Ο δυνητικά επικίνδυνος αστεροειδής για τον οποίο ανησυχεί η NASA

Zούμε σε έναν πλανήτη που είναι εύκολο να ξεχάσουμε ότι καθόμαστε πάνω σε έναν βράχο που τρέχει μέσα στο ηλιακό σύστημα σε μια πορεία που θα μπορούσε να συγκρουστεί με άλλους (μικρότερους) διαστημικούς βράχους, κυρίως επειδή δεν μπορούμε να αισθανθούμε αυτή την κίνηση.

Αν έχετε ποτέ την επιθυμία να νιώσετε πως είναι να βρίσκεστε εντελώς στο έλεος τυχαίων διαστημικών βράχων, σας προτείνουμε  να επισκεφθείτε τον ιστότοπο Eyes on Asteroids της NASA και να δείτε πόσοι αστεροειδείς περνάνε κοντά από την Γη και πόσο κοντά περνάνε.

Σύμφωνα με το IFLScience, η NASA και άλλα παρατηρητήρια παρακολουθούν τις τροχιές των αντικειμένων που ανακαλύπτονται στο Ηλιακό Σύστημα, παρακολουθώντας ιδιαίτερα τα «κοντινά στη Γη αντικείμενα» (NEOs) μεγέθους 140 μέτρων και άνω, τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν καταστροφές αν χτυπούσαν τη Γη. Παρατηρώντας τις τροχιές τους, οι αστροφυσικοί είναι σε θέση να εκτιμήσουν τις μελλοντικές τροχιές των αντικειμένων και να προβλέψουν αν υπάρχει ενδεχόμενο θα αποτελέσουν τμήμα του δικού μας ηλιακού συστήματος.

Στα αντικείμενα αυτά δίνεται μια βαθμολογία σε κλίμακα Παλέρμο:

«Η κλίμακα συγκρίνει την πιθανότητα της ανιχνευθείσας πιθανής σύγκρουσης με τον μέσο κίνδυνο που ενέχουν αντικείμενα ίδιου ή μεγαλύτερου μεγέθους κατά τη διάρκεια των ετών μέχρι την ημερομηνία της πιθανής σύγκρουσης», εξηγεί το Κέντρο για μελέτες αντικειμένων κοντά στη Γη 

«Αυτός ο μέσος κίνδυνος από τυχαίες συγκρούσεις είναι γνωστός ως κίνδυνος υποβάθρου. Για λόγους ευκολίας η κλίμακα είναι λογαριθμική, οπότε, για παράδειγμα, μια τιμή της κλίμακας Παλέρμο -2 υποδηλώνει ότι το ανιχνευόμενο πιθανό συμβάν πρόσκρουσης είναι μόνο 1% τόσο πιθανό όσο ένα τυχαίο συμβάν υποβάθρου που θα συμβεί στα χρόνια που μεσολαβούν, μια τιμή μηδέν υποδηλώνει ότι το μεμονωμένο συμβάν είναι εξίσου απειλητικό με τον κίνδυνο υποβάθρου και μια τιμή +2 υποδηλώνει ένα συμβάν που είναι 100 φορές πιο πιθανό από μια πρόσκρουση υποβάθρου από ένα αντικείμενο τουλάχιστον τόσο μεγάλου μεγέθους πριν από την ημερομηνία της εν λόγω πιθανής πρόσκρουσης».

Στα αντικείμενα δίνεται επίσης μια πιο φιλική βαθμολογία «Τορίνο» από 0-10, με βαθμολογία 0 να σημαίνει ότι η πιθανότητα σύγκρουσης είναι μηδενική ή περίπου μηδενική και 10 να σημαίνει ότι «η σύγκρουση είναι βέβαιη, ικανή να προκαλέσει παγκόσμια κλιματική καταστροφή που μπορεί να απειλήσει το μέλλον του πολιτισμού όπως τον ξέρουμε, είτε πρόκειται για σύγκρουση στην ξηρά είτε στον ωκεανό». Αυτά είναι βοηθητικά χρωματισμένα με πράσινο, κίτρινο και κόκκινο χρώμα, για να αποσαφηνιστεί η κατάσταση στο κοινό.

Με την πάροδο των ετών παρακολούθησης των διαστημικών αντικειμένων, οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει αντικείμενα που έχουν απομακρυνθεί από την πράσινη ζώνη. Ωστόσο, υπήρξαν μερικά που έφτασαν στο επίπεδο 4, το υψηλότερο επίπεδο της κίτρινης ζώνης.

«Μια κοντινή συνάντηση, που αξίζει την προσοχή των αστρονόμων», εξηγεί η NASA για το επίπεδο αυτό. «Οι τρέχοντες υπολογισμοί δίνουν πιθανότητα σύγκρουσης 1% ή μεγαλύτερη, ικανή να προκαλέσει ευρεία καταστροφή. Πιθανότατα, νέες τηλεσκοπικές παρατηρήσεις θα οδηγήσουν σε επανακατάταξη στο επίπεδο 0. Η προσοχή του κοινού και των δημόσιων αξιωματούχων είναι αναγκαία, αν η συνάντηση απέχει λιγότερο από μια δεκαετία».

Ωστόσο, περαιτέρω παρατηρήσεις τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους το ανέβασαν στο επίπεδο 4 λόγω της πιθανότητας 1,6% να μας χτυπήσει ο αστεροειδής το 2029. Περαιτέρω παρατηρήσεις απέκλεισαν μια σύγκρουση το 2029, καθώς και το 2036 και το 2068, αν και θα εξακολουθούν να υπάρχουν στενές συναντήσεις.

Καθώς αυτοί οι αστεροειδείς περιφέρονται, γίνονται περισσότερες παρατηρήσεις και βελτιώνονται οι τροχιές, πράγμα που σημαίνει ότι οι βαθμολογίες αυτές μπορεί να αυξάνονται ή να μειώνονται. Όσο πιο μακριά βρίσκονται στο χρόνο, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα οι τροχιές των αντικειμένων να διαταραχθούν από κοντινές συναντήσεις με άλλα αντικείμενα (όπως η Γη).

Ο (29075) 1950 DA , ένα αντικείμενο πλάτους 1,3 χιλιομέτρων, βαθμολογείται με -0,93 λόγω μιας «δυνητικά πολύ κοντινής» προσέγγισης στη Γη στις 16 Μαρτίου 2880. Αυτό πιθανότατα θα αλλάξει τα επόμενα χρόνια, καθώς γίνονται περισσότερες παρατηρήσεις.

Στη λίστα είναι και ο διάσημος αστεροειδής Bennu, που βρίσκεται στο -1.59 τις κλίμακας Παλέρμο. Θα κάνει πολλές κοντινές διελεύσεις από την Γη και τη Σελήνη. Τον Σεπτέμβριο του 20125 θα περάσει εντός 0,00143 Αστρονομικών Μονάδων (AU) της Γης, με 1 AU να είναι η απόσταση μεταξύ Γης και Ήλιου, Αυτό είναι 213.925 χιλιόμετρα, που είναι αρκετά κοντά από διαστημικής άποψης.

Βέβαια, στις 13 Απριλίου 2029, ο Apophis θα περάσει ξυστά από τη Γη, στα 23.239 χιλιόμετρα. Το φεγγάρι απέχει 383.400 χιλιόμετρα από την Γη, δηλαδή μιλάμε για μια πολύ κοντινή συνάντηση. Πρακτικά ο Apophis θα περάσει σε υψόμετρο που πετάνε αρκετοί από τους δορυφόρους της Γης.

Μέχρι στιγμής, οι αστρονόμοι έχουν καταφέρει να προβλέψουν τις τροχιές γνωστών αντικειμένων έως και 100 χρόνια στο μέλλον. Τα καλά νέα είναι ότι «κανένας γνωστός αστεροειδής με μέγεθος μεγαλύτερο από 140 μέτρα δεν έχει σημαντικές πιθανότητες να χτυπήσει τη Γη για τα επόμενα 100 χρόνια», σύμφωνα με τη Δρ. Κέλι Φαστ, διευθύντρια του προγράμματος παρατήρησης ΝΕΟ της NASA στα κεντρικά γραφεία της NASA το 2018. 

Στα καλύτερα νέα, μια ομάδα με επικεφαλής τον Όσκαρ Φουέντες-Μουνόζ, από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Μπόλντερ κατάφερε να προχωρήσει ακόμη περισσότερο, προβλέποντας τις πορείες μεγαλύτερων αστεροειδών 1.000 χρόνια στο μέλλον.

«Η εκτίμηση του κινδύνου επιπτώσεων σε μεγαλύτερες χρονικές κλίμακες αποτελεί πρόκληση, καθώς οι αβεβαιότητες της τροχιάς αυξάνονται. Για να ξεπεράσουμε αυτόν τον περιορισμό, αναλύουμε την εξέλιξη της ελάχιστης απόστασης τομής τροχιάς (MOID), η οποία οριοθετεί τις πλησιέστερες δυνατές συναντήσεις μεταξύ του αστεροειδούς και της Γης», εξηγεί η ομάδα στο έγγραφό της.

«Η εξέλιξη της MOID αναδεικνύει τους ΝΕΟ που βρίσκονται κοντά στη Γη για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους και προτείνουμε μια μέθοδο για την εκτίμηση της πιθανότητας μιας βαθιάς συνάντησης με τη Γη κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων».

Χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο, η ομάδα μπόρεσε να αποκλείσει την πλειοψηφία των ΝΕΟ από το να χτυπήσουν τον πλανήτη μας μέσα στα επόμενα χίλια χρόνια και μπόρεσε να εκτιμήσει την πιθανότητα να μας χτυπήσουν άλλοι σαν ένα μάτσο δεινόσαυροι. Η πιθανότητα να μας χτυπήσουν πριν από το έτος 3000 μ.χ φαίνεται αρκετά χαμηλή σύμφωνα με την ομάδα, με το πιο πιθανό αντικείμενο να μας χτυπήσει - το 7482 (1994 PC1) - να έχει μόνο 0,00151% πιθανότητα στενής συνάντησης, πλησιάζοντας τη Γη πιο κοντά από την τροχιά της Σελήνης.