Η πρώτη μεγάλη σύγκρουση για τη φιλοσοφία και τον προσανατολισμό του κόμματος την επόμενη μέρα. Οι έξι υποψήφιοι ξεδιπλώνουν την ατζέντα τους, ανοίγουν τα χαρτιά τους και ταυτόχρονα επιχειρούν να ενισχύσουν τους δεσµούς τους µε την κοµµατική βάση.
Με τον χρόνο να μετρά αντίστροφα για την ώρα των εκλογών, οι ρυθμοί στην εσωκομματική σκακιέρα του Κινήματος Αλλαγής ανεβαίνουν, με τους έξι υποψηφίους για την ηγεσία να ξεδιπλώνουν την πλατφόρμα των θέσεών τους, να διατυπώνουν τις προτεραιότητές τους, ενώ παράλληλα αναζητούν τις αδυναμίες και τις «αχίλλειες πτέρνες» των ανθυποψηφίων τους, προκειμένου να αναπροσαρμόσουν τις στρατηγικές τους.
Του Χρήστου Δ. Δρούζια
Την ίδια ώρα, όσο πλησιάζει η ώρα της κάλπης της 5ης Δεκεμβρίου τόσο φουντώνουν οι διαμάχες μεταξύ των διεκδικητών, είτε πίσω από κλειστές πόρτες και διαρροές είτε με επίσημες δηλώσεις, γεγονός που προμηνύει μια εκλογική αναμέτρηση γεμάτη αντεγκλήσεις και επιθέσεις, τρικλοποδιές και μικρές ή μεγάλες εσωκομματικές συγκρούσεις.
Η μεγαλύτερη κόντρα επικεντρώνεται στο ζήτημα της προοδευτικής διακυβέρνησης, που αναδεικνύεται ως το βασικότερο διακύβευμα της εκλογικής αναμέτρησης, καθώς αφορά την φυσιογνωμία και τον προσανατολισμό του κόμματος.
Ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος συγκαταλέγεται στους υποψήφιους με έντονο το αντιδεξιό πρόσημο, προτείνει μια προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης απέναντι στη συντηρητική, μια πρόταση που θα απαντά ουσιαστικά και αποτελεσματικά στον συντηρητικό διπολισμό που συντηρούν οι ηγεσίες της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος προσπαθεί να οριοθετήσει την υποψηφιότητα του μέσα στο αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, χαρακτήρισε από την πρώτη στιγμή «ύποπτο» το σενάριο που μπροστά του λανσάρεται ως δήθεν προοδευτική διακυβέρνηση και έσπευσε να φορτώσει στον Γιώργο Παπανδρέου ότι «εξυφαίνει απόπειρα να φτιαχτεί ένα μέτωπο ΚΙΝΑΛ, ΣΥΡΙΖΑ… και ίσως και Βαρουφάκη.
Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ διαμηνύει ότι η δική του υποψηφιότητα καταστρέφει κάθε τέτοια προοπτική, διευκρινίζοντας ταυτόχρονα ότι εφόσον εκλεγεί, το ΠΑΣΟΚ δεν θα γίνει δεκανίκι κανενός, ούτε της Ν.Δ. ούτε του ΣΥΡΙΖΑ.
Με τη συγκεκριμένη τακτική, ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ επιδιώκει να αναδειχτεί ως ο εκφραστής της αντιΣΥΡΙΖΑ πτέρυγας εντός του Κινήματος Αλλαγής, που σύμφωνα με τον ίδιο, αλλά και τις δημοσκοπήσεις, είναι υπαρκτή, μεγάλη και ενεργή στο ευρύτερο σύστημα της Κεντροαριστεράς.
Στα ίδια σενάρια έχει απαντήσει και ο Νίκος Ανδρουλάκης, που δηλώνει πως η ατζέντα του δεν είναι το αντί-, αλλά είναι ο αυτοπροσδιορισμός της παράταξης. Ξεκαθαρίζει δε ότι γνώμονας για εκείνον δεν είναι η προοπτική συγκυβέρνησης με κάποιο από τα δύο κόμματα, αλλά η ενίσχυση της δικής του παράταξης.
Από την πλευρά του ο Παύλος Γερουλάνος τάσσεται υπέρ των συνεργασιών, ωστόσο διευκρινίζει ότι «η οποιαδήποτε συζήτηση για συνεργασίες γίνεται με συγκεκριμένη πρόταση και διαπραγματεύεσαι ανάλογα με τη δύναμη που έχεις στις εκλογές».
Ο Χρηστίδης παραπέμπει στις αποφάσεις του συνεδρίου του κόμματος του 2019, όταν ομόφωνα αποφασίστηκε η αυτόνομη πορεία της παράταξης, ενώ αποσαφηνίζει ότι για εκείνον προοδευτική διακυβέρνηση σημαίνει ότι «το Κίνημά μας θα είναι πρωταγωνιστής».
Το αντιδεξιό πρόσημο είναι εμφανές και στις δημόσιες τοποθετήσεις του Χάρη Καστανίδη. Ο υποψήφιος για την ηγεσία του Κινήματος Αλλαγής δεν απορρίπτει προτάσεις για προοδευτική διακυβέρνηση και συνεργασίες, ωστόσο ξεκαθαρίζει ότι δεν είναι δυνατή η εκλογική σύμπραξη αφενός με τη ΝΔ γιατί «ανήκουμε σε διαφορετικούς ιδεολογικούς κόσμους» και αφετέρου με τον ΣΥΡΙΖΑ λόγω «έλλειψης στοιχειώδους εμπιστοσύνης μεταξύ των συνομιλητών».
Με βάση τα παραπάνω, φαίνεται πως διαμορφώνεται μια σύγκρουση δύο αντιλήψεων, αλλά και των δύο βασικών πολιτικών – ιδεολογικών ρευμάτων που προϋπήρχαν στο ΠΑΣΟΚ σχεδόν από την ίδρυσή του, με κύριους εκφραστές τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Ανδρέα Λοβέρδο.
Μάλιστα, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι οι επικείμενες εκλογές για την ανάδειξη ηγεσίας στο Κίνημα Αλλαγής, ενδέχεται να πάρουν χαρακτηριστικά δημοψηφίσματος, με κεντρικό ερώτημα την κατεύθυνση που θα πάρει η Παράταξη την επόμενη ημέρα. Αν δηλαδή θα παραμείνει στο Κέντρο ή θα μετατοπιστεί προς τα αριστερά, με τελικό στόχο την προοδευτική διακυβέρνηση.
Πεδίο για δύο η ανανέωση της Παράταξης
Το δεύτερο διακύβευμα των εσωκομματικών εκλογών, το οποίο όμως μπαίνει σε δεύτερη μοίρα μπροστά στο ζήτημα της μελλοντικής κατεύθυνσης της Παράταξης, είναι αυτό της ανανέωσης. Αφορά κατ’ αρχάς τους δύο νεότερους της κούρσας, τον Νίκο Ανδρουλάκη και
τον Παύλο Χρηστίδη, που διεκδικούν την ψήφο ως εκπρόσωποι της νέας γενιάς της Παράταξης.
Όπως και στις εσωκομματικές του 2017, ο ευρωβουλευτής του Κινήματος Αλλαγής παίζει δυνατά το χαρτί της ανανέωσης, όχι μόνο με όρους ηλικίας αλλά και με όρους πολιτικής και ηθικής. Συνδέει μάλιστα την ενδεχόμενη επικράτηση του με Νίκη της Νέας Γενιάς και της ανανέωσης, που, όπως επισημαίνει, έχει ανάγκη η παράταξη ώστε να παίξει και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο στο πολιτικό σκηνικό της χώρας.
Ο Παύλος Χρηστίδης θεωρεί ότι ανανέωση στην παράταξη του θα γίνει με πολιτικά χαρακτηριστικά, και όχι μόνο με ηλικιακά. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό που φέρνει η υποψηφιότητα του είναι η ανανέωση με περιεχόμενο, αξίες και ηθική, η διεύρυνση της βάσης του Κινήματος με εκείνους, που νιώθουν ότι οι πολιτικοί δεν τους ακούν.
«Η ανανέωση της Παράταξης δεν είναι μια πολιτική διαδικασία που εξαντλείται στα θέματα της ηλικίας, αλλά είναι μια στρατηγική που περιλαμβάνει μια συνολική πολιτική παρουσία, νέες προτάσεις, ιδέες και μηνύματα», απαντούν με νόημα συνομιλητές των υπόλοιπων υποψηφίων του Κινήματος Αλλαγής, οι οποίοι φέρνουν ως παράδειγμα την περίπτωση Τσίπρα, ο οποίος εμφανίστηκε σαν «το νέο και άφθαρτο» και αποκαλύφθηκε ως το «χειρότερο παλιό», που έπαιξε τη χώρα στα ζάρια και την έμπλεξε στις πιο παλιές και λαϊκίστικες νοοτροπίες.
Ποιοι είμαι υπέρ της επιστροφής και ποιοι όχι - ΠΑΣΟΚ ή Κίνημα Αλλαγής;
Το τρίτο δίλλημα είναι ΠΑΣΟΚ ή ΚΙΝΑΛ. Δηλαδή, η πορεία και το σχήμα του κόμματος μετά τις εσωκομματικές εκλογές.
Ο πρώτος που ανέδειξε το ζήτημα και το έκανε προεκλογική του σημαία είναι ο Ανδρέας Λοβέρδος. Με το «καλημέρα» της προεκλογικής εκστρατείας δεσμεύθηκε για την ολική επαναφορά του ονόματος, του συμβόλου και του χρώματος του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή της αναίρεσης του σχήματος ΚΙΝΑΛ, δηλώνοντας ότι φτάνουν «πια τα βαφτίσια». Ξεκαθάρισε δε πως σε περίπτωση νίκης στην εκλογική αναμέτρηση θα κάνει δηλώσεις ως «πρόεδρος ΠΑΣΟΚ».
Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ επαναφέρει με κάθε ευκαιρία το θέμα της επιστροφής στο λογότυπου του ΠΑΣΟΚ, καθώς έχει αντιληφθεί πως το επιθυμούν και το ζητούν όλο και περισσότερα στελέχη, φίλοι και ψηφοφόροι του Κινήματος Αλλαγής, που υποστηρίζουν ότι «αυτό θέλει τώρα ο κόσμος που μας στηρίζει από το 1974». Θέλοντας πάντως να καθησυχάσει τις υπόλοιπες συνιστώσες που μετέχουν στο Κίνημα Αλλαγής, ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ ξεκαθαρίζει πως «θα υπάρξει χώρος και ρόλος για όλους όσοι συντάχθηκαν μαζί μας σε δύσκολες εποχές».
Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν έχει τοποθετηθεί επί του συγκεκριμένου ζητήματος. Άλλωστε, είναι πρόεδρος άλλου κόμματος, του ΚΙΔΗΣΟ, το οποίο μετέχει στο Κίνημα Αλλαγής ως μια από τις συνιστώσες του.
Σε περίπτωση εκλογής του στην ηγεσία, είναι βέβαιο ότι ο πρώην πρωθυπουργός δεν θα ζητήσει τη διάλυση του πολυκομματικού φορέα και θα διατηρήσει το συνεργατικό σχήμα που υπάρχει σήμερα.
Το ερώτημα που τίθεται, βέβαια, εδώ είναι τι θα γίνει με το κόμμα ΠΑΣΟΚ, καθώς θα διαμορφωθεί κενό στη θέση του προέδρου, που πρέπει να καλυφθεί σύμφωνα με το καταστατικό του Κινήματος Αλλαγής, που προβλέπει ότι ο «πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ είναι και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ». Με δεδομένο ότι ο Γιώργος Παπανδρέου είναι μέλος του Κινήματος
Δημοκρατών Σοσιαλιστών και όχι του ΠΑΣΟΚ, δεν ικανοποιεί αυτή την καταστατική πρόβλεψη.
Συνεπώς, σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να γίνουν εσωκομματικές Εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου του ΠΑΣΟΚ.
Υπέρ του σημερινού σχήματος έχει ταχθεί εμμέσως και ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος έχει μιλήσει για μια οργανωτική δομή που θα επιτρέπει τη συνεργασία με πρόσωπα και φορείς με τους οποίους συναντηθήκαν στην πορεία. Ο ίδιος πάντως πιστεύει πως την απόφαση για την επιστροφή ή όχι στο ΠΑΣΟΚ πρέπει να την πάρουν τα μέλη του κόμματος, με ψηφοφορία στο συνέδριο που θα γίνει μετά την εκλογή του νέου αρχηγού, τρεις μήνες μετά την εκλογή νέου αρχηγού.
Υπέρ της επιστροφής του Κινήματος Αλλαγής στο ΠΑΣΟΚ έχει ταχθεί και ο Παύλος Γερουλάνος, ωστόσο διευκρινίζει ότι η όποια επαναφορά οφείλει να είναι επιστέγασμα μιας ευρύτερης αλλαγής με πολιτικό σχέδιο και πρόσωπα που μπορούν να εμπνεύσουν. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει, «υπερασπίστηκα τα σύμβολα του ΠΑΣΟΚ, αλλά και θα αντισταθώ στην επιστροφή τους χωρίς την πολιτική δουλειά που οφείλουμε να κάνουμε».
Στη συζήτηση για την επιστροφή στο ΠΑΣΟΚ ο Παύλος Χρηστίδης εστιάζει στο γράμμα «Κ» της ονομασίας του ΠΑΣΟΚ. «Πρέπει να ανακτήσουμε το «Καπα», είμαστε «ΠΑΣΟ», πρέπει να γίνουμε Κίνημα ξανά» αναφέρει με έμφαση ο πρώην εκπρόσωπος Τύπου του Κινήματος Αλλαγής. Εξάλλου η καμπάνια του πρώην εκπροσώπου Τύπου του ΚΙΝΑΛ και στενού συνεργάτη της Φώφης Γεννηματά είναι το #restart. Δηλαδή η επανεκκίνηση του ΚΙΝΑΛ και του ΠΑΣΟΚ.
Επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στον τίτλο της παράταξης ζητάει και ο Χάρης Καστανίδης. Επικαλούμενος μάλιστα τον Μιτεράν και την τοποθέτησή του περί διαχείρισης των συμβόλων, τονίζει ότι «είναι αδύνατο να αγνοήσουμε την ανάγκη της επιστροφής του ακρωνυμίου και των συμβόλων του ΠΑΣΟΚ στον τίτλο της παράταξης». Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ δεσμεύεται ότι θα θέσει το θέμα στο τακτικό συνέδριό του Κινήματος Αλλαγής, που θα διεξαχθεί λίγους μήνες μετά την εκλογή προέδρου», ενώ θεωρεί εξευτελιστική τη συζήτηση που συνδέει την αλλαγή ονόματος ενός κόμματος με το φορολογικό μητρώο.