοκή ιδιωτών, κατά το αντίστοιχο μοντέλο που ισχύει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και πιο συγκεκριμένα στον Βορρά.

Κράτος και ιδιώτες πρέπει να συνεργαστούν ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα κρίσιμων περιβαλλοντικών υποδομών, καθώς αυτό συνδέεται και με τη βιώσιμη οικονομία και ανάπτυξη που θέλουμε να επιτύχουμε. Η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι μια μεγάλη ευκαιρία για να αλλάξουν όλα αυτά, τα οποία έχουν οδηγήσει σε πλήρη αποτυχία το μεταπολιτευτικό μοντέλο προστασίας του περιβάλλοντος. Χρειάζονται μεγάλες τομές, οι οποίες περνούν μέσα από την αναθεώρηση του Συντάγματος. Εδώ, πρέπει όλα τα κόμματα να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Η επιστημονική κοινότητα πρέπει να έχει πλέον τον πρώτο λόγο και να εκθέσει αναλυτικά το περιεχόμενο ενός νέου σχεδίου, το οποίο, θα έχει αρχή, μέση και τέλος και φυσικά δεν θα ανατρέπεται από χρόνιες αγκυλώσεις. Πρέπει να ακούσουμε αυτούς που ξέρουν και μας έχουν προειδοποιήσει εδώ και χρόνια. Η προστασία του περιβάλλοντος δεν έχει ιδεολογικό ή πολιτικό πρόσημο. Είναι στοίχημα ζωής για τους πολίτες στο μέλλον. Όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά για ολόκληρο τον πλανήτη...