Σταύρος Μπένος: Ο στόχος να υπάρχει, το δρόμο τον χαράζεις… – Τι αποκάλυψε για τις δυσκολίες της ανασυγκρότησης

Μπουμπουλίνας 30, έναν χρόνο μετά! Τα βήματα με φέρνουν στο “στρατηγείο” της ανασυγκρότησης. Έναν χώρο που περισσεύει η θετική ενέργεια αλλά και ο καταμερισμός των εργασιών, που μου  θύμισε από την πρώτη στιγμή ένα πολύβουο μελίσσι που όπως και η κυψέλη, λειτουργεί με χειρουργική ακρίβεια! 
Ή καλύτερα με την ακρίβεια του Σταύρου Μπένου. Την ακρίβεια του “στρατηγού” της Ανασυγκρότησης της Β. Εύβοιας.  Άλλωστε ως γνωστόν, ο ηγέτης της όποιας μάχης, κρίνεται εκ του αποτελέσματος αλλά και της  τακτικής του προς τον ευκταίο στόχο. Με μια λέξη, την νίκη! Η νίκη όμως είναι και συλλογική και με επιπτώσεις θετικές και αρνητικές. Αναλόγως βεβαίως την πλευρά που βρίσκεσαι… Του νικητή ή του ηττημένου. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ευτυχώς, η αγαπημένη μας Εύβοια βρίσκεται στην πλευρά του νικητή.  Ενώ στην πλευρά του ηττημένου βρίσκεται – γεγονός σπάνιο – η  γραφειοκρατία. Η γάγγραινα της Ελλάδος διαχρονικά!

 Ο Σταύρος Μπένος έκανε το ακατόρθωτο πραγματικότητα. Άλλωστε  όπως λέει και ίδιος, δεν υπάρχει κάτι που δεν γίνεται ! Όλα γίνονται αρκεί να το πιστέψεις…!

 Με υποδέχεται, όπως και όλη η ομάδα του με πολύ θέρμη. Όλο  αυτό το διάστημα είμαστε σε συνεχή επαφή για την πορεία της ανασυγκρότησης. Επαφή που δεν είχα μόνο όμως ως δημοσιογράφος, αλλά κυρίως λόγω της υποχρέωσης – ευθύνης απέναντι στο μέλλον του τόπου μας, που είναι συνυφασμένο με το  μέλλον των παιδιών μας!

Αυτήν την φορά η κλασική μουσική διαχέεται στον χώρο.  Η ομάδα δείχνει πιο χαλαρή από την ένταση της συνεχούς δράσης που βίωσα  στην προηγούμενη συνέντευξή μας. Κάποιος θα πίστευε ότι είναι λογικό το ήρεμο χαλαρό κλίμα, διότι νίκησαν!

Όμως τα φαινόμενα απατούν. Περισσότερο μου θυμίζει την ανάπαυλα του πολεμιστή πριν από τη νέα μάχη. Άλλωστε οι γνωρίζοντες την – γεμάτη προκλήσεις – πορεία ζωής του Σταύρου Μπένου, λένε ότι δεν ησυχάζει, αν δεν ολοκληρώσει τον στόχο του.  Το όραμα του!

Μ. Καράπα: Κύριε Μπένο πριν από έναν χρόνο εσείς και η ομάδα σας αρχίσατε να εργάζεστε πυρετωδώς για να παραδώσετε τις μελέτες της ανασυγκρότησης της Β. Εύβοιας. Μου είχατε πει ότι θα είστε εντός του χρονοδιαγράμματος, πόσο επίπονο ήταν το στοίχημά σας, γιατί εκ του αποτελέσματος το πετύχατε.

Σταύρος Μπένος: Ήταν όσο επίπονο δεν μπορείς να το περιγράψεις με λέξεις! Αλλά ήταν απ΄την άλλη μεριά και τόσο πατριωτικό – είχε τη μορφή μιας εθνικής πατριωτικής αποστολής – που σκέπαζε τα πάντα. Όλους τους πόνους και όλες τις κακουχίες, που συναντήσαμε στον δρόμο μας, ήταν ο σκοπός μεγάλος! Μου έμεινε η γλυκιά επίγευση που νιώθεις όταν ολοκληρώνεις κάτι μεγάλο.

Μ. Καράπα: Μπορείτε να μου περιγράψετε τις φάσεις αυτής της προσπάθειας;

Σταύρος Μπένος: Η πρώτη φάση είναι αρχιτεκτονική, την οποία την έκανα πολύ γρήγορα. Στην ουσία την είχα μέσα μου, γιατί όταν μου είπε ο Πρωθυπουργός «πόσο χρόνο θέλουμε», εντυπωσιάστηκε όταν του είπα το πολύ μια εβδομάδα! Σε δυο – τρεις μέρες την είχα έτοιμη. Από την ημέρα της παρουσίασης της αρχιτεκτονικής μελέτης στο Μαξίμου, δεν άλλαξε τίποτα, έμεινε αναλλοίωτη! Το μόνο που προστέθηκε είναι ότι είπα στον Πρωθυπουργό και είμαι πολύ χαρούμενος γι΄αυτό, ότι όλα θα προσφερθούν δωρεάν! Ζήτησα να είμαι εθελοντής, οι άνθρωποι δίπλα μου όλοι εθελοντές, οι μελέτες από δωρητές της οικογένειας του Διαζώματος.

Μ. Καράπα: Δηλαδή όλο το μεγάλο πρώτο βήμα για να επέλθει η ανασυγκρότηση στην Β. Εύβοια, ουσιαστικά έγινε χωρίς να επιβαρυνθεί οικονομικά το κράτος.

Σταύρος Μπένος: Ακριβώς, ούτε ένα ευρώ! Είναι δωρεά στο κράτος όλο αυτό το σπουδαίο βήμα, το οποίο τυπικά έχει 2,5 εκ. ευρώ, αλλά τυπικά επειδή δούλεψαν πολλοί άνθρωποι χωρίς αμοιβή, είναι πολύ περισσότερο. Όλο αυτό ουσιαστικά προσφέρθηκε και μ΄αρέσει που σε μια φυσική καταστροφή υπάρχει αυτή η ανθρωπιστική πλευρά της όλης αυτής μεγάλης προσπάθειας.

Μ. Καράπα: Ποιο ήταν το επόμενο βήμα;

Σταύρος Μπένος: Το επόμενο βήμα ήταν να βρούμε τους κατάλληλους μελετητές και αυτό είχα υποσχεθεί στον Πρωθυπουργό ότι θα το κάνω μέχρι το τέλος του Οκτώβρη (2021). Έτσι και έγινε. Μέχρι το τέλος του Οκτώβρη είχαν βρεθεί και οι μελετητές και οι χορηγοί. Μάλιστα έγινε μια μεγάλη εκδήλωση στο Μέγαρο Μαξίμου από τον Πρωθυπουργό για να τους ευχαριστήσει και τους αποκάλεσε «Εθνική Ελλάδος». Ήταν οι καλύτεροι πραγματικά! Και στο Πάνθεον του χορηγικού κινήματος της πατρίδας μας, αλλά και στο κομμάτι του σπουδαίου αυτού επιστημονικού δυναμικού που μας πλαισίωσε.

Μ. Καράπα: Ποια θεωρείτε μεγάλη στιγμή σ΄αυτή την πορεία;

Σταύρος Μπένος: Η μεγάλη στιγμή ήταν όταν συναντήθηκα για πρώτη φορά με τους ανθρώπους στην Β. Εύβοια, στην Λίμνη. Ήταν μια ατμόσφαιρα που «κόχαλαζε». Η συζήτηση ήταν 6 ώρες. Κάποια στιγμή είπα – γιατί οι άνθρωποι εκεί είχαν φοβερά προβλήματα, ήξερα τι θα συναντήσω και ήξερα ότι δεν μ΄ακούνε – έχω χρέος να σας μιλήσω για το μέλλον, γι΄αυτό είμαι εδώ! Τους είπα ότι δεν θέλω να τους προσβάλλω, ούτε να νομίζουν ότι είμαι ένα άτομο που δεν έχει μέσα του ανθρωπιά. Όμως εκεί είδα τα πρώτα ψήγματα… όταν τους έκανα έκκληση να ονειρευτούν! Και θα σου πω τα αφανή υλικά επί τη βάση των οποίων συγκροτήθηκε αυτό το πρόγραμμα…Τα υλικά, είναι τα όνειρα των ανθρώπων Μαρία μου. Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο να κάνεις. Τις προσδοκίες και τα όνειρά τους. Εκείνοι ας μη το ξέρουνε, εσύ να μπορείς να τα αντλείς, με διάφορους τρόπους. Εμφανείς ή αφανείς.

Μ. Καράπα: Από εκεί λοιπόν ξεκίνησε η περιπέτεια «συλλογής ονείρων»;

Σταύρος Μπένος: Από εκεί ξεκίνησε αυτή η περιπέτεια. Ήταν σαν να έχω μία απόχη και να μαζεύω όνειρα με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Με τοπικές συναντήσεις, με ημερίδες με συνέδρια, με όλους τους τρόπους. Σκέψου αυτό το υλικό και το άρμα το υπέροχο σιγά-σιγά ανέβαινε προς τους μελετητές να αξιολογηθεί επιστημονικά αν αντέχει και να αξιολογηθεί πολιτικά και από την κυβέρνηση γιατί και η κυβέρνηση έχει τις αντοχές της. Έχει ένα πρόγραμμα για τη χώρα και πρέπει να είσαι συμβατός. Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την άλλη πλευρά όπου έχει δύσκολους κανόνες επιλεξιμότητας. 

Μ. Καράπα: Υπάρχει συνταγή επιτυχίας; Έχετε κάποιο δόγμα που το ακολουθείτε όλα αυτά τα χρόνια της πορείας σας;

Σταύρος Μπένος: Το δόγμα το δικό μου, που το έχω υπερασπιστεί 40 και πλέον χρόνια που είμαι στη δημόσια ζωή είναι ότι όλα γίνονται. Συνήθως στην Ελλάδα προτείνει κάτι ένας πολίτης ας πούμε σε έναν δήμαρχο, σε έναν Υπουργό και η απάντηση είναι «Α, αυτό δεν γίνεται». Εγώ ξεκίνησα το δόγμα αντίθετα και κάλεσα τους πολίτες να ονειρευτούν με ακραίο τρόπο και αν οι προτάσεις τους έβρισκαν κάποιο εμπόδιο στο δρόμο, θα κοίταζα πως θα το επιλύσουμε. Δεν ξεκινάς ανάποδα κάνοντας αυτολογοκρισία σε μία κατεστραμμένη περιοχή. Σε βεβαιώνω Μαρία μου, ότι τα εμπόδια που συναντήσαμε ήταν ελάχιστα. Ήταν τόσο ωραίες οι προτάσεις που ήρθαν από τους ανθρώπους αυτούς τις οποίες βεβαίως αξιολογήσαμε τις περάσαμε από πολλά κοσκινά… Μάλιστα όταν είχα έρθει στην Αγία Άννα είχα πει ότι” είμαστε σε μία ατμόσφαιρα του δημιουργικού χάους. Τώρα όμως μπαίνουμε συντεταγμένα στο δια ταύτα”.

Μ. Καράπα: Μιλήσατε για δημιουργικό χάος, τι ακριβώς εννοείτε;

Σταύρος Μπένος: Το χάος το δημιουργικό, ήταν τα όνειρα που ήταν παντού! Αλλά από την Αγία Άννα και μετά, έγινε πιο συντεταγμένη η δημόσια διαβούλευση. Δεν έγινε επί τη βάση των προσδοκιών του συνόλου, αλλά αυτές τις είχαμε ήδη συγκροτήσει στην πρώτη φάση των μελετών.

Μ. Καράπα: Στην Αγία Άννα ουσιαστικά λοιπόν, παρουσιάστηκε η πρώτη φάση των μελετών. Ποιες ήταν οι επόμενες φάσεις;

Σταύρος Μπένος: Στην Αγία Άννα παρουσιάστηκε η πρώτη φάση των μελετών. Ποια έργα ταιριάζουν με την πολιτική ηγεσία, ποια έργα ταιριάζουν με τις προδιαγραφές του ΕΣΠΑ και του Recovery – πού ήταν τα δύο βαριά ταμεία – και πια στους πολίτες, έγινε πολύ συντεταγμένη η διαβούλευση, με την ιστοσελίδα “Εύβοια Μετά”. Εγώ πήρα τα όνειρά σας, τα συγκρότησα και σας τα φέρνω μπροστά, ώστε να κάνουμε την τελική μορφή και αυτό κράτησε μέχρι την 1η Σεπτέμβρη. 

Μ. Καράπα: Και ερχόμαστε στην ημερομηνία ορόσημο θα έλεγα της ανασυγκρότησης, τι έγινε την 1η Σεπτέμβρη;

Σταύρος Μπένος: Την 1η Σεπτέμβρη όπως ακριβώς είχα σχεδιάσει, τελείωσαν οι μελέτες και εγώ μετά είχα ένα δίμηνο να τις προσαρμόσω, να τις εκδώσω και είχα πει 1η Νοέμβρη στον Πρωθυπουργό “θα σας τις παραδώσω”. 1η Νοέμβρη παρέδωσα όλο το υλικό.  Σου περιέγραψα Μαρία μου, όλη τη διεργασία που στο κέντρο της είναι τα όνειρα των ανθρώπων.

Μ. Καράπα: Υπάρχει κάποιο έργο που βρίσκεται στις μελέτες το οποίο δεν έχουν προτείνει οι άνθρωποι της περιοχής;

Σταύρος Μπένος: Δεν υπάρχει κανένα έργο που δεν το πρότειναν οι άνθρωποι, κανένα! Και δεν μπορώ να σου περιγράψω τι διαμάντια άκουσα.  Δεν θα βρεις δράση που δεν έχει προταθεί από τους ανθρώπους. Ήταν η αρχή μου αυτή.  Ότι ειπώθηκε από προτάσεις είναι όλα καταγεγραμμένα στην έκδοση που παρέδωσα στον πρωθυπουργό.

Μ. Καράπα: Στην κουβέντα που είχαμε νωρίτερα, μου μιλήσατε για μια καινοτομία που γίνεται για πρώτη φορά από εσάς, όσον αφορά τα τεχνικά δελτία των έργων. Μπορείτε να μου δώσετε περισσότερες πληροφορίες;

Σταύρος Μπένος: Έκανα μία άλλη καινοτομία η οποία πιστεύω ότι θα δημιουργήσει ένα προηγούμενο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είχα ζητήσει από τους μελετητές – και μετά με τα παιδιά εδώ από την θερμοκοιτίδα το ολοκληρώσαμε – η πρώτη φάση του έργου, που είναι 380 εκατομμύρια ευρώ στα 71 έργα, να έχουν όλα τεχνικό δελτίο.  Τεχνικό δελτίο για να το καταλάβουν οι αναγνώστες σου, είναι το διαβατήριο, τι ζητάει δηλαδή Ευρωπαϊκή Ένωση.  Περιέχει τη φυσική περιγραφή του αντικειμένου,  τη μελέτη του, το χρονοδιάγραμμα, το χρηματοδοτικό φορέα, τον δικαιούχο και τους ωφελούμενους. Αν θα δεις λοιπόν, η έκδοση και έχει και τα 71 τεχνικά δελτία. 

Μ. Καράπα: Τι σημαίνει αυτό κ. Μπένο; Πόσο σημαντικό είναι, για να καταλάβουμε εμείς που δεν γνωρίζουμε, να συνοδεύονται τα έργα από τεχνικό δελτίο;

Σταύρος Μπένος: Ότι όλα τα έργα θα ενταχθούν μέχρι το τέλος του 2023! Και πολλά από αυτά, δηλαδή το 40%, το 2022.  Αυτό δεν έχει ξαναγίνει σε Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα – όχι σε Ελληνικό – σε Ευρωπαϊκό! Αυτή είναι η πρώτη φάση. Υπάρχει ένας προθάλαμος – είναι όπως η εκκλησία με το εκκλησίασμα που περιμένουν να μπουν στο ιερό,  αυτοί που τηρούν τις θρησκευτικές προδιαγραφές – άλλων 90 περίπου έργων με τον αντίστοιχο προϋπολογισμό, που θα δούμε πως θα πάνε οι συνθήκες και πώς θα εξελιχθούν τα προγράμματα το ΕΣΠΑ 21-27 και το Recovery γιατί μιλάμε για 70 δις. ευρώ.

Εγώ προβλέπω και να το γράψεις αυτό, ότι μετά από τρία τέσσερα χρόνια η κυβέρνηση θα εκλιπαρεί τις Περιφέρειες και τους Δήμους να δώσουν όλοι έργα.  Εμείς Λοιπόν θα δώσουμε! Θα είμαστε εκεί, θα τα ωριμάσουμε, γιατί δεν είναι μόνο τα 71 έργα, εμείς εδώ από το  διάζωμα θα ωριμάζουμε και τα υπόλοιπα πυρετωδώς. Πάντα χωρίς αμοιβή!  Να έχουμε και έναν κατάλογο έργων σε αναμονή, με πρώτες τις υποδομές.

Μ. Καράπα: Ποιες είναι οι πρώτες μεγάλες υποδομές;

Σταύρος Μπένος: Η πρώτη μεγάλη υποδομή είναι Στροφυλιά – Ιστιαία – Αιδηψός.  Είναι όλος ο δρόμος στο πρόγραμμα ενταγμένος, με την μορφή και την ωρίμανση βεβαίως που έχει το κάθε κομμάτι. Καταρχήν το κομμάτι της παράκαμψης Χαλκίδας – Ψαχνά, το οποίο έχει εργολάβο πια εγκατεστημένο. Και αυτό δεν θα γινόταν, η δυναμική του προγράμματος έφερε αυτό το αποτέλεσμα. Εκεί λοιπόν έχουμε εγκατάσταση εργολάβου ήδη δουλεύει και θα κοστίσει περίπου 200 εκατ. ευρώ. Πάμε λοιπόν από τα Ψαχνά και πάνω. Εκεί υπήρχαν τρεις μελέτες παλαιότερα και οι τρεις είχαν φέρει το ελληνικό κράτος σε αδιέξοδο, είτε για λόγους οικονομικούς, είτε για λόγους περιβαλλοντολογικούς.  Έκανε μεγάλη έρευνα ο κ. Ζέκος και πήγαμε σε μία  εντελώς νέα χάραξη. Αυτή η νέα χάραξη είναι κεντροβαρική και δενδροειδής. Δηλαδή διασχίζει κεντρικά το νησί και όταν λέμε δενδροειδής, έχει τα κλαριά που πηγαίνουν παντού.

Είναι πολύ δίκαιη και τεχνικά και οικονομικά η καλύτερη λύση και προβλέπονται τα εξής… Στα λέω επιγραμματικά και μετά από 10 χρόνια θέλω να με ελέγξεις… (χαμογελάει)

Το κομμάτι από τα Ψαχνά μέχρι τη Στροφυλιά  45 km, θα ανατεθεί από το Υπουργείο Υποδομών και θα κοστίσει 230 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα αναγορεύτηκε σε έργο Εθνικής σημασίας. Στην ουσία δηλαδή, ήταν περιφερειακό έργο και το περάσαμε ως Εθνικό έργο. Η οριστική μελέτη είναι προ των πυλών,  5 εκατομμύρια ευρώ είναι η μελέτη και μέχρι το τέλος του χρόνου πιστεύω, θα έχει ανατεθεί.  Μάλιστα είναι και με τη μέθοδο “Μελέτη – Κατασκευή” για να μη χάσουμε χρόνο. Δηλαδή  όταν θα προκηρυχθεί μετά τη μελέτη το έργο, δεν θα είναι χωριστά η οριστική μελέτη χωριστά το έργο, θα είναι μαζί για να κερδίσουμε περίπου δύο χρόνια! Επομένως, υπολογίζω σε δύο χρόνια θα τελειώσει η μελέτη, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2024, μετά θα γίνει η δημοπράτηση και θέλουμε περίπου τρία χρόνια μέχρι την υλοποίηση του έργου, δηλαδή μία πενταετία.

Ταυτοχρόνως αυτή είναι η μεγάλη νίκη και την οφείλουμε πραγματικά στον Φάνη Σπανό και στον Κωνσταντίνο Λέμα. Ως πολιτικός προϊστάμενος ο κ. Σπανός και ως τεχνοκράτης ο κ. Λέμας, μας έδωσαν χρήματα για τις μελέτες από το ΕΣΠΑ ’14 – ’20 παρακαλώ. 

Μας έδωσαν λοιπόν εκείνοι, ένα σημαντικό ποσό. Το “Διάζωμα” ετοίμασε τους φακέλους, με μία ειδική ανάρτηση που κάναμε και στις 14 Οκτώβρη έκλεισε η πρόσκληση και υποβάλαμε τους φακέλους για τις μελέτες του κομματιού  Στροφυλιά – Ιστιαία – Αιδηψός και όλοι οι κλάδοι. Μέχρι τέλος του 23 και το έχουμε βάλει στα τεχνικά δελτία αυτό, θα έχουμε μελετητές εγκατεστημένους. Συνεπώς, θα έχουμε τις μελέτες έτοιμες σε περίπου μία τριετία από σήμερα και θα περιμένουμε τη χρηματοδότηση, η οποία θα έρθει οπωσδήποτε γιατί η χώρα θα έχει μεγάλες ανάγκες απορρόφησης. 

Το κομμάτι από Στροφυλιά μέχρι Αιδηψό είναι περίπου 150 εκατομμύρια ευρώ.  Δηλαδή όλο μαζί το κομμάτι της οδοποιίας κοστίσει περίπου 500 με 600 εκατομμύρια ευρώ.  Πιστεύω ότι ο χρονικός ορίζοντας ολόκληρου του δρόμου, είναι μία δεκαετία. Δηλαδή δύο χρόνια για τη μελέτη τρία χρόνια για την κατασκευή του πρώτου τμήματος και άλλα πέντε χρόνια για την κατασκευή  ολόκληρου του δέντρου. 

Μ. Καράπα: Υπάρχει κίνδυνος το έργο να μην ολοκληρωθεί;

Σταύρος Μπένος: Η επιτάχυνση που δημιουργείται στα Ευρωπαϊκά προγράμματα είναι μεγάλη. Οι Ευρωπαίοι δεν αστειεύονται με αυτά, εάν δεν έχεις το χρονοδιάγραμμα σε πετάνε απ΄έξω. Είχαμε και στο παρελθόν πολλούς αυτοκινητόδρομους που απειλήθηκαν πολλές φορές να μείνουν εκτός και έπεσαν όλοι με τα μούτρα να ολοκληρώσουν τα έργα. Τα Ευρωπαϊκά προγράμματα είναι η μεγαλύτερη εγγύηση για την Εύβοια, όσον αφορά την υλοποίησή τους. 

Μ. Καράπα: Χρειάστηκε να αλλάξετε το σχεδιασμό σας με νέα δεδομένα που βλέπατε μπροστά σας; 

 Σταύρος Μπένος: Τίποτα δεν άλλαξε! Απλά ήταν μία μεγάλη αγκαλιά που χωράει τα πάντα. Η αρχιτεκτονική του προγράμματος κλείστηκε από τον ουρανό, όχι από τη γη! Ήταν σαν να βλέπεις την περιοχή από τον ουρανό. Ήταν πολύ γενναιόδωρο χωρούσε τα πάντα. Συνεπώς οποιαδήποτε πρόταση ειπώθηκε χωρούσε μέσα στην ευρύχωρη αυτή αγκαλιά των μελετών και Βεβαίως και του Master Plan δηλαδή η κορυφαία Μελέτη. 

 Μ. Καράπα: Υπήρξε κάποια δύσκολη στιγμή μέσα σε όλη αυτή την πορεία, που ίσως να σας πήγε λίγο πίσω; 

Σταύρος Μπένος: Οι πιο δύσκολες στιγμές μου ήταν σε ένα θέμα που δεν το γνώριζα καλά και που μελέτησα πολύ και που συζήτησα πολύ! Το δάσος! Για μένα το δάσος και ο δρόμος είναι το 80% της ανασυγκρότησης. Αν πετύχουν αυτά, όλα τα υπόλοιπα είναι συμπληρωματικά, σπουδαία μεν αλλά συμπληρωματικά.  Άρα λοιπόν όλες οι δύσκολες στιγμές μου από εκεί ξεκίνησαν. Να κατανοήσουμε βαθιά το φαινόμενο του δάσους προκειμένου να κάνουμε σωστές προτάσεις. Εκεί είναι μία πολύ μεγάλη συμμαχία. 

Μ. Καράπα: Ποιοι ήταν οι άνθρωποι που ανέλαβαν αυτό το δύσκολο κομμάτι του “Νέου Δάσους”;

Σταύρος Μπένος: Πέρα από τη μελέτη που αναθέσαμε σε ένα σπουδαίο κύριο που μένει και στα Βασιλικά, απασχολήθηκε στην υδροκλίμακα του δάσους,  και στο ανθρωποκεντρικό του περιεχόμενο δηλαδή στους ανθρώπους του δάσους και στο ίδιο το δάσος. Είχαμε μαζί λοιπόν με τον κύριο Ηλία Αποστολίδη και άλλους τρεις κορυφαίους θεσμούς. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης που μας έκανε το πρόγραμμα “Αναγέννηση και Αναδάσωση του δάσους”, με επικεφαλής την κυρία Θέκλα Τσιτσώνη. Μετά είχαμε το Νεωτερικό Πανεπιστήμιο τον γείτονά σας εκεί στη Θεσσαλία, που επικεφαλής ήταν ένας άνθρωπος από την Ιστιαία ο Γιάννης Παπαδόπουλος, εξαιρετικός και είχαμε ως κέντρο την οικονομία του δάσους. Επίσης είχαμε και την αναγνωρισμένη διεθνώς επιτροπή  Goldammer για την προστασία του δάσους. Άρα οι μαγικές λέξεις που εκφέρονται και δημόσια πολύ εύκολα είναι Aναγέννηση, Aναδάσωση, Oικονομία και Προστασία του δάσους. Από αυτούς τους τρεις φορείς που δουλέψαμε μαζί προέκυψαν υπέροχα δελτία και τεχνικές προτάσεις που θα  χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα. 

Μ. Καράπα: Μπορείτε να μας περιγράψετε τις προτάσεις που αφορούν το “Νέο Δάσος”;

Σταύρος Μπένος: Η μία πρόταση, από την κύρια Θέκλα Τσιτσώνη είναι η ομογενοποίηση όλων των έργων που πρότεινε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.  Στην Ελλάδα υπάρχει η μανία του τεμαχισμού των έργων. Το πανεπιστήμιο είχε εντοπίσει κάποια πεδία στα οποία πρέπει να γίνουν έργα. Το πρώτο είναι η συλλογή των σπόρων το δεύτερο είναι ένα φυτώριο για να αναπτυχθούν τα φυτάρια. Μετά τα φυτάρια που θα τα βάλεις;  Θα τα βάλεις εκεί που θα σου δείξει η ζωή, η αναγέννηση δηλαδή. Εκεί που αναγεννάται εκεί θα γίνει η  αναδάσωση με τους σπόρους. Μετά όλα αυτά θέλουν το νεράκι για να ζήσουν και μετά άμα είμαστε σοβαροί, θα πρέπει να παρακολουθούμε κάθε χρόνο την συγκρότηση και την συγκράτηση του διοξειδίου του άνθρακα.  Όλα αυτά λοιπόν, είναι σε μία ενιαία ροή, είναι ένα ενιαίο πρόγραμμα από τον σπόρο μέχρι την αναγέννηση και την συγκράτηση του διοξειδίου του άνθρακα. 

Το άλλο όμως κομμάτι του κυρίου Παπαδόπουλου με δυσκόλεψε πιο πολύ. Αυτό θέλω να το καταλάβεις γιατί είναι το κορυφαίο έργο του προγράμματος.  Τα μνημεία της χώρας μας, έχουνε δύο σπουδαίες κοινότητες να τα υπηρετούν. Τα μνημεία του πολιτισμού είναι οι αρχαιολόγοι μας και για το δάσος μας είναι και δασολόγοι μας. Υπάρχουν βεβαίως και άλλες περιοχές φυσικού κάλλους που έχουν ένα αδύναμο σύστημα προστασίας . Είναι οι διαχειριστικές αρχές αυτές που τα  επιτηρούν,  όμως το κράτος θα πρέπει να ξαναδεί την δημιουργία υποδομών που  ταιριάζουν στις δομές του Υπουργείου Πολιτισμού.  Τα μνημεία λοιπόν στην χώρα μας ιστορικά τα βλέπουμε μόνο με την περιβαλλοντική πλευρά.  Οι αρχαιολόγοι μας, με πάθος κάνουν ωραίες αποκαταστάσεις,  οι δασολόγοι προσπαθούν να συντηρήσουν με τον καλύτερο τρόπο το δάσος. Φτάνει όμως αυτό;  Είναι αυτό που λέμε η αειφορία η περιβαλλοντική. 

Όμως εγώ έχω διδαχτεί στη ζωή μου σιγά-σιγά καθώς τα χρόνια περνούσαν και έχει γίνει πια εδραία πεποίθηση μου η τριπλή αειφορία. Η πρώτη αειφορία ναι, είναι περιβαλλοντική. Να κάνουμε ωραίες αναστηλώσεις και να κάνουμε ωραίες δράσεις γύρω από την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος,  όμως αν δεν το αγαπήσουν οι άνθρωποι και δεν το φροντίσουν οι ίδιοι οι άνθρωποι , αυτό είναι κοινωνική αειφορία. Το πιο σπουδαίο είναι με τι πόρους να το κρατάς ζωντανό το μνημείο;  Ωραία έκανες την αναστήλωση! Θέλει φροντίδα όμως. Που θα βρεις τα χρήματα; Οι δημόσιοι πόροι δεν φτάνουν. Είναι πάρα πολύ απαιτητικά αυτά τα προγράμματα και κοστοβόρα. 

Μόνο ο καθαρισμός του δάσους αν θα γινόταν πλήρως, θέλει 20 δις ευρώ το χρόνο, Για τον καθαρισμό των ελληνικών δασών φέτος έδωσε 70 εκατ. ευρώ το κράτος  και καθάρισαν το 0,3% του δασικού πλούτου της χώρας. Ποια είναι η θεωρία της οικονομίας των μνημείων που εγώ την υπερασπίζομαι δεκαετίες τώρα για αυτό έκανα και το  “Διάζωμα”; Ότι ο πλούτος που είναι απαραίτητος για τη φροντίδα των μνημείων αλλά και για την ενδυνάμωση της τοπικής οικονομίας, είναι μέσα στα μνημεία.  Λέγεται διαχείριση προκειμένου να παράγουν πλούτο, όπου ο πλούτος αυτός, θα αιμοδοτεί και την Εθνική Οικονομία και την τοπική οικονομία και ένα μέρος του επιστρέφει στο δάσος.  Αυτό θα το καταφέρουμε συνδυάζοντας δυο καινούργιους θεσμούς.

Κοινωνική Οικονομία – Κυκλική Οικονομία.  Η Κοινωνική Οικονομία είναι η ίδρυση μιας δασικής ΚοινΣΕπ που εδώ θα μας βοηθήσει και ο κ. Θεοδώρου που είναι πρόεδρος του φορέα για την για την Κοινωνική Οικονομία σε όλη τη Στερεά Ελλάδα.  Ήδη το Πανεπιστήμιο κάνει τη μελέτη για τη ΚοινΣεπ και έχουμε ειδικό τεχνικό δελτίο για αυτό.  Τη ΚοινΣεπ για να το καταλάβουμε όλοι,  τα πρώτα δύο-τρία χρόνια θα τη βοηθήσουμε να σταθεί στα πόδια της με τα Ευρωπαϊκά προγράμματα,  και αφού πάρει τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη δηλαδή τους ρετσίναδες για παράδειγμα – γιατί πρέπει να βρούμε απασχόληση για αυτούς τους ανθρώπους – τότε θα ασχοληθεί με τα υπολείμματα του δάσους. Όλο αυτό που σήμερα είναι η αιτία της αυτοκαταστροφής του, θα είναι της αναγέννησης.  Γιατί αυτά τα υπολείμματα, έχουν βιομάζα, βιοαέριο έχουν βιοκάρβουνο,  έχουν ξυλώδεις κατασκευές και όλοι αυτοί οι πόροι, θα είναι επαρκείς πόροι για να μπορεί να συντηρείται η ΚοινΣεπ. Επιμένω ότι πρέπει στην ΚοινΣεπ που είναι μία μορφή συνεταιρισμού – που θα μπουν οι άνθρωποι του δάσους – να μπει και το Πανεπιστήμιο μέσα ως τεχνικός σύμβουλος ώστε να βοηθάει τους ανθρώπους. 

 Μ. Καράπα: Ουσιαστικά αναγέννηση μέσα από τις στάχτες του; 

Σταύρος Μπένος: Ακριβώς Μαρία μου! Αυτό είναι το κορυφαίο έργο του προγράμματος με οποίο ήταν εκείνο που ασχολήθηκα περισσότερο από όλα! Από την άλλη μεριά η επιτροπή Goldammer, που έκανε πολύ ωραίες προτάσεις για την προστασία του δάσους. Στην ουσία αυτό αναφέρεται στον εθελοντισμό, στην βοήθεια του στους δημάρχους, στις τοπικές κοινωνίες για να παίζουν ένα μεγάλο ρόλο στην προστασία. Να το κάνουν δικό τους! Εκεί η προσοχή είναι στραμμένη κυρίως στο λεγόμενο “Πρώτο Πλήγμα”. Δηλαδή πόσο γρήγορα αντιδράς και έχεις το πρώτο πλήγμα στη φωτιά.  Υπάρχει μία θεωρία ότι για να σβήσει μια φωτιά, χρειάζεται ένα ποτήρι νερό το πρώτο δευτερόλεπτο, ένας κουβάς νερό το πρώτο λεπτό και ένας τόνος νερό μετά το πρώτο δεκάλεπτο!

 Μ. Καράπα: Πότε θεωρείται ότι θα αποδίδει εργασία το δάσος; 

 Σταύρος Μπένος: Εργασία θα αποδώσει πολύ γρήγορα γιατί η ΚοινΣεπ θα ιδρυθεί εντός του 2023 και θα αρχίσουν οι προσλήψεις εντός του 2023.  Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ακόμα τις ακριβείς θέσεις εργασίας γιατί θα κάνει το Πανεπιστήμιο ειδική Μελέτη με πόρους της ΚΕΔΕ. Είχαμε μία πολύ ωραία πρωτοβουλία της ΚΕΔΕ και του κυρίου Παπαστεργίου του προέδρου, ομόφωνη απόφαση της ΚΕΔΕ,  η οποία χρηματοδότησε δύο έργα , μετά από δική μου πρόταση. Το ένα είναι το πρόγραμμα Πολίτης για τα  κέντρα χωροταξίας και Περιβάλλοντος και το άλλο είναι για την Οικονομία του δάσους. 

Μ. Καράπα: Όλο αυτό το διάστημα έχετε γίνει δέκτης σχολιασμών. Υπάρχει μια μερίδα κόσμου η οποία  σας αποκαλεί “Άγιο Μπένο” και εκείνοι οι οποίοι σχολιάζουν ότι είναι μια τρύπα στο νερό,  ότι είναι άλλη μία προσπάθεια που θα πέσει στο γκρεμό, εσείς πως τα σχολιάζετε όλα αυτά; 

Σταύρος Μπένος: Είσαι και πολύ επιεικής Μαρία μου, γιατί έχω ακούσει και πολύ χειρότερα! (χαμογελάει). Τις πρώτες μέρες έλεγαν ότι είναι ένα σενάριο συνομωσίας. Ότι ο Μητσοτάκης και ο Μπένος είχαν προσχεδιάσει όλο αυτό και το εδράζουν, επειδή εγώ παρουσίασα ταχύτητα τις μελέτες, άρα τις είχα ετοιμάσει από πριν.  Άκου τώρα σενάριο αρρωστημένο… δηλαδή ότι εγώ και ο Μητσοτάκης βάλαμε φωτιά για να μπορέσουμε να βάλουμε τις ανεμογεννήτριες,  κάτι που είχε επαναληφθεί από εμάς ότι δεν πρόκειται να γίνει.  Μετά όπως ξέρεις, υπήρξαν τα διάφορα πανό εκεί, τα οποία με καλούσαν να φύγω, γιατί κατά κάποιο τρόπο ήμουν εκπρόσωπος του μεγάλου κεφαλαίου.  Εντάξει, όλα αυτά τα λέμε και γελάμε τώρα, αλλά τότε ήταν οδυνηρά. Όχι επειδή με στεναχώρησαν, ήξερα τι θα συναντήσω. Πως να θυμώσεις με τόσο πόνο; Φοβόμουν μήπως επηρεάσουν τόσο πολύ την τοπική κοινωνία και δεν θα μπορούσα να κάνω τη δουλειά μου, να προσεγγίσω τους ανθρώπους και να κάνω αυτή την ωραία συζήτηση. 

Μ. Καράπα: Ειπώθηκε όμως και κάτι άλλο, ότι ο Μπένος αλλαξοπίστησε πολιτικά. Ισχύει;

Σταύρος Μπένος: Εγώ ξέρεις ότι ανήκω στο ΠΑΣΟΚ, ποτέ δεν το έχω κρύψει και το ξέρει και ο Πρωθυπουργός ότι δεν με κάλεσε για να γίνω νεοδημοκράτης, αλλά για να κάνω τη συγκεκριμένη δουλειά. Μάλιστα ήταν και μία υπέρβαση αυτή που έκανε, να καλέσει από άλλη παράταξη ένα στέλεχος να κάνει αυτό το πράγμα. Με ρώτησαν μήπως έγινε από σκοπιμότητα για την διεύρυνση και λέω δεν αποκλείεται να έχει στο μυαλό του και αυτό, αλλά και αυτό θεμιτό είναι.  Και στο κάτω-κάτω δεν είναι  επαινετό για έναν πολιτικό ηγέτη να υπερβαίνει την παράταξη του και να αξιοποιεί ανθρώπους από άλλες παρατάξεις;  

Μ. Καράπα: Πόσο σας επηρέασε όλο αυτό το αρνητικό κλίμα που είχατε να αντιμετωπίσετε;

Σταύρος Μπένος: Μαρία μου, όλα αυτά ξέρεις πόσο ασήμαντα είναι μπροστά στην αποστολή; Μέσα μου ένιωθα ότι έχω έναν πολύ δικό μου άνθρωπο στην εντατική και είμαι από πάνω για τον φροντίζω. Τι μπορεί να αναμετρηθεί με αυτό το πράγμα; Μου φαινόντουσαν τόσο αστεία όλα αυτά,  τόσο μικρά… Και βεβαίως ξέρεις αν εγώ έχω αφήσει μία σφραγίδα στη δημόσια ζωή, είναι ότι κάνω αυτό που λέω. Δεν έχω πει πολλά πράγματα. Τρία πράγματα έχω πει. Την πόλη μου που έφτιαξα μετά τους σεισμούς, τα ΚΕΠ που έκανα για το κράτος και το “Διάζωμα” που του έκανα τώρα για να υπερασπίσουμε τα μνημεία. Και όχι μόνο τα μνημεία, είναι ολιστική θεωρία που περιγράψαμε πριν για τη διαχείριση και την οικονομία των μνημείων, που βρήκε την εφαρμογή της σε μία περιοχή κατεστραμμένη. 

Ο Πρωθυπουργός αυτό μου είπε άλλωστε για να ξέρεις. “Είσαι ο μόνος στην Ελλάδα που μπορείς να κάνεις αυτό, γιατί ξέρεις τι σημαίνει φυσική καταστροφή και ξέρεις τι σημαίνει ολιστικό πρόγραμμα”, δηλαδή όλες αυτές οι ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις. 

Μ. Καράπα: Το έργο του Μπένου τελειώνει εδώ ή συνεχίζεται υπό άλλες νέες προϋποθέσεις και συνθήκες; 

Σταύρος Μπένος: Το έργο της ανάθεσης αυτής της εντολής από τον Πρωθυπουργό τελειώνει με την παράδοση της Μελέτης. Τώρα όμως συνεχίζεται και θα συνεχίζεται στο διηνεκές μέσω του Διαζώματος. Και το Διάζωμα έκανε σπουδαία δουλειά όλο αυτό το διάστημα. Ήταν η κινητήριος δύναμη όλων των  μελετών και κυρίως η θερμοκοιτίδα. Συνεπώς θα είμαστε εκεί συνέχεια σε όλες τις φάσεις μέχρι να ολοκληρωθεί. 

Μετά από 10 χρόνια Μαρία μου θέλω να σε πάω από την Χαλκίδα στην Ιστιαία σε μία ώρα και 10 λεπτά!!!

Εγώ θα είμαι εκεί γιατί αγάπησα πολύ την περιοχή και έχω συνδεθεί πλέον μαζί με τους ανθρώπους, είναι ένα κομμάτι μου!

Μ. Καράπα: Τι περιμένουμε από δω και πέρα; Ποια είναι η διαδικασία ώστε να εγκριθεί το πρόγραμμα;

Σταύρος Μπένος: Η πρώτη μου εμφάνιση μετά την παράδοση των μελετών στον Πρωθυπουργό είναι στις 16 Νοεμβρίου. Θα βρισκόμαστε στην Αράχωβα και θα μιλήσω για την επόμενη μέρα. Είναι το μεγάλο γεγονός, η Επιτροπή Παρακολούθησης. Αμέσως μετά υποβάλλεται η πρόσκληση από τον κ. Λέμα προς τον Φάνη Σπανό, προς την περιφέρεια δηλαδή, να υποβάλει την πρόταση για την ΟΧΕ. Η πρόταση είναι έτοιμη. Θα την περάσει όμως ο περιφερειάρχης από την οικονομική επιτροπή, το περιφερειακό συμβούλιο και θα την υποβάλλει. Μετά θα εγκριθεί και ξεκινάμε!

Μ. Καράπα: Πόσο σημαντική είναι η έγκριση για ένα έργο;

Σταύρος Μπένος: Πλέον το πρόγραμμα θα είναι Ευρωπαϊκό!  Η κρίσιμη φάση για κάθε έργο είναι η ένταξη! Δεν είναι ούτε η μελέτη, ούτε ο προϋπολογισμός. Αν καταφέρεις να εντάξεις ένα έργο δεν απεντάσσετε εύκολα. Οι Ευρωπαίοι είναι πολύ σκληροί στην ένταξη και πολύ επίμονοι στην υλοποίηση!  Είναι πολύ μεγάλη ντροπή για ένα  πολιτικό στέλεχος να χάσει έργο, που είναι ήδη ενταγμένο. 

Μ. Καράπα: Ποια θεωρείτε βασικά χαρακτηριστικά του έργου;

Σταύρος Μπένος: Θέλω να σου πω και τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου μου. Είναι έργο των ανθρώπων, είναι ένα έργο που θα το διαχειριστεί η τοπική κοινωνία και είναι ένα έργο, το οποίο είναι σχεδιασμένο για να υλοποιηθεί πολύ γρήγορα. 

Μ. Καράπα: Είμαι περίεργη, πώς θα μπορούσα διαφορετικά άλλωστε, να σας ρωτήσω τι σας είπε ο Πρωθυπουργός όταν του παραδώσετε τις μελέτες, ο οποίος ήταν και ο μόνος – γιατί αυτή είναι η αλήθεια – που πίστεψε ότι ο Σταύρος Μπένος θα τα καταφέρει. 

Σταύρος Μπένος: Ήταν πολύ συγκινημένος, Αλλά δεν θα ήθελα να σου τα φέρω κάποια συζήτηση μας γιατί είναι πολύ ιδιωτικά πράγματα αυτά. 

 Μ. Καράπα: Σας στήριξε σε κάποιες στιγμές αδιεξόδου, όταν χρειάστηκατε;

Σταύρος Μπένος: Δεν χρειάστηκε Μαρία μου, γιατί τα είχα όλα σε χαμηλό επίπεδο. Δεν χρειάστηκε ποτέ να βάλω τον Πρωθυπουργό σε αυτό το πράγμα. Είχα άριστες σχέσεις με τους Υπουργούς, δούλεψα σε ιδανικές συνθήκες και προσπαθούσα να λύνω όλα τα προβλήματα χαμηλά.  Δεν πρέπει ποτέ να φτάνεις στον Πρωθυπουργό, είναι ο κορυφαίος θεσμός! Μόνο αν κινδύνευε το πρόγραμμα θα προσέφευγα στον Πρωθυπουργό. 

Μ. Καράπα: Ο παλιός έμπειρος αυτοδιοικητικός και κατά γενική ομολογία πρωτοπόρος στο “χτύπημα” του “τέρατος” της Ελληνικής γραφειοκρατίας, τι βαθμό βάζει με άριστα το 10, στον επικεφαλής της Ανασυγκρότησης; 

Σταύρος Μπένος: Τι βαθμό βάζω στον εαυτό μου; Δεν υπάρχει απάντηση, αρνούμαι να απαντήσω. Είναι προδοσία της διαδικασίας αξιολόγησης (γελάει…). Αλήθεια  είναι, ότι πιο δύσκολες είναι οι ερωτήσεις και όχι απαντήσεις.

Αποχαιρετώ τα μέλη του Διαζώματος -της εμβληματικής αυτής κυψέλης, σκέψης και δημιουργίας -και περπατάω πια στον ηλιόλουστο δρόμο . Η σκέψη μου όμως στριφογυρνά στην τελευταία απάντηση του Σταύρου Μπένου . Σκέφτομαι ότι για έναν άνθρωπο, είναι μάλλον ακόμα πιο δύσκολες οι αποφάσεις και δη οι πράξεις, που αλλάζουν την ζωή πολλών ανθρώπων, από ενδεχομένως δύσκολες ερωτήσεις, η δυστοκία σε απαντήσεις . Ο δρόμος άλλωστε προς την υλοποίηση του οράματος ενός ανθρώπου, χρειάζεται αποδεδειγμένα στρατηγική, ευελιξία, συνέπεια, συνέχεια και κυρίως αποφασιστικότητα με προσήλωση στον στόχο! Στοιχεία που επέδειξε και αυτή την φορά ο  πολύπειρος Σταύρος Μπένος,  που έκανε πράξη την αγαπημένη του ρήση, που βρίσκεται στο έργο του Καρόλου Ντίκενς “η Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων: “Ο στόχος να υπάρχει. Τον δρόμο τον χαράζεις…” Ευτυχώς για την αρχόντισσα της Στερεάς Ελλάδος, την αγαπημένη μας Εύβοια,  τον δρόμο της ανάπτυξης τον χάραξε όχι μεταφορικά, αλλά κυριολεκτικά ο “Ευβοιώτης” πια Σταύρος Μπένος!  

 

Πηγή: eviawoman.gr

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις