O πρόσφατος αποχαρακτηρισμός απόρρητων -έως πρότινος- εγγράφων από τα κρατικά ρωσικά αρχεία, φέρνει στο φως άγνωστες λεπτομέρειες από πτυχές του καταστροφικού για τη χώρα μας Εμφυλίου Πολέμου, την περίοδο 1946-1949.
Σύμφωνα με τα έγγραφα που δημοσίευσε ο ιστορικός, η Σοβιετική Ένωση προμήθευε με γερμανικά όπλα τους άνδρες του Δημοκρατικού Στρατού, αν και με τη Διάσκεψη της Γιάλτας το 1945 η Μόσχα είχε συμφωνήσει πως η Ελλάδα μεταπολεμικά θα ανήκε στην δυτική σφαίρα επιρροής.
Σύμφωνα με την αναφορά του Μολότοφ στον Στάλιν, η ΕΣΣΔ έστελνε όπλα από το απόθεμα των Ναζί και όχι σοβιετικής προέλευσης ώστε να μην μπορεί να αποδειχτεί ότι παρείχε ενίσχυση στο ΚΚΕ.
Στα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα υπάρχει αναφορά πως η ΕΣΣΔ παρείχε και οικονομική στήριξη ύψους 100.000 δολαρίων προς το ΚΚΕ.
Όλο και περισσότερα στοιχεία για τον Εμφύλιο Πόλεμο, τον ρόλο του ΚΚΕ, αλλά και τους πρωταγωνιστές του, φέρνει στο φως ο καθηγητής Ιστορίας του John Hopkins, Σεργκέι Ράντσενκο, με αναρτήσεις του.
Τούτη τη φορά, με νέα του ανάρτηση στο twitter μας δίνει, όπως λέει ο ίδιος, «ένα ενδιαφέρον στιγμιότυπο των σχέσεων μέσα στο Κομμουνιστικό μπλοκ».
Και γράφει: «Ενας από τους Ελληνες Κομμουνιστές ηγέτες (Μάρκος) κατηγορεί τον άλλον (Ζαχαριάδη) ότι διατηρεί στενές σχέσεις με τη γυναίκα του -και το κάνει μάλιστα σε μία συνάντηση με σοβιετικούς ηγέτες σε μία προφανή προσπάθεια να τους κάνει να παρέμβουν».
Ο καθηγητής Ράτσενσκο δεν δίνει περαιτέρω λεπτομέρειες για τον χρόνο τέλεσης της συνάντησης Βαφειάδη-Σοβιετικών, πιθανότατα αυτή να έγινε πριν το 1949, όσο σοβούσε η μοιραία σύγκρουση των δύο ανδρών.
Δεδομένου πάντως ότι ο Ζαχαριάδης επέστρεψε στην Ελλάδα το 1945 και ο Βαφειάδης -ύστερα από θυελλώδεις διαφωνίες μαζί του για μία σειρά ζητημάτων- απηλλάγη οριστικά των καθηκόντων του το 1949 και διεγράφη τελικά το 1950, ευλόγως πιθανολογείται ότι το αρχείο χρονολογείται μεταξύ αυτού του χρονικού διαστήματος.
Πιθανότατα μάλιστα το περιεχόμενο του κειμένου που δημοσιεύει ο Radchenko να τελέσθηκε σε χρόνο κοντινό με επιστολή που είχε παραδώσει ο Μάρκος Βαφειάδης προς το ΚΚΣΕ, όταν εστάλη στη Μόσχα για …«θεραπεία και ανάπαυση».
Σε μια επιστολή μάλιστα που έχει δημοσιεύσει η Εφημερίδα των Συντακτών με τίτλο «Ο Μάρκος Βαφειάδης κατηγορεί στους Σοβιετικούς το Ζαχαριάδη, 20 Δεκ. 1949», ο Βαφειάδης, αφού κατηγορεί τον γγ του ΚΚΕ ως πράκτορα του εχθρού, λέει μεταξύ άλλων:
Η γυναίκα που παντρεύτηκε ο Ζαχαριάδης στα Βουνά είναι πράκτορας.
Η πρώην σύζυγός μου -η Δέσποινα Κεβίδου- είναι από τους πιο δοκιμασμένους πράκτορες της αγγλικής κατασκοπείας. Κατά συνέπεια, η κατάλληλη έρευνα θα δείξει ότι έχει προδώσει:
α) τον πρώτο σύζυγό της -Παύλο Κεβίδη- και όλη τη σύνθεση της οργάνωσης της Θεσσαλονίκης.
β) τα ηγετικά στελέχη γυναικείων και άλλων οργανώσεων της Θεσσαλονίκης.
γ) μια σειρά γραμματείς οργανώσεων της Μακεδονίας. Ολοι αυτοί σκοτώθηκαν από την αστυνομία ή εκτελέστηκαν.
Η Δέσποινα Κεβίδου στάλθηκε στα Βουνά με συγκεκριμένη αποστολή: να σχετιστεί με οποιοδήποτε τίμημα με τον Ζαχαριάδη. Είναι άνθρωπος που γνωρίζει καλά όλα αυτά τα θέματα και θα μπορούσε, χωρίς μεγάλη δυσκολία, να ρίξει φως σε αυτά τα γεγονότα.
Τα συμπεράσματά μου είναι προϊόν γενίκευσης πολλών γεγονότων και όλα θα ξεκαθάριζαν αν θα μπορούσα να υπολογίζω στη Βοήθεια έμπειρων συντρόφων. Βοήθεια που πρέπει να έχει ως αφετηρία τη λεπτομερή διερεύνηση της υπόθεσής μου.
«Η γυναίκα που παντρεύτηκε ο Ζαχαριάδης στα βουνά», όπως γράφει ο Βαφειάδης, είναι η Ρένα Κουκούλου, με δραματική ιστορία και πορεία εντός του ΚΚΕ. Όπως γράφει ο Γ. Λεονταρίτης στο βιβλίο του «Πορεία Αριστερά, Όταν κομμουνιστές και σοσιαλιστές είχαν φτερά», και στο οποίο φωτίζει άγνωστες πτυχές της διαδρομής της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς, από τον Δεκέμβρη του 1944 έως το 1958, που η ΕΔΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση, υπάρχει ένα πιπεράτο στιγμιότυπο για το παραλίγο ερωτικό τρίγωνο που δημιουργήθηκε στο βουνό ανάμεσα στον Νίκο Ζαχαριάδη, τον Μάρκο Βαφειάδη και τη Ρούλα Κουκούλου.
Η Ρούλα Κουκούλου ήταν ερωτευμένη με τον Ζαχαριάδη, γράφει ο Γιώργος Λεονταρίτης, και εκείνος επίσης αισθανόταν να δένεται μαζί της. Ο έρωτας αυτός φούντωσε εκεί που είχε φουντώσει και ο εμφύλιος πόλεμος, πάνω στο Βίτσι. Η Ρούλα Κουκούλου που αργότερα παντρεύτηκε τον Ζαχαριάδη, «ήταν όμορφη, δυναμική γυναίκα… Την είχε όμως βάλει στο μάτι και ο Μάρκος Βαφειάδης, τον οποίο εκείνη ούτε ζωγραφιστό δεν ήθελε να τον βλέπει. Πώς να του το έλεγε όμως; Δεν μπορούσε κανείς να αγνοήσει ατιμώρητα τις διαταγές του αρχηγού του Δημοκρατικού Στρατού… Κάποιο βράδυ είχαν μαζευτεί αντάρτες και αντάρτισσες γύρω από ένα τραπέζι ξύλινο και γλεντούσαν με τραγούδια και χορούς. Ο Μάρκος είπε στην Κουκούλου να κάτσει δίπλα του. Εκείνη αγωνιούσε, ήθελε να φύγει. Ο Ζαχαριάδης την περίμενε σε μια ερημιά. Πώς να σηκωθεί να φύγει; Με ποια δικαιολογία;».
Η ίδια περιέγραψε αργότερα την ιδιόμορφη κατάσταση ως εξής: «Ο Μάρκος μού χάρισε το ρολόι του… Πώς να πήγαινα στον Νίκο με το ρολόι του Μάρκου στο χέρι; Κάποια στιγμή ο Μάρκος έβαλε το χέρι του κάτω από το τραπέζι και ακούμπησε το πόδι μου. Επάνω εκεί σηκώθηκα να φύγω. Πέφτουν πάνω μου οι άλλοι: "Τώρα που αρχίζει το γλέντι φεύγεις; Θα πούμε και τραγούδια αντάρτικα…". Ημουν σε αναμμένα κάρβουνα! Ο Νίκος με περίμενε κι εγώ έπρεπε να κάθομαι δίπλα στον Μάρκο. Τον σιχαινόμουν. Δεν μπορούσα όμως να φύγω. Μου περνούσε η ιδέα ότι θα πουν: "Πάει να βρει τον Ζαχαριάδη". Ετσι έμεινα ώς αργά και όταν πήγα στο καλύβι ο Νίκος κοιμόταν. Μιλήσαμε το άλλο μεσημέρι. Μου λέει: "Τι έγινε το βράδυ; Γιατί δεν ήρθες;". Δεν του είπα τίποτε για τον Μάρκο. Δεν μπορούσα να σπείρω έχθρα ανάμεσα στους δύο αρχηγούς. Του λέω: "Δεν με άφηναν να φύγω". Με κοίταξε και μου είπε απλά: "Καλά". Περίμενα. Ηταν θυμάμαι 8 του μήνα, η επομένη του Αϊ-Γιαννιού. Και κάποια στιγμή μου λέει: "Πρέπει να σου πω ότι μπήκες στη ζωή μου παραπάνω από όσο θα ήθελα… Και τώρα πια μπήκες". Μου είπε ότι είχε χωρίσει από την πρώτη του γυναίκα, τη Μάνια. "Πιστεύω ότι δεν σου είμαι αδιάφορος. Θες να παντρευτούμε;"