Οι συνεχόμενες βομβιστικές επιθέσεις και τα τρομοκρατικά χτυπήματα, η απόπειρα πραξικοπήματος τον περασμένο Ιούλιο, οι πολεμικές συγκρούσεις σε Ιράκ και Συρία, αλλά και η πολιτική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που δεν μεταρρυθμίζει τις δομικές αδυναμίες της χώρας, έχουν οδηγήσει σε αποδυνάμωση την τουρκική οικονομία, κάτι που αποτυπώνεται στην αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και στις πιέσεις που δέχεται η τουρκική λίρα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ύστερα από μία επταετία συνεχούς ανόδου το ΑΕΠ της Τουρκίας συρρικνώθηκε κατά 1,8% στο τρίτο τρίμηνο του 2016, καθώς η εγχώρια κατανάλωση, που αντιστοιχεί σχεδόν στα 2/3 της οικονομίας, υποχώρησε 3,2% σε ετήσια βάση, την ώρα που η πολιτική αβεβαιότητα επηρεάζει την εμπιστοσύνη καταναλωτών και επενδυτών.
Ακόμη και η εκτίναξη των κρατικών δαπανών κατά 23,8% την ίδια περίοδο δεν ήταν αρκετή για να αποτρέψει τις πιέσεις, ενώ η τουρκική λίρα βρέθηκε κοντά στο ιστορικό χαμηλό της ως προς το δολάριο, οι αποδόσεις των διετών ομολόγων ξεπέρασαν το 11% και οι μετοχές στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης υποχώρησαν.
Οι οικονομολόγοι αναμένουν μάλιστα ότι η αδυναμία της οικονομίας θα συνεχιστεί και κατά το τέταρτο τρίμηνο, ενώ ορισμένοι ανησυχούν και για τις επιπτώσεις που θα έχει η αναμενόμενη άνοδος των επιτοκίων από τη Fed το 2017, κάτι που μπορεί να οδηγήσει τη λίρα σε νέες πιέσεις, να κρατήσει τον πληθωρισμό υψηλό και να επιφέρει αυστηρότερη νομισματική πολιτική.
Η τουρκική λίρα έχει χάσει σχεδόν το ένα πέμπτο της αξίας της έναντι του δολαρίου εφέτος ενώ υποχωρεί κατά 10% μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς οι προσδοκίες ότι θα ξεκινήσει ένα μεγάλο πρόγραμμα δημοσιονομικής τόνωσης μέσω και των δημόσιων επενδύσεων έχουν αυξήσει τα επιτόκια στα μακροπρόθεσμα ομόλογα των ΗΠΑ ενισχύοντας το δολάριο, το οποίο ισχυροποιείται ούτως ή άλλως και από τις εκτιμήσεις των αναλυτών ότι η Fed θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια.
Η τουρκική λίρα είναι μεταξύ των μεγάλων χαμένων, έχοντας υποστεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πτώση μετά το μεξικανικό πέσο. Και αν το μεξικανικό πέσο είναι ευάλωτο, γιατί η οικονομία της χώρας εξαρτάται από τις ΗΠΑ και είναι εκτεθειμένη στον προστατευτισμό του Τραμπ, η αδυναμία της τουρκικής λίρας οφείλεται στο μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και στις τεράστιες υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα του ιδιωτικού τομέα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το χρέος σε ξένο νόμισμα του ιδιωτικού τομέα κυμαίνεται στα 294 δισ. δολάρια. Ετσι καθώς η λίρα υποχωρεί και τα επιτόκια αυξάνονται, το βάρος της εξυπηρέτησης του χρέους των εταιρειών της χώρας αυξάνεται, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Σύμφωνα με την Deutsche Bank το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών του 2016 εκτιμάται στα 4,9% του ΑΕΠ και προβλέπεται να αυξηθεί στο 5,9% την επόμενη χρονιά.