Οι αμυντικές δαπάνες των κρατών μελών της ΕΕ πρόκειται να φτάσουν 326 δισ. ευρώ που αντιπροσωπεύουν το 1,9% του ΑΕΠ της το 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας.
Μάλιστα, σε σύγκριση με το 2021, πριν από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, οι δαπάνες φέτος αυξήθηκαν πάνω από 30%.
«Φαίνεται ότι το 2% δεν θα είναι αρκετό για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Θα πρέπει να ληφθούν περισσότερα μέτρα», τόνισε ο Ύπατος Εκπρόσωπος ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, στο τέλος του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ σε επίπεδο υπουργών Άμυνας την Τρίτη (19/11).
«Η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα και γρηγορότερα για να αυξήσει τις αμυντικές της ικανότητες, όχι μόνο για να στηρίξει την Ουκρανία, αλλά και για τη δική της ασφάλεια», πρόσθεσε ο Μπορέλ.
Τέλος, υπενθύμισε ότι οι χώρες του ΝΑΤΟ έχουν δεσμευτεί να αφιερώσουν το 2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) τους στην άμυνα.
Αποδεσμεύει δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό για άμυνα και ασφάλεια η ΕΕ
Υπενθυμίζεται ότι, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα των Financial Times, οι Βρυξέλλες αλλάζουν την πολιτική δαπανών τους για να ανακατευθύνουν ενδεχομένως δεκάδες δισ. ευρώ στην άμυνα και την ασφάλεια, καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο ασκούν πίεση στην ΕΕ για να ενισχύσει τις επενδύσεις της.
Η αλλαγή πολιτικής θα αφορά περίπου το ένα τρίτο του κοινοτικού προϋπολογισμού της ΕΕ, ήτοι 392 δισ. ευρώ από το 2021 έως το 2027, χρήματα που αποσκοπούν στη μείωση της οικονομικής ανισότητας μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Μόνο το 5% των πόρων από τα Ταμεία Συνοχής έχουν δαπανηθεί μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, τα κονδύλια αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά αμυντικού εξοπλισμού ή την άμεση χρηματοδότηση των Ενώπλων Δυνάμεων, αλλά επιτρέπονται οι επενδύσεις στα λεγόμενα προϊόντα διπλής χρήσης, όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones).
Σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ, που επικαλούνται οι FT, τα κράτη - μέλη θα ενημερωθούν τις επόμενες εβδομάδες ότι θα έχουν πλέον μεγαλύτερη ευελιξία, βάσει των κανόνων για τη διάθεση των κονδυλίων συνοχής, για τη στήριξη των αμυντικών τους βιομηχανιών και των έργων στρατιωτικής κινητικότητας, όπως η ενίσχυση δρόμων και γεφυρών για την ασφαλή διέλευση αρμάτων μάχης, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ.
Αυτό θα περιλαμβάνει τη χορήγηση άδειας χρηματοδότησης για την ενίσχυση της παραγωγής όπλων και πυρομαχικών, αν και η απαγόρευση της χρήσης κονδυλίων της ΕΕ για την αγορά των εν λόγω όπλων θα παραμείνει.
Η αλλαγή θα εφαρμοστεί μέσω διευκρινίσεων προς τις χώρες της ΕΕ σχετικά με τον τρόπο χρήσης των κονδυλίων συνοχής και όχι μέσω αλλαγής των επίσημων κανόνων.
Εκπρόσωπος της Επιτροπής δήλωσε ότι «δεν υπάρχουν σχέδια» για να παρασχεθεί στις χώρες της ΕΕ «μεγαλύτερη ευελιξία», δεδομένου ότι «οι ισχύοντες κανόνες προβλέπουν ήδη μια τέτοια δυνατότητα». «Είμαστε πάντα έτοιμοι να εξηγήσουμε στα κράτη μέλη τι είναι και τι δεν είναι δυνατό, βάσει των υφιστάμενων κανόνων», πρόσθεσε.