Νέα «πυρά» εξαπέλυσε ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ προς τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι μέσω ανάρτησής του στα social media, χαρακτηρίζοντάς τον ως «μετρίως επιτυχημένο κωμικό» και δικτάτορα.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, η νέα αυτή επίθεση σηματοδοτεί μια σχεδόν οριστική απόρριψη της Ουκρανίας ως πλήρους εταίρου στις διαπραγματεύσεις που έχει ξεκινήσει ο Τραμπ με τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου.
Όλα δείχνουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος έχει εγκαταλείψει την πολυετή αμερικανική υποστήριξη προς την Ουκρανία, καθώς ετοιμάζεται να συναντηθεί με τον Πούτιν για να διαπραγματευτεί μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου, αποκλείοντας το Κίεβο και τους Ευρωπαίους συμμάχους του.
Ο Ζελένσκι κατηγόρησε τον Τραμπ ότι έπεσε θύμα της ρωσικής «παραπληροφόρησης» και ορκίστηκε να μην δεσμευτεί από οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία που θα γίνει χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας.
Η ανοιχτή ρήξη με τον ηγέτη του πιο σημαντικού συμμάχου του Ζελένσκι εγείρει βαθιά ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα της Ουκρανίας να συνεχίσει να αγωνίζεται.
Από την άλλη, ο Μάικ Γουόλτς, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, δήλωσε την Τετάρτη ότι η σχέση Τραμπ-Ζελένσκι «πηγαίνει σαφώς προς τη λάθος κατεύθυνση». Αλλά δήλωσε στο Fox News ότι ο Τραμπ προσπαθεί για μια διπλωματική λύση.
Οι Ευρωπαίοι στο πλευρό του Ζελένσκι
Έκπληκτοι με το παραλήρημα του Τραμπ Ευρωπαίοι σύμμαχοι των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, όπως ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς έσπευσαν να στηρίξουν τον Ζελένσκι.
«Μια αναγκαστική συνθηκολόγηση της Ουκρανίας θα σήμαινε συνθηκολόγηση ολόκληρης της κοινότητας της Δύσης. Με όλες τις συνέπειες αυτού του γεγονότος», έγραψε από την πλευρά του ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ. «Και ας μην προσποιηθεί κανείς ότι δεν το βλέπει αυτό».
Την ίδια ώρα, μολονότι σύμμαχοι της Ουκρανίας στο Κογκρέσο χαρακτήρισαν «προδοσία» τις δηλώσεις Τραμπ κατά του Ζελένσκι, αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Ρεπουμπλικανού έσπευσαν να υπερασπιστούν τη σπουδή του για συμφωνία τερματισμού του πολέμου. «Ο Πρόεδρος Τραμπ δίνει πολύ γρήγορη ώθηση σε αυτό», δήλωσε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Μάικ Γουόλτς στο Fox News. «Μπορεί σε κάποιους να μην αρέσει η σειρά με την οποία συμβαίνει αυτό, αλλά πρέπει να μιλήσει κανείς και στις δύο πλευρές για να προσέλθουν στο τραπέζι, και αυτό κάνουμε».
Ο Γουόλτς ήταν ένας από τους τρεις κορυφαίους αξιωματούχους του Τραμπ που παρέστησαν την Τρίτη στις συνομιλίες στο Ριάντ με Ρώσους ομολόγους τους με θεατές την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους συμμάχους. Ο Τραμπ είπε την ίδια μέρα ότι πιστεύει ότι μπορεί να συναντηθεί με τον Πούτιν πριν από το τέλος του μήνα.
Θα εγκαταλείψει ο Τραμπ στη μοίρα της την Ουκρανία;
Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει προχωρήσει δημοσίως σε κινήσεις διακοπής της εναπομένουσας αμερικανικής υποστήριξης προς την Ουκρανία.
«Είναι σαφώς πιθανό ο πρόεδρος Τραμπ να αποφασίσει απλώς να εγκαταλείψει την Ουκρανία και πιστεύω ότι μάλλον υπάρχουν άνθρωποι στην κυβέρνηση που θα ήταν ευχαριστημένοι με αυτό», σημείωσε ο ανώτερος συνεργάτης της δεξαμενής σκεψης Carnegie Endowment for International Peace, Κρίστοφερ Τσίβις.
Πρόσθεσε, όμως, ότι «είναι επίσης πιθανόν να πρόκειται διαπραγματευτική τακτική προκειμένου να μαλακώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τη στάση της Ουκρανίας για να αυξήσεις τις πιθανότητες να αποδεχθούν μια πολύ δύσκολη όπως διαφαίνεται συμφωνία που θα προκύψει από τη διαπραγμάτευση που έχει ξεκινήσει τώρα με τη Ρωσία».
Εξαιρουμένων των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων ο στρατός της Ουκρανίας είναι τώρα ο μεγαλύτερος και πιο εμπειροπόλεμος στην Ευρώπη αλλά βασίζεται στις ΗΠΑ για πληροφορίες, οπλικά συστήματα και οικονομική υποστήριξη. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι έχουν επίσης συνεισφέρει όπλα στο Κίεβο, αλλά δεν διαθέτουν τους στρατούς ή τις βιομηχανίες που χρειάζονται για να αντικαταστήσουν τις ΗΠΑ, όπως σημειώνει το πρακτορείο. «Ας είμαστε ειλικρινείς: χωρίς τις ΗΠΑ θα είνια πολύ δύσκολα τα πράγματα για μας», δήλωσε χθες Τετάρτη ο επικεφαλής της Ουκρανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών του Στρατού, στρατηγός Κιρίλο Μπουντάνοφ.
Πίεση Τραμπ στον Ζελένσκι για τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας
Δεν αποκλείεται, όπως εκτιμά το Bloomberg, η δριμεία επίθεση του Τραμπ στον Ζελένσκι να συνιστά μια προσπάθειά του να κλιμακώσει την πίεση στην ουκρανική ηγεσία να αποδεχθεί να υπογράψει μια συμφωνία για την εκχώρηση στις ΗΠΑ μελλοντικά κέρδη ύψους δισ. δολαρίων από τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της. Την περασμένη εβδομάδα ο Τραμπ είχε στείλει τον υπουργό του των Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ στο Κίεβο με ένα προσχέδιο συμφωνίας, που ορίζει ότι με αντάλλαγμα την οικονομική στήριξη οι ΗΠΑ μεταξύ άλλων θα εξασφαλίσουν, με ρήτρα προτεραιότητας, το ήμισυ των εσόδων που εισπράττει το Κίεβο από την εξόρυξη πόρων, καθώς και το 50% της οικονομικής αξίας «όλων των νέων αδειών που εκδίδονται σε τρίτους» για τη μελλοντική χρηματοδότηση αυτών των πόρων.
Ο Ζελένσκι απέρριψε την κυνική πρόταση, που δεν περιλάμβανε λεπτομερείς εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία κάνοντας λόγο για «μη σοβαρή συζήτηση» κι ο Τραμπ υποστήριξε στη συνέχεια χθες ότι η κυβέρνηση του ΟΥκρανού προέδρου «έσπασε» τη συμφωνία, που δεν είχε καν υπογραφεί.
Ωστόσο, αργά χθες - και ενόψει της σχεδιαζόμενης για σήμερα συνάντησής του με τον ειδικό απεσταλμένο της Ουάσιγκτον Κιθ Κέλογκ στο Κίεβο, ο Ζελένσκι εξέφρασε την ελπίδα για «εποικοδομητικές» σχέσεις με τις ΗΠΑ.
Η δύσκολη σχέση του Τραμπ με τον Ζελένσκι
Η σχέση του Τραμπ με τον Ζελένσκι ήταν δύσκολη ήδη πριν ο Αμερικανός πρόεδρος εκτοξεύσει τα βέλη του χθες κατά του Ουκρανού ομολόγου του. Η πρώτη απαγγελία κατηγορίας σε βάρος του Τραμπ από το Κογκρέσο προέκυψε μετά την αποκάλυψη τηλεφωνικής συνομιλίας του το 2019 με τον Ζελένσκι, στη διάρκεια της οποίας του ζήτησε να ξεθάψει ενοχοποιητικές πληροφορίες για τον Τζο Μπάιντεν, με τον οποίο επρόκειτο να αναμετρηθεί στις προεδρικές εκλογές του 2020 και για τον γιο του τελευταίου, Χάντερ Μπάιντεν, ενώ για σύντομο διάστημα έβαλε στον πάγο αμερικανική βοήθεια ύψους σχεδόν 400 εκατ. δολαρίων για την Ουκρανία.
Στη Ρωσία αξιωματούχοι καλωσόρισαν τη στάση του Τραμπ, που συντάχθηκε με την άποψη της Μόσχας ότι η επιθυμία ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν που πυροδότησε τον πόλεμο.«Ουδείς άλλος δυτικός ηγέτης το έχει ξαναπεί αυτό στο παρελθόν. Είναι μια ένδειξη ότι κατανοεί τη θέση μας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ.