Το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), ως σύμβουλος οργανισμός του ΟΗΕ (ΕCOSOC) σε θέματα ναρκωτικών, ανακοίνωσε στην Ελλάδα την Ετήσια Έκθεση του INCB (Διεθνής Επιτροπή για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών), που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 25 Μαρτίου, στη Βιέννη.
Σύμφωνα με την έκθεση, η χρήση ουσιών και οι σχετικές διαταραχές στον γηραιότερο πληθυσμό έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, την τελευταία δεκαετία έχει τριπλασιαστεί η χρήση των περισσότερων ουσιών μεταξύ των ηλικιωμένων.
Η κατανάλωση παυσίπονων, ηρεμιστικών, βενζοδιαζεπινών και καταπραϋντικών είναι υψηλότερη σε αυτή την ηλικιακή ομάδα από ό,τι στον γενικό πληθυσμό! Επιπλέον, και η χρήση κάνναβης κατά τον τελευταίο χρόνο αυξήθηκε στους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών, από 1,2% το 2012 σε 5,1% το 2019. Ωστόσο, όπως επισημαίνει το ΙΝCB, υπάρχει η τάση, αυτή η πληθυσμιακή ομάδα να αγνοείται επιδημιολογικά, επιστημονικά και πολιτισμικά.
Απομόνωση και προβλήματα υγείας, οι βασικές αιτίες
Οι ηλικιωμένοι, που κάνουν προβληματική χρήση ουσιών, αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα που σχετίζονται με την ηλικία τους, συμπεριλαμβανομένης της απομόνωσης ή σωματικών προβλημάτων. Το INCB συνιστά ενίσχυση της έρευνας σχετικά με τις διαταραχές χρήσης ναρκωτικών μεταξύ των ηλικιωμένων, ως πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση αυτής της επικίνδυνης τάσης.
Καλεί, επίσης, τις κυβερνήσεις να βελτιώσουν την πρόσβαση σε απαραίτητες υπηρεσίες υγείας και θεραπείας, σχεδιασμένες γι’ αυτή την πληθυσμιακή ομάδα.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνάει ταχέως
Ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχώς γερνάει και η τάση αυτή επιταχύνεται. Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, το 2019 υπήρχαν 703 εκατομμύρια άτομα άνω των 65 ετών.
Ο αριθμός αυτός προβλέπεται να διπλασιαστεί έως το 2050, όταν θα φτάσει τα 1,5 δισεκατομμύρια άτομα.
Το 2050, το 16% του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι άνω των 65 ετών, ποσοστό που θα αντιστοιχεί στον έναν στους έξι ανθρώπους πάνω στη γη. Η μεταβολή στην ηλικία του πληθυσμού ξεκίνησε αρχικά σε χώρες με υψηλό εισόδημα, αλλά η τάση είναι τώρα ορατή και σε χώρες χαμηλού εισοδήματος.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), στη Γαλλία χρειάστηκαν 150 χρόνια για να αυξηθεί από το 10% στο 20% ο πληθυσμός της, που είναι άνω των 60 ετών. Η Βραζιλία, η Κίνα και η Ινδία αναμένεται να κάνουν αυτή τη μετάβαση σε μόλις 20 χρόνια.
O αντίκτυπος της COVID-19 στην πρόσβαση σε φάρμακα
Το INCB εκφράζει ανησυχία για την αρνητική επίδραση της πανδημίας COVID-19 στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού φαρμάκων.
Τα κυβερνητικά μέτρα που αποσκοπούν στον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού οδήγησαν σε έλλειψη ορισμένων ελεγχόμενων ουσιών για ιατρικούς και επιστημονικούς σκοπούς. Η αυξημένη ζήτηση για θεραπεία ασθενών με COVID-19 δημιούργησε περαιτέρω ελλείψεις και διέκοψε θεραπείες και άλλες υπηρεσίες που σχετίζονται με την υγεία.
Το INCB τονίζει, επίσης, ότι άτομα με διαταραχές ψυχικής υγείας και χρήσης ουσιών έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα από την πανδημία COVID-19. Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και η κοινωνική απομόνωση ασκούν μεγαλύτερη πίεση σε άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας και χρήσης ναρκωτικών, επιδεινώνοντας ενίοτε αυτά τα προβλήματα.
Ο Πρόεδρος του INCB, Cornelis de Joncheere, δήλωσε ότι «σε μια περίοδο που οι πόροι είναι ήδη περιορισμένοι, δεν πρέπει να ξεχνάμε τους ανθρώπους που πάσχουν από διαταραχές χρήσης ναρκωτικών. Το INCB καλεί τις κυβερνήσεις να διασφαλίσουν ότι θα συνεχίσουν να παρέχονται υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης».
O ρόλος της COVID-19 στην παράνομη διακίνηση
Τα μέτρα καταπολέμησης της εξάπλωσης του κοροναϊού έχουν επηρεάσει τις παράνομες αγορές ναρκωτικών, οδηγώντας σε ελλείψεις ορισμένων ναρκωτικών και σε υψηλότερες τιμές.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η καθαρότητα των ναρκωτικών σε τοπικό επίπεδο έχει μειωθεί και ότι χρησιμοποιούνται προσμείξεις, όπως η φαιντανύλη, που αυξάνουν τα ποσοστά υπερδοσολογίας.
Επίσης, έχει αυξηθεί η διαδικτυακή διακίνηση ναρκωτικών, μέσω κρυπτογραφημένων επικοινωνιών, από το οργανωμένο έγκλημα. Ανοικτές αγορές στο διαδίκτυο και το darknet, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα διαδικτυακά φόρουμ, φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο στην προμήθεια ναρκωτικών ουσιών σε επίπεδο λιανικής.
Στο Αφγανιστάν η παράνομη παραγωγή οπίου παρέμεινε υψηλή
Η παραγωγή οπίου στο Αφγανιστάν παρέμεινε υψηλή το 2019 και η χώρα αντιπροσωπεύει σχεδόν το 84% της παγκόσμιας παραγωγής οπίου τα τελευταία πέντε χρόνια. Επιπλέον, δεν υπήρξαν ενδείξεις μείωσης του εφοδιασμού ηρωίνης αφγανικής προέλευσης σε καταναλωτικές αγορές παγκοσμίως.
Το ΙΝCB καλεί τη διεθνή κοινότητα να παρέχει τεχνική και οικονομική υποστήριξη στη χώρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος, καθώς και σε υιοθέτηση της αρχής της αναλογικότητας στα σχετιζόμενα με τα ναρκωτικά εγκλήματα, βάσει του κράτους δικαίου και των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Επιπλέον, συνεχίζει να καλεί τις κυβερνήσεις να εφαρμόζουν τις διεθνείς συμβάσεις ελέγχου των ναρκωτικών, με πλήρη σεβασμό προς το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.