Η κρίση στη Μέση Ανατολή και η δημιουργία θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου ήταν στο επίκεντρο της σύντομης συζήτησης μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη.
Η συνάντηση έγινε σε εξαιρετικό κλίμα στο αεροδρόμιο της Λάρνακας. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ο κ. Μπλίνκεν ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Κύπρου για την πρωτοβουλία του για τον ανθρωπιστικό διάδρομο, για την βοήθεια που παρέχει η χώρα σε πολλά επίπεδα, για την στάση της Κύπρου γενικότερα ως χώρα «που συνομιλεί με όλους» και για την βοήθεια στις επιχειρήσεις εκκένωσης. Η απόφαση του κ. Μπλίνκεν να κάνει μη προγραμματισμένη στάση στην Κύπρο πριν μεταβεί στην Τουρκία, αποδεικνύει τον αναβαθμισμένο ρόλο της στην περιοχή, σύμφωνα με πηγές από την Ουάσιγκτον.
Σύμφωνα με ανάρτηση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter), ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πραγματοποίησε συνάντηση σήμερα με τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, στο πλαίσιο των επαφών του στην περιοχή. Η συνάντηση είχε ως βασικό θέμα συζήτησης «την κρίση στην περιοχή μας όπως εξελίσσεται και την πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με τη δημιουργία θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω της Κύπρου με τελικό προορισμό τη Γάζα», αναφέρει στην ανάρτησή του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Το αεροσκάφος που μετέφερε τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών είχε προσγειωθεί στη Λάρνακα. Νωρίτερα, κατά την επίσκεψή του σε εγκαίνια σε χωριό της Λευκωσίας ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης είχε δηλώσει ότι θα μεταβεί στη Λάρνακα για μια έκτακτη επίσκεψη στη χώρα, "μέσα στο πλαίσιο και των προσπαθειών που η χώρα μας έχει αναλάβει σε σχέση με την κρίση στην περιοχή μας".
Πάνω από μία ώρα η συνάντηση με τον Μαχμούντ Αμπάς
Νωρίτερα, ο κ. Μπλίνκεν αναχώρησε λίγο μετά τις 13:30 από το Τελ Αβίβ με σκοπό να επισκεφθεί σήμερα την Τουρκία καθώς το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε την επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στις 5 και 6 Νοεμβρίου, στην Άγκυρα.
Είχε προηγηθεί η έκτακτη συνάντηση, άνω της μίας ώρας, με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούτ Αμπάς, κατά την έκτακτη επίσκεψή του στην Δυτική Όχθη.
Οι δύο τους, όπως μεταδίδει το Sky News, δεν απευθύνθηκαν στα μέσα ενημέρωσης. Εκπρόσωπος του κ. Αμπάς δήλωσε ότι ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής είπε στον κ. Μπλίνκεν ότι πρέπει να υπάρξει «άμεση κατάπαυση του πυρός» και ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Ο κορυφαίος διπλωμάτης των ΗΠΑ, εν τω μεταξύ, επαναβεβαίωσε τη δέσμευση της χώρας για την παροχή ζωτικής σημασίας βοήθειας και την επανέναρξη των βασικών υπηρεσιών στη Γάζα, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ. Ξεκαθάρισε επίσης ότι οι Παλαιστίνιοι δεν πρέπει να εκτοπιστούν βίαια.
Οι δυο τους «συζήτησαν τις προσπάθειες για την αποκατάσταση της ηρεμίας και της σταθερότητας στη Δυτική Όχθη», δήλωσε ο κ. Μίλερ, «συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης να σταματήσει η εξτρεμιστική βία κατά των Παλαιστινίων και να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι».
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, είπε στον Παλαιστίνιο ηγέτη, Μαχμούντ Αμπάς, την Κυριακή ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα πρέπει να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε ό,τι θα ακολουθήσει στη Λωρίδα της Γάζας, δήλωσε στο Reuters ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο ανώτερος αξιωματούχος πρόσθεσε ότι "το μέλλον της Γάζας δεν ήταν το επίκεντρο της συνάντησης, αλλά η Παλαιστινιακή Αρχή φάνηκε πρόθυμη να διαδραματίσει ρόλο".
Μια ανάγνωση της συνάντησης από το γραφείο του Αμπάς ανέφερε ότι είπε στον Μπλίνκεν ότι πρέπει να υπάρξει άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να ζητήσουν μια τέτοια εκεχειρία. Το Σάββατο, ο Μπλίνκεν δήλωσε ότι μια κατάπαυση του πυρός θα επέτρεπε στη Χαμάς να ανασυνταχθεί.
Ήταν η πρώτη φορά που ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών επισκέφθηκε την κατεχόμενη Δυτική Όχθη από την έναρξη του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου, που προκλήθηκε από την αιματηρή επίθεση της Χαμάς στο ισραηλινό έδαφος, έπειτα από πολλές επισκέψεις του στο Ισραήλ και στην Ιορδανία.
Γιατί «αναγκάζεται» ο Μπλίνκεν να πάει στην Άγκυρα - «Ταύρος εν υαλοπωλείω» ο Ερντογάν με Ισραήλ και Δύση
Εν τω μεταξύ μέσα στο πολύ βαρύ κλίμα που έχει δημιουργήσει ο Τούρκος πρόεδρος με τις σφοδρές επιθέσεις εναντίον όχι μόνο του Ισραήλ αλλά και των ΗΠΑ και ο συνεχιζόμενος εκβιασμός για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν αναλαμβάνει μια εξαιρετικά λεπτή και δύσκολη αποστολή. Να συγκρατήσει την Τουρκία σε τροχιά συνεργασίας και συνεννόησης με την Δύση.
Η επίσκεψη Μπλίνκεν που θα πραγματοποιηθεί σήμερα και αύριο στην Αγκυρα ήταν προβληματική ακόμη και στην ανακοίνωση της. Αρχικά διέρρευσε η είδηση της επίσκεψης από το κρατικό πρακτορείο Anadolu, όμως το επίσημο πρόγραμμα του Α. Μπλίνκεν δεν περιελάβανε την Άγκυρα και τελικά ενώ ο Αμερικανός ΥΠΕΞ είχε επισκεφθεί ήδη το Ισραήλ και την Ιορδανία, ανακοινώθηκε ότι θα μεταβεί τελικά στην ΄Αγκυρα.
Στο διάστημα αυτό συνεχίσθηκε η σφοδρή και οξύτατη ρητορική του Ερντογάν εναντίον της Δύσης συνολικά αλλά με έντονες επιθέσεις και εναντίον της αμερικανικής πολιτικής όχι μόνο στον πόλεμο στην Γάζα αλλά και συνολικά στην περιοχή.
Ο Άντονι Μπλίνκεν και δευτερευόντως ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τ. Σάλλιβαν είναι αυτοί που έχουν αναλάβει την διατήρηση του διαύλου επικοινωνίας με την Τουρκία, καθώς ο πρόεδρος Μπάιντεν συστηματικά αποφεύγει όχι μόνο να συναντήσει αλλά και να συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Τούρκο πρόεδρο.
Η απόφαση τελικά του Μπλίνκεν να επισκεφθεί την Άγκυρα επιβλήθηκε εκ των πραγμάτων, καθώς η Ουάσιγκτον θέλει από πρώτο χέρι να ενημερωθεί για τις προθέσεις της τουρκικής κυβέρνησης και να διερευνήσει εάν αυτή η σαφής στροφή του Ερντογάν το τελευταίο διάστημα με καταλύτη τις εξελίξεις στην Γάζα είναι μια από τις συνήθεις τακτικές και με ιδεολογικό πρόσημο κινήσεις του Ερντογάν ή να σηματοδοτεί μια βαθιά στροφή σε αυτό που ο Ερντογάν θεωρεί ως περιφερειακό ηγεμονικό ρόλο της Τουρκίας με στρατηγική αυτονομία.
Για τους Αμερικανούς, που βλέπουν δυο δυσκολα μέτωπα, αυτό στην Ουκρανία και τώρα αυτό στην Γάζα, να τους απορροφούν δυνάμεις και διπλωματικό κεφάλαιο από την αντιμετώπιση του βασικού αντιπάλου τους την Κίνα, η απομάκρυνση κρίσιμων συμμάχων όπως η Τουρκία ,είναι ένα τεράστιο πρόβλημα.
Οι ΗΠΑ αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στον ρόλο της Τουρκίας στην συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας και για την αποφυγή μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης ,αλλά και γιατί αυτό είναι και το μοναδικό άλλοθι για να δικαιολογηθεί η πρόσδεση της με την Ρωσία από την οποία επωφελείται οικονομικά και διπλωματικά ,την ώρα που ολη η Ευρώπη αλλα και άλλες χώρες πληρώνουν βαρύ τίμημα από την συνέχιση του πολέμου. Όμως δεν είναι πια μόνο η Μαύρη Θάλασσα.
Το ξέσπασμα του Ερντογάν για τον πόλεμο στην Γάζα , παραπέμπει σε ρητορική… Νασράλλα με αντι-ισραηλινό στα όρια του αντισημιτισμού και εντονότατο αντιδυτικό περιεχόμενο. Και αυτή η ρητορικη φουντώνει ένα ισλαμικό και αντιδυτικό κλίμα όχι μονο στην τουρκική κοινή γνώμη αλλά και σε όλο τον μουσουλμανικό κόσμο και στις μουσουλμανικές κοινότητες της Ευρώπης..
Για την γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αλλα και τού Πενταγώνου η εικόνα του Ερντογάν να σηκώνει την σημαία του Ισλάμ εναντίον του Ισραήλ και της Δύσης, ξυπνάει εφιάλτες της απώλειας του Ιραν. Και η γραφειοκρατία αυτή αναζητεί τρόπους ώστε η Τουρκία να μην βρεθεί σε φυγόκεντρη τροχιά.
Ο Α.Μπλίνκεν θα πρέπει να πείσει την Άγκυρα ότι η στάση της για στήριξη του Ισραηλ δεν είναι εναντίον των Παλαιστινίων ,αλλά ότι δεν μπορεί η Χαμάς και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις να κρατούν την βαλβίδα της ειρήνης ή του πολέμου στην Μ.Ανατολή. Και ότι η Δύση αμέσως μετά την λήξη των συγκρούσεων θα ξεκινήσει μια σοβαρή προσπάθεια για επίλυση του Παλαιστινιακού. Με τα σημερινά δεδομένα επι του πεδίου όμως ακόμη και οι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται ότι αυτό είναι εντελως θεωρητικό ,όταν στην προσπάθεια του το Ισραήλ να εξοντώσει την Χαμας ,ισοπεδώνει την Γάζα με πολλά θθύματα μεταξύ των αμάχων και καταστρέφοντας υποδομές που θα καταστήσουν την περιοχή αβίωτη μετά τον πόλεμο.
Ο Τ.Ερντογάν είναι οργισμένος όμως διότι θεωρεί ότι επιχειρείται ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας στην περιοχή. Η Τουρκία δεν προσκλήθηκε στην συνάντηση του Α.Μπλίνκεν το Σάββατο με τους ΥΠΕΞ των Αραβικών χωρών στην Ιορδανία, ενώ η Άγκυρα δεν περιλήφθηκε στους σταθμούς των δυο προηγούμενων περιοδειών του Αμερικανού ΥΠΕΞ στην περιοχή.
Επιθυμώντας διακαώς να εξασφαλίσει ρόλο στην επόμενη ημέρα επικαλούμενος ακόμη και το Οθωμανικό παρελθόν της Γάζας ο κ.Ερντογάν βλέπει με ανησυχία να έχει αποκλεισθεί και από τις μεσολαβητικές προσπάθειες για την απελευθέρωση των ομήρων αλλά και από τις διαβουλεύσεις μεταξύ των αραβικών κρατών.
Ετσι ανακαλύπτει και προωθεί ιδέες περί καθεστώτος Εγγυητριών Δυνάμεων (έφερε ως παράδειγμα την Κύπρο) περιλαμβάνοντας σε αυτές και την Τουρκία. Κατι που δύσκολα θα αποδέχονταν οι ίδιοι οι Άραβες και φυσικά το ιδιο το Ισραήλ.
Ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τις προσπάθειες αντιμετώπισης μιας σημαντικής περιφερειακής κρίσης στην οποία μάλιστα έχει προσδώσει και θρησκευτικό-ιδεολογικό περιεχόμενο θα συνιστούσε και προσωπική ήττα για τον Τούρκο ηγέτη και το όραμα του για την Τουρκία ως περιφερειακής δύναμης.
Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ θα έχει όμως δυο ακόμη «αγκάθια» στην ατζέντα του. Η Τουρκία βλέποντας την επιστροφή των ΗΠΑ στην περιοχή ανησυχεί ότι έτσι θα διατηρηθεί και θα ενισχυθεί και η υποστήριξη της Ουάσιγκτον στους κούρδους μαχητές του SDF στην Βόρεια Συρία, θέμα το οποίο θέτει διαρκώς στις δημόσιες παρεμβάσεις του καθώς οι δηλώσεις ότι οι «ΗΠΑ ρίχνουν λάδι στην φωτιά» δεν αφορά μόνο την Γάζα αλλά και την Συρία. Στο θέμα αυτό όμως δεν έχει να περιμένει τίποτε από τον Α. Μπλίνκεν.
Ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών σε αυτό το βαρύ κλίμα θα επιχειρήσει να αποσπάσει την δέσμευση του τούρκου ηγέτη ότι το μισό βήμα που έκανε μετά από τόσους μήνες ταπείνωσης της Συμμαχίας , για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα ολοκληρωθεί άμεσα. Το Πρωτόκολλο Ένταξης της Σουηδίας υπογράφτηκε από τον πρόεδρο Ερντογάν και προωθήθηκε στην Εθνοσυνέλευση αλλά έχει ..κολλήσει στην Επιτροπή Εξωτερικών και δεν έχει φθάσει ακόμη στην Ολομέλεια. Ο Τούρκος πρόεδρος και με τις δηλώσεις του επιστρέφοντας από την Αστάνα έδειξε ότι θα συνεχίσει να παίζει δυνατά τον εκβιασμό, παραπέμποντας στους ..αυτόβουλους βουλευτές να λάβουν την τελική απόφαση. Θυμίζοντας ότι και η Συμφωνία για τα F16 εναπόκειται στην έγκριση των Αμερικανών γερουσιαστών και βουλευτών.
Ο Α.Μπλίνκεν μπορεί και παλι δημοσίως να εκφράσει την στήριξη της κυβέρνησης του στην υλοποίηση της συμφωνίας για τα F16 αλλά δεν μπορεί να προσφέρει καμιά εγγύηση στην Άγκυρα. Πολύ περισσότερο που η αντιδυτική ρητορικη Ερντογάν και το αντιαμερικανικό κλίμα που δημιουργεί στην Τουρκία και στον μουσουλμανικό κόσμο, έχουν ερεθίσει τα αντανακλαστικά ακόμη και εκείνων των μελών του Κογκρέσου που δεν ηταν αντίθετοι με την πώληση των F16.
Μην έχοντας απάντηση για το πότε θα σταματήσουν οι επιχειρήσεις στην Γάζα, ούτε για κάποιο συγκεκριμένο ρόλο της Τουρκίας στην επόμενη μέρα του πολέμου και με τα υπόλοιπα μέτωπα ανοικτά, η επιχείρηση κατευνασμού που επιχειρεί ο κ.Μπλίνκεν στην Άγκυρα , είναι υψηλού ρίσκου και χαμηλών προσδοκιών.