Δεν προκλήθηκε από έκρηξη ή σύγκρουση το ναυάγιο του οχηματαγωγού πλοίου «Estonia» στην Θάλασσα της Βαλτικής το 1994, σύμφωνα με το πόρισμα νέας έρευνας που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα και απορρίπτει τα συμπεράσματα πρόσφατου ντοκιμαντέρ.
Πρόκειται για ένα από τα φονικότερα ναυάγια του 20ού αιώνα. Το ναυάγιο προκλήθηκε από ελάττωμα στον καταπέλτη της πλώρης του πλοίου, λόγω του οποίου δεν θα έπρεπε να λάβει άδεια απόπλου, σύμφωνα με το πόρισμα της έρευνας των σουηδικών, φινλανδικών και εσθονικών αρχών, που επαναλαμβάνει το πόρισμα της επίσημης έρευνας του 1997.
Η αποκάλυψη σε ντοκιμαντέρ του 2020 της ύπαρξης μεγάλου ρήγματος στο κύτος του πλοίου, το οποίο ήταν μέχρι τότε άγνωστο, προκάλεσε νέες υποβρύχιες επιθεωρήσεις το 2021.
Το πλοίο, μήκους 155 μέτρων, ναυπηγήθηκε στην Γερμανία και βυθίστηκε μέσα σε λίγη ώρα την νύκτα της 28ης Σεπτεμβρίου 1994 στο μέσον του ταξιδιού από την Στοκχόλμη στο Ταλίν. Μόνο 137 άνθρωποι επέζησαν και 852 χάθηκαν στα νερά της Βαλτικής. Αν είχε πραγματοποιηθεί η ενδεδειγμένη επιθεώρηση στον καταπέλτη, «τα κατασκευαστικά του ελαττώματα θα είχαν ανακαλυφθεί και το δυστύχημα δεν θα είχε πιθανότατα συμβεί», σύμφωνα με το νέο πόρισμα, που παρουσιάζεται ως «προκαταρκτικό».
«Με βάση τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει ένδειξη έκρηξης στο επίπεδο της πλώρης» ούτε «σύγκρουσης με πλοίο ή επιπλέον αντικείμενο», αναφέρεται στο πόρισμα. Επιτροπή διεθνούς έρευνας είχε ήδη φθάσει στο συμπέρασμα το 1997 σε ελάττωμα της συστήματος κλειδώματος του καταπέλτη της πλώρης του Estonia, που επέτρεψε την εισροή υδάτων και την ταχεία βύθισή του. Ωστόσο, το ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε τον Σεπτέμβριο 2020 από το Discovery Channel με τίτλο «Εστόνια: Το αίνιγμα ενός ναυαγίου» έθεσε σε αμφισβήτηση το επίσημο πόρισμα.
Οι εικόνες που μαγνητοσκοπήθηκαν από τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο παρά την απαγόρευση προσέγγισης του ναυαγισμένου πλοίου που έχει κηρυχθεί ιερός τόπος ενταφιασμού των 852 θυμάτων που παραμένουν εντός του κύτους, αποκάλυψαν ρήγμα πλάτους τεσσάρων μέτρων.
Σύμφωνα με τους ειδικούς που επικαλείται το ντοκιμαντέρ, μόνο μία εξωτερική δύναμη θα μπορούσε να έχει προκαλέσει ένα τέτοιο ρήγμα. Σύμφωνα με την επίσημη έρευνα, το ρήγμα πιθανότατα οφείλεται στην πρόσκρουση στον πυθμένα της θάλασσας. «Η θέση της προεξοχής του βράχου κάτω από το κύτος αντιστοιχεί στο σχήμα της παραμόρφωσης», επισημαίνει το πόρισμα.
Οι επιζώντες και οι συγγενείς των θυμάτων είχαν αμφισβητήσει σε μεγάλο βαθμό τα πορίσματα της πρώτης έρευνας και αγωνίσθηκαν για περισσότερα από είκοσι χρόνια για να ανοίξει και πάλι ο φάκελος του ναυαγίου.