Politico: Ο Τραμπ θέλει να διαλύσει την Ε.E. και να τη χτίσει από την αρχή στα μέτρα του

Ο Ντόναλντ Τραμπ προσπάθησε και απέτυχε να βρει μια χαραμάδα στην «πανοπλία» της ΕΕ μέσω ενός εμπορικού πολέμου στην πρώτη του θητεία.

Αλλά τώρα βρήκε ένα πιο ευάλωτο σημείο: Η τεράστια κρίση ασφαλείας που δημιούργησε αποσύροντας την αμερικανική υποστήριξη προς την Ουκρανία εκθέτει δυνητικά θανατηφόρες ρωγμές στο μπλοκ των 27 χωρών. Λίγα πράγματα θα μπορούσαν να του προσφέρουν μεγαλύτερη χαρά.

Ο Αμερικανός πρόεδρος εδώ και καιρό ξεχειλίζει από απροκάλυπτη περιφρόνηση για την ΕΕ, η οποία όπως έχει περιγράψει -ανακριβώς- δημιουργήθηκε «για να πηδήξει τις Ηνωμένες Πολιτείες». Για τον Τραμπ, η ΕΕ βρίσκεται στο ίδιο μπλοκ μαζί με άλλα υπερεθνικά bêtes noires του, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, τα οποία πρέπει να χτυπηθούν επειδή ξεζουμίζουν την Αμερική.

Μόλις στις πρώτες εβδομάδες της δεύτερης θητείας του, η κυβέρνησή του έδειξε ότι θα δώσει μικρή σημασία στις Βρυξέλλες. Ο επικεφαλής του εμπορικού τμήματος της ΕΕ επισκέφθηκε την Ουάσινγκτον, μόνο και μόνο για να αυξήσει ο Τραμπ τα σχέδια δασμών του -ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της σνομπάρεται βάναυσα από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο- και οι κοινοβουλευτικοί της ΕΕ αναγκάστηκαν να πετάξουν στην πατρίδα τους με το παιδευτικό μήνυμα ότι η Αμερική θα αψηφήσει τους τεχνολογικούς κανόνες τους ως ευρωπαϊκή «λογοκρισία».

Το μήνυμα είναι σαφές: ο Τραμπ θα παραγκωνίσει την ΕΕ και θα παίξει το «διαίρει και βασίλευε» με τους εθνικούς ηγέτες. Αυτό δεν ήταν δυνατό στον εμπορικό πόλεμο της πρώτης θητείας του, όταν η Ευρώπη ενώθηκε για να του ανταποδώσει το χτύπημα. Και τώρα, οι διαιρέσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία θέτουν υπαρξιακά ερωτήματα για την ενότητα του μπλοκ, σύμφωνα με το Politico.

Η αντιευρωπαϊκή πίεση της κυβέρνησης Τραμπ ευθυγραμμίζεται τώρα με τη μακροχρόνια εχθρότητα του Κρεμλίνου προς το μπλοκ και προκαλεί κρίση στα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών. Η ΕΕ ως μπλοκ αγωνίζεται να αποδείξει τη σημασία της, καθώς οι εθνικοί ηγέτες, όπως ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κέιρ Στάρμερ, βγαίνουν στο προσκήνιο για να αναλάβουν την ευθύνη της ευρωπαϊκής απάντησης στον Τραμπ.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου οι 27 εθνικοί ηγέτες υποτίθεται ότι λαμβάνουν μεγάλες αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής με συναίνεση, εκτίθεται αγωνιωδώς ως υπερβολικά διχασμένο και ανεπαρκώς ευέλικτο για να ανταποκριθεί στην κλίμακα της καταιγίδας που ξεσηκώνει ο Τραμπ για την Ουκρανία.

Μειωμένες οι προσδοκίες προόδου στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ

Πράγματι, οι διπλωμάτες της ΕΕ ήδη υποβαθμίζουν τις προσδοκίες για οποιαδήποτε σημαντική πρόοδο στη σύνοδο κορυφής του Συμβουλίου Έκτακτης Ανάγκης στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα, λόγω της αντίθεσης της Ουγγαρίας σε περαιτέρω βοήθεια για την Ουκρανία.

Αντ’ αυτού, οι Στάρμερ και Μακρόν πρέπει να δουλέψουν γύρω από την ΕΕ σε ad hoc διπλωματικά σχήματα, προσκαλώντας χώρες όπως η Τουρκία και ο Καναδάς, ενώ επιδεικτικά δεν προσκαλούν τους φιλορώσους ηγέτες της ΕΕ.

Η κρίση «μετακινεί το κέντρο βάρους της Ευρώπης πίσω στις εθνικές πρωτεύουσες», δήλωσε ο Mujtaba Rahman, διευθύνων σύμβουλος για την Ευρώπη στο Eurasia Group, ένα think tank. «Ο ρόλος των θεσμών σε αυτό το πλαίσιο είναι σημαντικός αλλά όχι κρίσιμος για την αποστολή».

«Αυτή είναι η νέα ισορροπία και η νέα πραγματικότητα» στην οποία οι κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Αντόνιο Κόστα, «πρέπει να προσαρμοστούν», πρόσθεσε. Η Φον ντερ Λάιεν είναι επικεφαλής της εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΕ, ενώ ο Κόστα είναι πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Τα κόλπα Τραμπ που ταράζουν το ευρωπαϊκό μπλοκ – Η παρέα με τον Πούτιν

Ένας διπλωμάτης της ΕΕ, ο οποίος, όπως και άλλοι σε αυτό το άρθρο, έμεινε ανώνυμος για να μιλήσει ελεύθερα, εξέφρασε την πεποίθηση ότι το μπλοκ θα μπορέσει να ξεπεράσει τον τυφώνα Τραμπ, έστω και λίγο. «Η ΕΕ κρατιέται με νύχια και με δόντια, αλλά, κάθε φορά, μας κάνει πιο δυνατούς», είπαν.

Ο Τραμπ ταράζει το μπλοκ όχι μόνο με το να κάνει παρέα στο Κρεμλίνο και να ανατρέπει τη δυτική συμμαχία, αλλά και με το να παρεμβαίνει άμεσα στην εθνική πολιτική και να υποστηρίζει την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων.

Οι πιο απαισιόδοξοι παρατηρητές στην Ευρώπη υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση Τραμπ είναι αποφασισμένη να προωθήσει λαϊκιστικές εθνικιστικές δυνάμεις στην Ευρώπη για να βοηθήσει στην καταστροφή της ΕΕ και να την επαναφέρει σε μια πολύ πιο χαλαρή συνομοσπονδία χωρών, οι οποίες θα είναι περισσότερο υπόχρεες στις Ηνωμένες Πολιτείες -ή, ίσως, στη Ρωσία.

«Αυτό που έκανε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς στο Μόναχο δείχνει την επιθυμία να καταστραφεί η προοδευτική Ευρωπαϊκή Ένωση για να δημιουργηθεί μια νέα που θα είναι σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών και θα είναι μια Ευρώπη των εθνών με συντηρητική τάση», δήλωσε ο Tanguy Struye de Swielande, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο UCLouvain και ειδικός στις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ.

Σνομπ, προσβολές και ψυχρή αντιμετώπιση

Η χολή του Τραμπ γι’ αυτό που αποκαλεί «πολύ άσχημη» ΕΕ δεν είναι κάτι καινούργιο. Εδώ και καιρό τον εξοργίζει ως ένα εμπορικό βαρίδι που έχει τσουχτερά πλεονάσματα σε αγαθά με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ βασίζεται στην Αμερική για στρατιωτική προστασία. Ως γνωστόν, έχει εκνευριστεί για τον αριθμό των πολυτελών γερμανικών αυτοκινήτων στην Πέμπτη Λεωφόρο της Νέας Υόρκης. Το Βέλγιο, έδρα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, είναι μία από τις «σκατότρυπες» χώρες του.

Όμως, είχε ακόμη να αντιμετωπίσει κορυφαίους αξιωματούχους της ΕΕ. Και κατά τη διάρκεια των διατλαντικών διαφωνιών, συμπάθησε ακόμη και κάποιους από αυτούς. Ο Μαργαρίτης Σχοινάς, ο οποίος ήταν επικεφαλής εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, θυμάται ότι οι διατλαντικές σχέσεις ήταν τεταμένες, αλλά λειτουργικές και ενίοτε διασκεδαστικές στον εμπορικό πόλεμο της πρώτης θητείας.

«Υπήρχε πάντα μια μικρή παράσταση», δήλωσε ο κ. Σχοινάς στο Politico, ο οποίος ήταν επικεφαλής εκπρόσωπος Τύπου υπό τον τότε πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, πριν γίνει ο ίδιος επίτροπος υπό την Φον ντερ Λάιεν. «Αλλά το γεγονός είναι ότι του άρεσε ο Γιούνκερ. Του άρεσε ο τότε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ. Μύρισαν ο ένας τον άλλον και είδαν ότι ήταν εντάξει».

Όταν ο Γιούνκερ ταξίδεψε στην Ουάσινγκτον τον Ιούλιο του 2018, στο αποκορύφωμα των εμπορικών εντάσεων ΕΕ-ΗΠΑ, οι συνομιλίες μεταξύ του Τραμπ και του πολύγλωσσου Λουξεμβούργιου προέδρου της ΕΕ ήταν «πολύ πολύχρωμες», με «πολλά αστεία, υπονοούμενα, μικροπρεπείς φράσεις. Ήταν αυτό το πολύ συναλλακτικό δούναι και λαβείν που λειτούργησε».

Αυτή τη φορά, ωστόσο, ο Τραμπ δεν φαίνεται να έχει καμία διάθεση να εμπλακεί με αξιωματούχους της ΕΕ. Από όλους τους ηγέτες της ΕΕ, μόνο η εθνικίστρια πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας εξασφάλισαν επίσημη πρόσκληση για την ορκωμοσία του προέδρου, όπως και άλλοι ακροδεξιοί Ευρωπαίοι πολιτικοί που κατέκλυσαν το Καπιτώλιο για την εκδήλωση.

Ενώ η Φον ντερ Λάιεν συναντήθηκε με τον Βανς -ο οποίος έχει επανειλημμένα προκαλέσει την ευρωπαϊκή οργή- στο Μόναχο, ούτε η ίδια ούτε ο Κόστα έχουν πετύχει προσωπική συνάντηση με τον Τραμπ μετά την ορκωμοσία του. Όσοι έχουν παραχωρήσει χρόνο με αξιωματούχους του Τραμπ δεν έχουν πολλά να επιδείξουν.

Όταν ο επικεφαλής του εμπορικού τμήματος της ΕΕ Maroš Šefčovič πήγε στην Ουάσινγκτον τον Ιανουάριο, όχι μόνο επέστρεψε με άδεια χέρια, αλλά έμαθε μια εβδομάδα μετά την επιστροφή του ότι τα πράγματα κινδύνευαν να γίνουν ακόμη χειρότερα από την αρχική απειλή αμοιβαίων δασμών.

Πράγματι, διαφάνηκε ότι ο Τραμπ σκόπευε να επιβάλει δασμό 25% σε όλες τις εισαγωγές από την ΕΕ, χωρίς να λάβει υπόψη του τις προσφορές που είχε ετοιμάσει ο Šefčovič για να αποφύγει έναν εμπορικό πόλεμο, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς περισσότερου αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου και της μείωσης των δικών της δασμών στα αυτοκίνητα, ώστε να αντιστοιχούν σε εκείνους των ΗΠΑ.

«Ο Šefčovič ήρθε πολύ προετοιμασμένος με πολύ ξεκάθαρες προτάσεις, ενώ οι ΗΠΑ ήταν ακόμα πολύ στην επιφάνεια των πραγμάτων», δήλωσε ένας δεύτερος διπλωμάτης της ΕΕ που ενημερώθηκε για τις συνομιλίες στην Ουάσινγκτον. «Δεν νομίζω ότι ήταν σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτά που έβαλε στο τραπέζι».

«Ο Šefčovič πήγε εκεί με παιδαγωγική πρόθεση. Χρειάστηκε να τους εξηγήσει αναλυτικά, γιατί είναι άνθρωποι που ζουν κάτω από τον φλοιό των ανωτέρων τους», πρόσθεσαν.

Μια παρόμοια δυναμική διαδραματίστηκε όταν μια ομάδα μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με επικεφαλής τη Γερμανίδα Πράσινη Άννα Καβαζίνι, ταξίδεψε στην Ουάσινγκτον τον περασμένο μήνα στην προσπάθεια να προωθήσει τον διάλογο με τους Ρεπουμπλικάνους νομοθέτες σχετικά με τους νόμους της ΕΕ για την τεχνολογία, οι οποίοι έχουν δεχθεί δριμεία κριτική από τον Βανς.

Οι συναντήσεις ήταν εγκάρδιες, με τους Ευρωπαίους να κάνουν ό,τι μπορούν για να εξηγήσουν τους νόμους και γιατί, σύμφωνα με αυτούς, ήταν επωφελείς για τις αμερικανικές εταιρείες. Η ομάδα πέτυχε ακόμη και μια συνάντηση με τον Ρεπουμπλικανό βουλευτή Jim Jordan.

Αλλά μόλις οι Ευρωπαίοι νομοθέτες αποχώρησαν, το POLITICO δημοσίευσε μια επιστολή από το γραφείο του Τζόρνταν, απευθυνόμενη στη Φον ντερ Λάιεν, στην οποία απαιτούσε από τις εταιρείες τεχνολογίας να του στείλουν την αλληλογραφία τους με αξιωματούχους της ΕΕ σχετικά με το πώς συμμορφώνονται με τα «καθεστώτα λογοκρισίας». Η επιστολή ήταν «επιθετική» και «λανθασμένη», δήλωσε ο Sandro Gozi, κεντρώος νομοθέτης.

Ταιριάζει επίσης σε ένα αναδυόμενο μοτίβο: Για παράδειγμα, στην προθυμία της ΕΕ να εφαρμόσει πλήρως τους δικούς της νόμους κατά των αμερικανικών συμφερόντων, προχωράει σε όλα για να «καλέσει την Ευρώπη να μπλοφάρει» αψηφώντας αυτούς τους νόμους.

«Αυτό που μπορούμε να δούμε με τον Βανς, και μέρος της Big Tech, είναι ότι υπάρχει μια ιδεολογική ατζέντα και εδώ είναι επίσης όπου μπορούμε να δούμε μια επιθυμία να αποδυναμωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση ως δυνητική δύναμη», πρόσθεσε ο Struye de Swielande από το UCLouvain.

Εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα: ο Ευρωπαίος Επίτροπος της Ουγγαρίας, Olivér Várhelyi -η χώρα του οποίου είναι πολύ πιο στενά συνδεδεμένη με το στρατόπεδο Τραμπ-Πούτιν- ο οποίος συναντήθηκε με αρκετά υψηλόβαθμα μέλη του υπουργικού συμβουλίου του προέδρου κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Ουάσινγκτον στα τέλη Φεβρουαρίου.

Η φλόγα της ματαιοδοξίας

Όσο για την κορυφαία διπλωμάτη της ΕΕ Κάια Κάλλας, δεν είχε καν την ευκαιρία να συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό της. Η πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας και γεράκι της Ρωσίας, η οποία ανέβηκε στη θέση της πέρυσι, επρόκειτο να συναντηθεί με τον Ρούμπιο στα τέλη του περασμένου μήνα.

Η Κάλλας έφτασε κανονικά στην Ουάσινγκτον, μόνο για να μάθει ότι ο Ρούμπιο δεν θα μπορούσε να τη δει λόγω «προβλημάτων προγραμματισμού». Μιλώντας στο CBS εκείνο το Σαββατοκύριακο, η Κάλλας υποβάθμισε τη χαμένη συνάντηση, αλλά η ζημιά είχε γίνει.

«Αυτή είναι η ωμή πραγματικότητα αυτής της διατλαντικής ρήξης», δήλωσε ο Rahman. «Φυσικά υπάρχει ένας ρόλος για τα θεσμικά όργανα, αλλά δεν θα είναι ο ίδιος όπως ήταν».

Ερωτηθείς σχετικά με τον κίνδυνο παραγκωνισμού από τον Τραμπ, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε ότι πραγματοποιούνται συναντήσεις μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων της ΕΕ και των Αμερικανών ομολόγων τους: Η Φον ντερ Λάιεν συναντήθηκε με τον Βανς στο Μόναχο, ο επικεφαλής σύμβουλός της Bjoern Seibert ταξίδεψε στην Ουάσινγκτον και ο επικεφαλής εμπορίου Šefčovič συναντήθηκε με τους Αμερικανούς ομολόγους του.

«Είναι τρέχουσα και συνήθης πρακτική ότι υπάρχουν άμεσες επαφές μεταξύ των ΗΠΑ και των εθνικών κυβερνήσεων, εκτός από τις επαφές με την ΕΕ», δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Σε αυτή τη νέα εποχή της πολιτικής της εξουσίας, οι αξιωματούχοι της ΕΕ που έχουν τον έλεγχο του χρήματος και της σκληρής πολιτικής θα τα πάνε πολύ καλύτερα από άλλους των οποίων ο ρόλος είναι λιγότερο σαφώς καθορισμένος.

Η Φον ντερ Λάιεν, η Επιτροπή της οποίας διοικεί τον τεράστιο προϋπολογισμό της ΕΕ και ελέγχει το εμπόριο καθώς και την αντιμονοπωλιακή πολιτική, είναι πιθανό να τραβήξει την προσοχή του Τραμπ, είτε του αρέσει είτε όχι.

Όταν ξεκινήσει τον εμπορικό του πόλεμο, οι ισχυροί στις Βρυξέλλες είναι αυτοί που θα επιβάλλουν δασμούς στο αμερικανικό μπέρμπον, τα τζιν και τις μοτοσικλέτες. Και είναι η Επιτροπή που μπορεί να χτυπήσει τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς με πρόστιμα πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον ανταγωνισμό.

Οι αξιωματούχοι της ΕΕ με λιγότερη απτή δύναμη, όπως ο πρόεδρος του Συμβουλίου Κόστα ή η κορυφαία διπλωμάτης Κάλλας, θα πρέπει να παλέψουν για την καταλληλότητά τους και να αναδείξουν τη δική τους επιρροή.

Σε τομείς όπου η ΕΕ δεν είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει πλήρως τις εξουσίες της, όπως η εφαρμογή ορισμένων κανόνων τεχνολογίας, είναι πιθανή μια σιωπηλή υποχώρηση.

Μια ηλιαχτίδα για την ΕΕ είναι ότι τόσο ο Τραμπ όσο και η Ρωσία ενδιαφέρονται αρκετά για το μπλοκ ώστε να επενδύσουν ενέργεια στη δυσφήμισή του. Αυτό, από μόνο του, υποδηλώνει ότι η ΕΕ αξίζει να αγωνιστεί για αυτήν.

«Ακούμε συνεχώς ότι η ΕΕ δεν έχει επιρροή, ότι μετράμε λιγότερο από το τίποτα», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ. «Αλλά αν ο Τραμπ και ο Πούτιν βρίσκουν κοινό έδαφος στο να μας προσδιορίζουν ως εχθρό τους, είναι μάλλον επειδή στο τέλος μετράμε πραγματικά για κάτι».

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις