Λίγους μήνες πριν, το Κίεβο φοβόταν πως μια δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ θα ανάγκαζε την Ουκρανία να συνθηκολογήσει με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Σήμερα, ωστόσο, εναποθέτει τις ελπίδες του στο ότι ο Τραμπ θα τερματίσει επιτέλους τον τριετή αιματηρό πόλεμο.

Οι Ουκρανοί και οι υποστηρικτές τους που συγκεντρώνονται στο Νταβός για το ετήσιο Παγκόσμιο Φόρουμ, βλέπουν τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ ως έναν «διακόπτη» που θα μπορούσε να αναγκάσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να προσφέρει στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επίσης μια διέξοδο.

«Υπάρχει αισιοδοξία», δήλωσε στο Politico ο Κουρτ Βόλκερ, ο οποίος υπηρέτησε κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ ως ειδικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ για την Ουκρανία.

«Το 2024 έμοιαζε με ένα έτος αναμονής. Είχαμε εκλογές, είχαμε περισπασμούς, η κυβέρνηση Μπάιντεν έλεγε όχι, μετά έλεγε ναι... Το 2025 μοιάζει με έτος δράσης. Επιτέλους κινούμαστε», επισημαίνει ο ίδιος.

Το Κίεβο ωστόσο δεν τρέφει αυταπάτες: Γνωρίζει πως το εμπόδιο για την ειρήνη δεν είναι ο ένοικος του Λευκού Οίκου, αλλά ο ένοικος του Κρεμλίνου.

Ο ίδιος ο Ζελένσκι αναγνώρισε πως ο Τραμπ μπορεί τελικά να φέρει τη Μόσχα και το Κίεβο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Ο Τραμπ είναι επιχειρηματίας. Ξέρει πώς να ασκεί πίεση», σχολίασε ο Ζελένσκι την Τρίτη, αφού εκφώνησε μια πύρινη ομιλία στο πλήθος του Νταβός, προσθέτοντας ότι είναι «αισιόδοξος» για τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ.

«Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι βεβαιότητα», δήλωσε ο Μαξίμ Τιμτσένκο, διευθύνων σύμβουλος της DTEK, του κορυφαίου ιδιώτη επενδυτή στην ενεργειακή βιομηχανία της Ουκρανίας.

«Και νομίζω ότι η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να φέρει περισσότερη βεβαιότητα. Σίγουρα, αυτή η βεβαιότητα δεν θα πρέπει να θέσει σε κίνδυνο μια δίκαιη ειρήνη στην Ουκρανία. Αλλά αυτή θα πρέπει να είναι η χρονιά της δράσης», εκτιμά.

Το πρόβλημα είναι πως αυτή η «δράση» μπορεί να μην είναι τόσο όμορφη.

Αδιανόητες παραχωρήσεις

Ο Ζελένσκι μπορεί να αναγκαστεί να κάνει παραχωρήσεις που μέχρι πρόσφατα φάνταζαν αδιανόητες και πιθανότατα θα πρέπει να αποδεχτεί ότι η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να επιστρέψει στα προπολεμικά της σύνορα και δεν θα ενταχτεί στο ΝΑΤΟ.

Αυτό ήταν ξεκάθαρο τόσο από τις δηλώσεις του ίδιου του προέδρου στο Νταβός, όσο και από τους Ουκρανούς που ταξίδεψαν εκεί για να εστιάσουν εκ νέου την προσοχή στον πόλεμο στην πατρίδα τους και να κάνουν συμφωνίες.

Παρόλα αυτά, μιλώντας στο Politico, ο πρόεδρος της Οικονομικής Σχολής του Κιέβου Τουμόφι Μιλαβάνοβ και πρώην υπουργός ανέφερε πως η εποχή του Τραμπ «μπορεί να μην είναι καλή - αλλά θα είναι πολύ καλύτερη από την εποχή του Μπάιντεν».

«Ο Μπάιντεν διαχειρίστηκε τον πόλεμο ως κρίση - πίστευε ότι αν αντέξει αρκετά, η καταιγίδα θα περάσει. Αλλά δεν περνάει. Ο Τραμπ υιοθετεί την άποψη ότι πρέπει να σταματήσουμε την καταιγίδα. Δεν τον απασχολεί το πώς θα σταματήσει», σχολιάζει.

Ζελένσκι υπέρ Τραμπ

Ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του Τραμπ και η δυναμική ρητορική του θα μπορούσαν να δώσουν στον Ζελένσκι την έξοδο που χρειάζεται για να πείσει τους εξαντλημένους Ουκρανούς να συμφωνήσουν με μια ειρηνευτική συμφωνία καθώς οι δυνάμεις του Κιέβου δεν έχουν το ανθρώπινο δυναμικό για να ανακαταλάβουν την κατεχόμενη Κριμαία ή την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς.

Αλλά αν ο Ζελένσκι παίξει σωστά τα χαρτιά του, ο Πούτιν θα μπορεί να αντιμετωπίσει τη δική του αναμέτρηση. Ο πληθωρισμός στη Ρωσία είναι εκτός ελέγχου, τα επιτόκια είναι τεχνητά παγωμένα στο ήδη υψηλότατο 21%, υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού και μαζικές απώλειες στον πόλεμο. «Αυτό δεν είναι βιώσιμο ως κοινωνία», δήλωσε ο Βόλκερ.

Ο Ζελένσκι στην ομιλία του στο Νταβός καταφέρθηκε κατά της Ευρώπης στηλιτεύοντας τις ανεπαρκείς αμυντικές δαπάνες της, ρίχνοντας το βάρος του στον στόχο του Τραμπ για 5% των δαπανών του ΝΑΤΟ και κατακεραυνώνοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση επειδή «επικεντρώνεται περισσότερο στη ρύθμιση παρά στην ελευθερία».

«Ο Τραμπ, μου είπε ... ότι θα κάνει τα πάντα για να τερματίσει τον πόλεμο φέτος. Και του είπα, "είμαστε ο εταίρος σου"», δήλωσε ο Ζελένσκι.

«Ο πρόεδρος Ζελένσκι το έπαιξε εξαιρετικά καλά», παρατήρησε ο Βόλκερ.

«Ευθυγραμμιζόμενος με αυτό που θέλει ο πρόεδρος Τραμπ, κατέστησε σαφές ότι το πρόβλημα δεν είναι η Ουκρανία. Το πρόβλημα είναι ο Πούτιν», σημείωσε.

Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες για το Κίεβο και τη Μόσχα. «Νομίζω ότι ο Τραμπ θα τηλεφωνήσει στον Πούτιν και θα του πει να τερματίσει τον πόλεμο. Νομίζω ότι ο Πούτιν δεν θα συμφωνήσει ... και νομίζω ότι η ομάδα του Τραμπ θα καταλάβει ότι πρέπει να δείξει δύναμη. Να δείξουν μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Και βάλτε τα όλα στο τραπέζι», σχολίασε ο Βόλκερ.

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει αυστηρότερες κυρώσεις, ουσιαστική αύξηση των αμερικανικών ενεργειακών εξαγωγών για να λιμοκτονήσει ο πολεμικός προϋπολογισμός του Πούτιν και συνεχή στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία.

«Όχι με χρήματα των φορολογουμένων, αλλά υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να γίνει αυτό, συμπεριλαμβανομένου ενός προγράμματος δανεισμού, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης από την Ευρώπη των 300 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και της χρήσης αυτών των χρημάτων για την αγορά αμερικανικού αμυντικού εξοπλισμού», δήλωσε ο Βόλκερ. «Αυτό θα στείλει ένα μήνυμα στον Πούτιν: Τα πράγματα δεν θα γίνουν καλύτερα».

Οι δύο «φούσκες» της Ουκρανίας

Η Ζόια Λούτβουν, επικεφαλής του Κέντρου Τεχνολογίας Παγκόσμιας Κυβέρνησης στο Κίεβο, δήλωσε ότι η ουκρανική γνώμη για τον Τραμπ είναι διχασμένη ανάμεσα σε δύο «φούσκες».

Η πρώτη περιέχει εκείνους που λιβανίζουν τις δυτικές αξίες, ευθυγραμμίζονται με το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ - και «φοβούνται τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς».

Εν τω μεταξύ, «όσοι βρίσκονται στη δεύτερη ''φούσκα'' λένε ότι έχουμε ήδη δει όλα όσα θα μπορούσε να κάνει ο Μπάιντεν και το επίπεδο υποστήριξης που θα μπορούσε να παράσχει και ότι δεν ήταν αρκετά».

Ο Τραμπ τουλάχιστον «έχει αρκετή δύναμη για να φέρει σταθεροποίηση», τονίζει.

Ο ιδρυτής του Ukraine Freedom Project, Στίβεν Μούρ, ο οποίος πέρασε επτά χρόνια στο Καπιτώλιο, δήλωσε με τη σειρά του: «Οι Ουκρανοί δεν ξέρουν τι θα κάνει ο Τραμπ. Αλλά ξέρουν τι έκανε ο Μπάιντεν. Η κυβέρνηση Μπάιντεν καθυστερούσε τα πράγματα, αργοπορούσε τα όπλα... Κάτι πρέπει να αλλάξει. Υπάρχει αισιοδοξία».

«Οι Ουκρανοί με τους οποίους μιλάω αισθάνονται ότι ο Τραμπ είναι ένας ισχυρός ηγέτης, ενώ ο Μπάιντεν δεν μπορούσε να συνθέσει μια πρόταση κάποιες φορές», τονίζει ο ίδιος.