Τα άτομα που προέρχονται από δύσκολο κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον, είναι γνωστό ότι έχουν χειρότερη υγεία και μικρότερο προσδόκιμο επιβίωσης.
Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο πως το κοινωνικό περιβάλλον επηρεάζει σε βιολογικό-μοριακό επίπεδο τον άνθρωπο. Οι επιστήμονες πιθανολογούν ότι εμπλέκονται διαδικασίες σχετικές με τη γήρανση.
Μια τέτοια διαδικασία είναι η μεθυλίωση του DNA, ένας μηχανισμός που χρησιμοποιείται από τα κύτταρα για τον έλεγχο της γονιδιακής έκφρασης. Συγκεκριμένα, καθορίζει αν και πότε ένα γονίδιο ενεργοποιείται και απενεργοποιείται.
Σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο American Journal of Epidemiology, η μεθυλίωση του DNA μπορεί να επηρεαστεί από καταστάσεις που βιώνουμε σε νεαρή ηλικία αλλάζοντας τον τρόπο που μεγαλώνουμε.
Όλα τα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος μοιράζονται τον ίδιο γενετικό κώδικα. Αλλά η γονιδιακή έκφραση είναι αυτή που κάνει τους ανθρώπους να διαφέρουν μεταξύ τους.
Η μεθυλίωση του DNA τροποποιεί «γράμματα» του γενετικού κώδικα προσθέτοντας ή αφαιρώντας μια ομάδα μεθυλίου, επηρεάζοντας πόσο εκφράζεται ένα γονίδιο. Αλλά επειδή η κατανομή των ομάδων μεθυλίου κατά μήκος του γονιδιώματος αλλάζει με συστηματικό τρόπο καθώς μεγαλώνουμε, η ηλικία ενός ανθρώπου μπορεί να υπολογιστεί από τα πρότυπα μεθυλίωσης του DNA του, με μια απλή ανάλυση δείγματος αίματος.
Οι άνθρωποι με μεγαλύτερη ηλικία μεθυλίωσης του DNA διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης ασθενειών σχετικών με τη γήρανση και θανάτου.
Όμως παράλληλα, περιβαλλοντικές επιρροές μπορούν αν αλλάξουν ή να επιταχύνουν τις σχετιζόμενες με την ηλικία αλλαγές στη μεθυλίωση, όπως το άγχος, διατροφικοί παράγοντες και η ρύπανση.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ηλικία μεθυλίωσης του DNA μπορεί να είναι ένας τρόπος δια του οποίου το κοινωνικό περιβάλλον επηρεάζει την υγεία.
Η νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Epidemiology, έγινε σε δείγμα 1.099 ενηλίκων από το Ηνωμένο Βασίλειο με στόχο να καθορίσει αν διαφορετικές διαστάσεις κοινωνικο-οικονομικών εμποδίων σχετίζονται με αυξημένη ηλικία μεθυλίωσης του DNA.
Εκτός από τα δείγματα αίματος που είχαν συλλεχθεί, είχαν συγκεντρωθεί και πληροφορίες για την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση του δείγματος όταν ήταν 12 ετών. Έτσι οι ερευνητές μπόρεσαν να αξιολογήσουν παραμέτρους όπως, το εισόδημα, το μορφωτικό επίπεδο, η εργασιακή κατάσταση. Επίσης, ήταν διαθέσιμες πληροφορίες και για το εργασιακό στάτους των γονιών τους όταν ήταν 14 ετών.
Από τη συνδυαστική ανάλυση των στοιχείων προέκυψε ότι μόνο η τελευταία αυτή παράμετρος είχε ξεκάθαρη σχέση με την ηλικία μεθυλίωσης του DNA.
Τα άτομα των οποίων οι γονείς εργάζονταν περιστασιακά ή τακτικά ήταν έναν χρόνο μεγαλύτερα από τα άτομα των οποίων οι γονείς είχαν ανώτερες επαγγελματικές θέσεις. Οι άνθρωποι των οποίων οι γονείς ήταν άνεργοι ή που είχαν πεθάνει ήταν 2,4 χρόνια μεγαλύτεροι.
Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ηλικία μεθυλίωσης του DNA είναι μια πτυχή της βιολογίας μας που είναι ευάλωτη σε επιρροές στα πρώτα στάδια της ζωής και αρκετές ισχυρές όταν πρόκειται για εμπόδια και δυσκολίες που συναντά κανείς στην ενήλικη ζωή.