Οι περισσότεροι ασθενείς με οξεία επιπεφυκίτιδα λαμβάνουν λάθος θεραπεία, καθώς πολλοί γιατροί τούς χορηγούν αντιβιοτικά κολλύρια όταν αυτά σε σπάνιες περιπτώσεις είναι απαραίτητα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Ophthalmology.

Η επιπεφυκίτιδα είναι μία φλεγμονή στον διάφανο χιτώνα του ματιού (τον επιπεφυκότα), η οποία εκδηλώνεται με κοκκίνισμα των ματιών και, ανάλογα με την αιτία της, με πρόσθετα συμπτώματα, όπως αίσθημα καύσου, τσούξιμο, αίσθηση ξένου σώματος μέσα στο μάτι, πυώδη εκκρίματα, αυξημένη παραγωγή δακρύων (δακρύρροια), κνησμό (φαγούρα), οίδημα (πρήξιμο) των βλεφάρων, παροδική θόλωση της όρασης που «καθαρίζει» όταν ανοιγοκλείνουμε τα μάτια ή, μερικές φορές, πόνο.

Στην έρευνα εξετάστηκαν αναλυτικά στοιχεία από σχεδόν 300.000 ασθενείς στις ΗΠΑ οι οποίοι είχαν διαγνωστεί με οξεία επιπεφυκίτιδα. Το 58% από αυτούς εκτέλεσαν συνταγή για αντιβιοτικά κολλύρια και μάλιστα το 20% είχαν συνταγή για συνδυασμό αντιβιοτικού με στεροειδές, δηλαδή κορτιζόνη.

«Ο συνδυασμός αυτός, όμως, είναι εντελώς ακατάλληλος για τους περισσότερους ασθενείς με οξεία επιπεφυκίτιδα, διότι μπορεί να παρατείνει ή να επιδεινώσει ορισμένα είδη ιογενών λοιμώξεων που αποτελούν την συνηθέστερη αιτία της», εξηγεί ο οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος Ι. Κανελλόπουλος, MD, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης και πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Διαθλαστικής Χειρουργικής (ISRS).

Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι οκτώ στους δέκα ασθενείς δεν είχαν απευθυνθεί σε οφθαλμιάτρους για τα συμπτώματά τους αλλά κυρίως σε γιατρούς της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, καθώς και ότι η λήψη των αντιβιοτικών κολλυρίων εξαρτιόταν περισσότερο από την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση των ασθενών παρά από τις πιθανότητες που είχαν να εκδηλώσουν πιο σοβαρή λοίμωξη στα μάτια (επειδή, για παράδειγμα ήταν χρήστες φακών επαφής ή είχαν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα).

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (ΑΑΟ), υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι επιπεφυκίτιδας: η ιογενής, η βακτηριακή και η αλλεργική. Τα αντιβιοτικά σπανίως είναι απαραίτητα για την οξεία επιπεφυκίτιδα, διότι αυτή συνήθως προκαλείται από ιούς ή αλλεργίες που δεν ανταποκρίνονται στα αντιβιοτικά.

Ωστόσο τα αντιβιοτικά δεν είναι πάντοτε απαραίτητα ούτε σε περίπτωση βακτηριακής επιπεφυκίτιδας, διότι οι περισσότερες περιπτώσεις της είναι ήπιες και υποχωρούν μόνες τους σε 7-14 ημέρες χωρίς θεραπεία.

«Η διάκριση της βακτηριακής επιπεφυκίτιδας από την ιογενή και την αλλεργική δεν είναι απλή, διότι οι τρεις τύποι έχουν κοινά χαρακτηριστικά, όπως το κοκκίνισμα των ματιών, η αυξημένη παραγωγή δακρύων ή εκκριμάτων, ο ερεθισμός και η ευαισθησία στο φως.

Πολλοί γιατροί, λοιπόν, έχουν την τάση να δίνουν αντιβιοτικά “για παν ενδεχόμενο” ενώ πολλοί ασθενείς αγνοούν τις συνέπειες από την κατάχρηση αντιβιοτικών και πιστεύουν λανθασμένα ότι η “αντιβίωση” είναι απαραίτητη για κάθε σύμπτωμα που οφείλεται σε λοίμωξη. Αυτό έχει ως συνέπεια να προμηθεύονται πολλές φορές μόνοι τους αντιβιοτικά κολλύρια για να κάνουν θεραπεία της επιπεφυκίτιδάς τους», λέει ο Δρ Κανελλόπουλος.

Τα αντιβιοτικά δεν μπορούν να καταπολεμήσουν ούτε τους ιούς ούτε τις αλλεργίες (π.χ. από γύρη, ακάρεα οικιακής σκόνης, φακούς επαφής, καλλυντικά, τρίχωμα ζώων κ.λπ.) και έτσι τα αντιβιοτικά κολλύρια που λαμβάνονται λανθασμένα σε περίπτωση ιογενούς ή αλλεργικής επιπεφυκίτιδας δεν παρέχουν κανένα όφελος στους ασθενείς.

Το χειρότερο, όμως, είναι πως η κατάχρηση των αντιβιοτικών κολλυρίων για τα μάτια μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα (π.χ. κνησμό, τσούξιμο, αίσθημα καύσου, πρήξιμο), καθώς και να εντείνει το κοκκίνισμα των ματιών και την παραγωγή εκκριμάτων από αυτά.

«Η χρήση αντιβιοτικών κολλυρίων αυνήθως ενδείκνυται όταν ο ασθενής έχει σοβαρά συμπτώματα, το ανοσοποιητικό σύστημά του είναι εξασθενημένο ή/και όταν η λοίμωξη δεν έχει υποχωρήσει καθόλου έπειτα από μία εβδομάδα χωρίς θεραπεία», σύμφωνα με τον Δρ Κανελλόπουλο.