Οι ασθενείς με μια κληρονομική μορφή καρκίνου του παχέος εντέρου είναι φορείς δύο ειδών βακτηρίων που συνεργάζονται για να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της νόσου, ενώ εντοπίζονται επίσης και σε άτομα με σποραδική μορφή καρκίνου παχέος εντέρου, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Cell Host & Microbe.

Μια δεύτερη μελέτη που έγινε επίσης από την ίδια ομάδα ειδικώνσ το Ινστιτούτο Ανοσοθεραπείας του Καρκίνου Bloomberg-Kimmel του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, ανέδειξε τον πιθανό μηχανισμό πίσω από τα δύο αυτά είδη και πως πυροδοτεί την αντίδραση του ανοσοποιητικού, προάγοντας -αντί να αναστέλλει- τον σχηματισμό όγκων.

Συνδυαστικά τα ευρήματα των δύο αυτών ερευνών μπορούν να οδηγήσουν σε νέους και πιο αποτελεσματικούς ελέγχους για τη διάγνωση και πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Τα βακτήρια Bacteroides fragilis και Escherichia coli εισβάλλουν στο προστατευτικό βλεννώδες στρώμα του εντέρου και συνεργαζονται στη δημιουργία ενός μικροπεριβάλλοντος -με θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για να επιβιώσουν- που προκαλεί φλεγμονή και υποκείμενες βλάβες στο DNA ενισχύοντας τον σχηματισμό όγκου.

Τα νέα αυτά δεδομένα βασίστηκαν σε προηγούμενη μελέτη της ίδιας επιστημονικής ομάδας, με επικεφαλής την Δρ Σύνθια Σιαρς, που είχε δείξει ότι συγκεκριμένα στελέχη βακτηρίων μπορούν να εισβάλλουν στον βλεννογόνο του εντέρου σχεδόν τις μισές περιπτώσεις των ασθενών με καρκίνο του παχέος εντέρου και χωρίς κληρονομική προδιάθεση να νοσήσουν.

Εν αντιθέσει με τα περισσότερα βακτήρια, που δεν διαπερνούν την προστατευτική βλέννη του εντέρου, οι συγκεκριμένες βακτηριακές κοινότητες σχηματίζουν ένα κολλώδες βιο-φιλμ ακριβώς δίπλα στα επιθηλιακά κύτταρα του παχέος εντέρου, απ' όπου συνήθως ξεκινά ο καρκίνος. «Οι βακτηριακές αυτές κοινότητες ενδεχομένως τελικά να βοηθούν τα επιθηλιακά κύτταρα να γίνουν καρκινικά», λέει η Δρ Σιαρς.

Η ερευνήτρια διερεύνησε κατά πόσο τα βακτηριακά βιο-φιλμ και ο σχηματισμός των καρκινικών όγκων συνδέονται, μελετώντας δείγματα ιστού από το παχύ έντερο έξι ασθενών με οικογενή αδενωματώδη πολυποδίαση (ή σύνδρομο FAP). Η πάθηση προκαλείται από κληρονομικές μεταλλάξεις που προκαλούν μια σειρά γενετικών αλλαγών που εκδηλώνονται σταδιακά και τελικά ωθούν τα επιθηλιακά κύτταρα να γίνουν κακοήθη.

Οι αναλύσεις έδειξαν ότι τμήματα του βιο-φιλμ κατανέμονταν σε όλο το μήκος του παχέος εντέρου στο 70% των ασθενών. Με γονιδιακή ανάλυση εντόπισαν τα συγκεκριμένα βακτηριακά είδη και διαπίστωσαν ότι τα βιο-φιλμ απαρτίζονταν κυρίως από Bacteroides fragilis και Escherichia coli.

Ο έλεγχος 25 επιπλέον δειγμάτων από ασθενείς με σύνδρομο FAP έδειξε ότι το στέλεχος του B. fragilis ήταν υποτύπος του ETBF που παράγει μια τοξίνη η οποία προκαλεί συγκεκριμένη ογκογεννητική οδό στα επιθηλιακά κύτταρα του παχέος εντέρου και προκαλεί φλεγμονή.

Το E. coli παρήγαγε την ουσία κολιβακτίνη η οποία προκαλεί μεταλλάξεις στο DNA.

«Ο συνδυασμός αυτών, που προϋποθέτει τη συνύπαρξη των δύο βακτηρίων, δημιουργεί το ιδανικό περιβάλλον για την εκδήλωση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Και τα δύο βακτήρια εντοπίζονται στον οργανισμό των μικρών παιδιών, συντελώντας ενδεχομένως στην αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου του παχέος εντέρου, μεταξύ των νέων ανθρώπων, παγκοσμίως», εξηγεί η Δρ Σιαρς.