Η συμφωνία Ισραήλ - Χαμάς για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας σηματοδοτεί ένα πρώτο και ταυτόχρονα εύθραυστο βήμα προς τον τερματισμό του πολέμου.
Η συμφωνία έγινε δεκτή από τη διεθνή κοινότητα με ανακούφιση και ελπίδες, αλλά το ερώτημα είναι πόσο σταθερή θα αποδειχθεί και κατά πόσον θα ανοίξει τον δρόμο για τη διαμόρφωση ενός σχεδίου για την επόμενη ημέρα, καθώς το Ισραήλ επιμένει ότι θα συζητήσει το θέμα με τον Ντόναλντ Τραμπ, που αναλαμβάνει οσονούπω τα ηνία της εξουσίας στις ΗΠΑ, και με ό,τι απέμεινε από τη Χαμάς να διατυμπανίζει ότι δεν τελειώνει εδώ ο αγώνας της.
Θεωρείται μία σημαντική διπλωματική επιτυχία. Και μεταξύ πολλών αναδεικνύει και την κομβική συμβολή τόσο του απερχόμενου όσο και του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ, μία «εξαιρετικά ασυνήθιστη στιγμή στη διχασμένη αμερικανική πολιτική, ιδίως δεδομένης της αμφιλεγόμενης ιστορίας μεταξύ του προέδρου και του διαδόχου του», σημειώνει η Washington Post.
Η σύμπραξη, όσο αμήχανη και ακανθώδης και αν ήταν, ξεχώρισε σε μια εποχή βαθιάς πόλωσης. «Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο», λέει στους New York Times η Μάρα Ρούντμαν, πρώην ειδική απεσταλμένη για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή υπό τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. «Ολοι μιλούν για το ποιος παίρνει τα εύσημα, αλλά η αλήθεια είναι πως είναι κοινά. Και πως ένας από τους λόγους που λειτούργησε η διαδικασία είναι γιατί ήταν κοινή», σημειώνει, παρότι ήδη έχει ξεσπάσει αντιπαράθεση Μπάιντεν – Τραμπ για την «πατρότητα» της συμφωνίας.
Η μεγάλη πρόκληση
Οπως εκτιμά ο Τζέρεμι Μπόουεν του BBC, πέραν της επιβίωσης, δεν υπάρχουν πολλά για να πανηγυρίζουν οι Παλαιστίνιοι της Γάζας: Οι νεκροί αγγίζουν σχεδόν τις 50.000 από τις ισραηλινές επιχειρήσεις. Πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι εξαναγκάστηκαν σε βίαιη φυγή από τις εστίες τους. Η Γάζα έχει ισοπεδωθεί.
Αλλά και από την πλευρά των Ισραηλινών, συνεχίζει ο αναλυτής του βρετανικού δικτύου, πρόκειται επίσης για μια «γλυκόπικρη» στιγμή για τις οικογένειες των ομήρων – ζωντανών και νεκρών. Πέραν των πρώτων 33 ανθρώπων, γυναικών, ηλικιωμένων και τραυματιών, που θα απελευθερωθούν στην πρώτη φάση της εκεχειρίας, το μέλλον των υπολοίπων έγκειται στις περαιτέρω διαπραγματεύσεις.
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας, που προβλέπει την απελευθέρωση των υπόλοιπων Ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατουμένους και την απόσυρση των στρατευμάτων από τη Γάζα, αναμένεται να ξεκινήσουν 16 ημέρες μετά τη συμφωνία.
Η πρώτη μεγάλη πρόκληση είναι η διασφάλιση της διάρκειας της κατάπαυσης του πυρός. Σύμφωνα με το BBC, ανώτεροι ξένοι διπλωμάτες εκφράζουν φόβους πως, μετά την πρώτη φάση, ο πόλεμος δεν αποκλείεται να ξαναρχίσει.
Γιατί τώρα;
Σύμφωνα με τους αναλυτές, τρία είναι τα μεγάλα ζητούμενα της πρώτης αυτής συμφωνίας: Αν θα διαρκέσει η κατάπαυση του πυρός, αν θα οδηγήσει σε βιώσιμη ειρήνη, αλλά και γιατί επετεύχθη τώρα.
Σύμφωνα με τον Μαρκ Στόουν του SkyNews, ένας από τους παράγοντες της επιτυχούς συγκυρίας ήταν η αλλαγή της κατάστασης τους τελευταίους μήνες στην περιοχή.
Οπως σημειώνει, η σοβαρή αποδυνάμωση του Ιράν και των πληρεξουσίων του και η συντριβή της Χαμάς με την εξουδετέρωση σχεδόν σύμπασας της ηγεσίας της, αποτέλεσαν «στρατηγικό κέρδος για το Ισραήλ, τοποθετώντας το σε καλύτερη διαπραγματευτική θέση».
Μία άλλη κομβική αλλαγή, λέει ο Στόουν, ήταν η επανεκλογή Τραμπ. «Η απρόβλεπτη συμπεριφορά του δεν πρέπει να υποτιμάται. Τι εννοούσε με το “θα ξεσπάσει η κόλαση” αν οι όμηροι δεν έχουν απελευθερωθεί έως την ορκωμοσία του; Κανείς δεν κατάλαβε ακριβώς. Το γεγονός αυτό, πάντως, έθεσε σε περαιτέρω εγρήγορση όλες τις πλευρές, στο Κατάρ, την Αίγυπτο, το Ιράν, αλλά και το Ισραήλ και τη Χαμάς».
Οι μάχες σταματούν, «η σύγκρουση όχι»
Σύμφωνα με τον Μπόουεν, ο πόλεμος στη Γάζα είχε αναρίθμητες –και προσώρας ανυπολόγιστες– επιπτώσεις σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Παρότι αποφεύχθηκε ο μεγάλος φόβος πολλών, δηλαδή η ολοκληρωτική γενίκευση του πολέμου στην περιοχή, οι εχθροπραξίες προκάλεσαν γεωστρατηγικές μετατοπίσεις, τεκτονικές σε κάποιες περιπτώσεις.
- Η Χαμάς, αν και ακόμη μάχιμη, έχει καταλήξει «σκιά» του εαυτού της· σε βάρος του Ισραηλινού πρωθυπουργού και του πρώην υπουργού του Αμυνας έχουν ασκηθεί κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο· το Διεθνές Δικαστήριο διερευνά τις καταγγελίες της Νότιας Αφρικής για γενοκτονία από πλευράς του Ισραήλ.
- Οι Χούθι, οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν σιίτες της Υεμένης, με πολλαπλές επιθέσεις και περισσότερες απειλές, κατάφεραν να προκαλέσουν χάος επί μήνες στη διεθνή ναυσιπλοΐα που διερχόταν από την Ερυθρά Θάλασσα.
- Το Ιράν και το Ισραήλ ήρθαν για πρώτη φορά μετά από χρόνια σε ευθεία σύγκρουση, με εκατέρωθεν απευθείας επιθέσεις. Το δίκτυο συμμάχων και πληρεξουσίων του Ιράν, ο λεγόμενος «Αξονας Αντίστασης» κατά την Τεχεράνη, παρέλυσε.
- Η εμπλοκή της στον πόλεμο αποδείχτηκε «μπούμερανγκ» για τη Χεζμπολάχ, η οποία συνετρίβη. Ο αποδεκατισμός της λιβανέζικης οργάνωσης ήταν ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην κατάρρευση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία.
«Με τύχη, πολιτική βούληση και σκληρή διπλωματική προσπάθεια η κατάπαυση του πυρός είναι πιθανό να τηρηθεί παρά τις αναπόφευκτες παραβιάσεις. Με λίγη τύχη, μπορεί να σταματήσουν οι δολοφονίες και να επιστρέψουν οι Ισραηλινοί όμηροι και οι Παλαιστίνιοι κρατούμενοι στις οικογένειές τους. Ομως, μετά από 15 μήνες πολέμου στη Γάζα, η σύγκρουση που μετρά πάνω από έναν αιώνα ζωής είναι πιο σκληρή και δυσεπίλυτη από ποτέ», σημειώνει ο Μπόουεν.
Και καταλήγει: «Η κατάπαυση του πυρός δεν τερματίζει τη σύγκρουση. Οι συνέπειες τόσης καταστροφής και θανάτου θα είναι αισθητές για μια γενιά τουλάχιστον».
Τα μηνύματα Μπάιντεν στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του: «Σταθείτε φρουροί του Έθνους»
Τι σημαίνει η συμφωνία Ισραήλ-Χαμάς – Ο απρόβλεπτος Τραμπ και η επόμενη μέρα
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
