Η πορτογαλική διαχειρίστρια εταιρεία του ηλεκτρικού δικτύου REN ανακοίνωσε ότι το μπλακ άουτ στην Ισπανία που επηρέασε την Πορτογαλία οφείλεται σε βλάβη στο ισπανικό ηλεκτρικό δίκτυο, η οποία σχετίζεται με ένα «σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο» κι όχι με κυβερνοεπίθεση και η πλήρης αποκατάσταση του πορτογαλικού δικτύου ηλεκτροδότησης μπορεί να διαρκέσει έως και μία εβδομάδα.
Σύμφωνα με τη REN, λόγω ακραίων θερμοκρασιακών μεταβολών στην Ισπανία σημειώθηκαν «ανώμαλες ταλαντώσεις» σε γραμμές πολύ υψηλής τάσης. Το φαινόμενο αυτό, γνωστό ως «επαγόμενη ατμοσφαιρική διαταραχή», προκάλεσε ταλαντώσεις που με τη σειρά τους οδήγησαν σε αποτυχίες συγχρονισμού μεταξύ των συστημάτων.
Η REN ανέφερε ακόμα, σύμφωνα με το Skynews, ότι οι αποτυχίες αυτές προκάλεσαν διαδοχικές διαταραχές στο διασυνδεδεμένο ευρωπαϊκό δίκτυο. Λόγω της πολυπλοκότητας του προβλήματος, η πλήρης αποκατάσταση του δικτύου ενδέχεται να χρειαστεί έως και μία εβδομάδα.
Την ίδια ώρα, ο Αντόνιο Κόστα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δήλωσε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η σημερινή διακοπή ρεύματος προκλήθηκε από κυβερνοεπίθεση.
Ο Κόστα ανέφερε ότι βρίσκεται σε επαφή με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ και τον Πορτογάλο πρωθυπουργό Λουίς Μοντενέγκρο, ενώ οι διαχειριστές του δικτύου και στις δύο χώρες «εργάζονται για τον εντοπισμό της αιτίας και την αποκατάσταση της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος».
Πώς εξηγεί το φαινόμενο ο Θοδωρής Κολυδάς
Εξηγώντας το φαινόμενο, ο πρώην διευθυντής στην ΕΜΥ, Θοδωρής Κολυδάς, σημειώνει: Η «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση» που δημιουργείται στις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (όπως αυτές των 400 kV) είναι ένα φαινόμενο που δημιουργείται πάνω σε αυτά τα πολύ μακριά καλώδια, τα οποία είναι εκτεθειμένα στον αέρα και στις ατμοσφαιρικές συνθήκες.
Όταν υπάρχει απότομη και ακραία αλλαγή της θερμοκρασίας — για παράδειγμα, απότομα κύματα ψύχους ή καύσωνα — τότε δημιουργούνται ισχυρά ανοδικά ή καθοδικά ρεύματα αέρα (θερμικές ανωμαλίες). Αυτές οι θερμικές μεταβολές προκαλούν ταλαντώσεις στα καλώδια μέσω δύο κυρίως μηχανισμών. Αρχικά θερμική διαστολή και συστολή όπου το μέταλλο των καλωδίων διαστέλλεται ή συστέλλεται απότομα. Ακολουθούν και οι ατμοσφαιρικές ταλαντώσεις όπου οι διαφορές στην πυκνότητα του αέρα δημιουργούν τοπικούς ανέμους ή ρεύματα που επηρεάζουν τις γραμμές, προκαλώντας τις να πάλλονται. Αυτό το φαινόμενο λέγεται επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση (induced atmospheric vibration) και μπορεί να οδηγήσει σε: Κραδασμούς, Ταλαντώσεις σε μεγάλη κλίμακα ακόμη και μηχανικές καταπονήσεις που απειλούν τη δομική ακεραιότητα των γραμμών. Είναι διαφορετικό από το συνηθισμένο "galloping" που προκαλείται από πάγο και άνεμο».