Την αναβίωση του θεσμού της διαιτησίας για την ενίσχυση των διαδικασιών συλλογικών διαπραγματεύσεων και υπογραφής συλλογικών συμβάσεων εργασίας, προβλέπει τροπολογία που κατέθεσε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, με επικεφαλής τον Νίκο Ανδρουλάκη.
«Ως ΠΑΣΟΚ έχουμε αποδείξει και διακηρύξει την πίστη μας στην αξία της συλλογικής διαπραγμάτευσης και του κοινωνικού διαλόγου και με την τροπολογία αυτή προτείνουμε την κατάργηση των προβλέψεων του άρθρου 57 του ν. 4639/2019 και την επαναφορά των προϊσχυουσών αντίστοιχων διατάξεων, προκειμένου να αναβιώσει ουσιαστικά ο θεσμός της διαιτησίας και, επομένως, να ενισχυθούν οι διαδικασίες συλλογικών διαπραγματεύσεων και υπογραφής συλλογικών συμβάσεων», αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας η οποία κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (Ε.Ε.) 2022/2041 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση - Αναπροσαρμογή μισθών προσωπικού δημοσίου τομέα - Ρυθμίσεις για τον καθορισμό κατώτατου μισθού για τα έτη 2025, 2026 και 2027».
Όπως επισημαίνει το ΠΑΣΟΚ, η Οδηγία 2022/2041 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιδιώκει την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Τονίζει μάλιστα με έμφαση στη σκέψη 25: «Τα κράτη μέλη με υψηλό ποσοστό κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις τείνουν να έχουν μικρό ποσοστό χαμηλόμισθων εργαζομένων και υψηλούς κατώτατους μισθούς. Τα κράτη μέλη με μικρό ποσοστό χαμηλόμισθων εργαζομένων έχουν ποσοστό κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις άνω του 80%. Ομοίως, η πλειονότητα των κρατών μελών με υψηλά επίπεδα κατώτατων μισθών σε σχέση με τον μέσο μισθό έχει κάλυψη από συλλογικές διαπραγματεύσεις άνω του 80%. Ως εκ τούτου, κάθε κράτος μέλος με ποσοστό κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις κάτω του 80% θα πρέπει να θεσπίσει μέτρα με σκοπό την ενίσχυση των εν λόγω συλλογικών διαπραγματεύσεων».
Σημειώνεται επίσης ότι το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων στην Ελλάδα από συλλογικές συμβάσεις, δεν ξεπερνά το 30% και έτσι η χώρα κατακτά τη δεύτερη χειρότερη θέση στην Ε.Ε., πίσω μόνο από την Πολωνία. «Σημαντικό ρόλο σε αυτή την οπισθοδρόμηση διαδραμάτισε η διάταξη του άρθρου 57 του ν. 4635/2019, με την οποία η παρούσα Κυβέρνηση της Ν.Δ. αντικατέστησε τη διάταξη του άρθρου 16 του ν. 1876/90 (όπως είχε αντικατασταθεί με την παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4303/2014), αφού μέσω της μονομερούς προσφυγής στη Διαιτησία αναπαραγόταν το 25% των κλαδικών και το 1/3 των ομοιοεπαγγελματικών Σ.Σ.Ε. πριν από την κρίση. Έτσι, με την νομοθετική αυτή παρέμβαση, η Διαιτησία ως μέσο επίλυσης συλλογικών διαφορών έχει σχεδόν εκλείψει», αναφέρει η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ.
Τι προβλέπει η τροπολογία για κατώτατο μισθό
Με μια ακόμα τροπολογία η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ προτείνει την επαναφορά του συστήματος προσδιορισμού του κατώτατου μισθού/ημερομισθίου αποκλειστικά με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), κατόπιν διαπραγματεύσεων μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, δηλαδή των κορυφαίων οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών.
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, σήμερα, η αναγκαιότητα υιοθέτησης της τροπολογίας αυτής, ενόψει και της υποχρέωσης της χώρας να ενσωματώσει στο εθνικό Δίκαιο την Οδηγία (ΕΕ) 2022/2041 είναι πιο αναγκαία από κάθε άλλη φορά. Και τούτο διότι αποδεδειγμένα αυτή είναι η διαδικασία που στηρίζει τους εργαζόμενους, την κοινωνία και την οικονομία.
Σύμφωνα με όσα ορίζει η Οδηγία «τα κράτη- μέλη με υψηλό ποσοστό κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις τείνουν να έχουν μικρό ποσοστό χαμηλόμισθων εργαζομένων και υψηλούς κατώτατους μισθούς. Τα κράτη μέλη με μικρό ποσοστό χαμηλόμισθων εργαζομένων έχουν ποσοστό κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις άνω του 80%. Ομοίως, η πλειονότητα των κρατών μελών με υψηλά επίπεδα κατώτατων μισθών σε σχέση με τον μέσο μισθό έχει κάλυψη από συλλογικές διαπραγματεύσεις άνω του 80%. Ως εκ τούτου, κάθε κράτος μέλος με ποσοστό κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις κάτω του 80% θα πρέπει να θεσπίσει μέτρα με σκοπό την ενίσχυση των εν λόγω συλλογικών διαπραγματεύσεων. Κάθε κράτος μέλος στο οποίο η κάλυψη από συλλογικές διαπραγματεύσεις υπολείπεται του κατώτατου ορίου του 80% θα πρέπει να θεσπίσει πλαίσιο με τους αναγκαίους πρόσφορους όρους για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και να καταρτίσει σχέδιο δράσης για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ώστε σταδιακά να αυξηθεί το ποσοστό κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις».
Αξίζει όμως να περιγραφεί και η κατάσταση της κοινωνίας και της αγοράς εργασίας, εν έτει 2024, αναφέρει η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ και επισημαίνει ότι:
- «το ποσοστό των εργαζομένων της Ελλάδας που καλύπτονται από ΣΣΕ υπολείπεται όχι του 80% που θέτει η Οδηγία αλλά του 30%, ενώ την ίδια στιγμή, σύμφωνα με έρευνα της ΓΣΕΕ, οι εργαζόμενοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία (85%) θεωρούν ότι οι συλλογικές συμβάσεις είναι απαραίτητη προϋπόθεση για καλύτερες συνθήκες εργασίας,
- η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων βρίσκεται σχεδόν στο ναδίρ της Ε.Ε. αφού ξεπερνάμε (ακόμη…) μόνο εκείνη των εργαζομένων στη Βουλγαρία,
- με ευθύνη της Κυβέρνησης έχουν απορρυθμιστεί οι εργασιακές σχέσεις, με αποτέλεσμα στην Ελλάδα το μερίδιο των μισθών να είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ, ενώ το μερίδιο των κερδών το τρίτο υψηλότερο, τρανή απόδειξη της μεγάλης αύξησης των ανισοτήτων,
- η Ελλάδα είναι ουραγός στις ποιοτικές θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα οι εργαζόμενοι δουλεύουν περισσότερο όχι μόνο από όλους τους Ευρωπαίους αλλά ακόμη και από τους Ιάπωνες και τους Αμερικανούς,
- σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ., η χώρα μας καταγράφει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας στην Ευρωζώνη».
Κατόπιν των ανωτέρω και επειδή:
- «η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας είναι απολύτως απαραίτητη, προκειμένου να επιτευχθεί η ανοδική κοινωνική σύγκλιση, η μείωση της μισθολογικής ανισότητας και, επομένως, η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και επειδή για την επίτευξη αυτών, απαιτούνται α) η επάρκεια των νόμιμων κατώτατων μισθών/ημερομισθίων, β) η προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό των μισθών, ώστε να φτάσει σε κάλυψη από ΣΣΕ τουλάχιστον το 80% των εργαζομένων,
- η προσφορότερη μέθοδος για την πραγματική βελτίωση των αγοραστικών δυνατοτήτων των εργαζομένων είναι η επαναφορά του πλήρους ρυθμιστικού σχεδίου της ΕΓΣΣΕ και η ενίσχυση του συστήματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων,
- το σύνολο των κοινωνικών εταίρων έχουν διακηρύξει την πίστη τους στην αξία του κοινωνικού διαλόγου και αναγνωρίζουν την αξιοπιστία της ΕΓΣΣΕ», το ΠΑΣΟΚ προτείνει την συγκεκριμένη τροπολογία με την οποία:
- η διαδικασία καθορισμού του βασικού μισθού και ημερομισθίου επανέρχεται στους Κοινωνικούς Εταίρους που μέσω διαπραγματεύσεων υπογράφουν Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, όπως καθορίζονται από το άρθρο 8 του ν.1876/1990,
- η παρ. 2 της υποπαραγράφου ΙΑ6 του ν.4254/2014 καταργείται, ώστε να προβλέπονται προσαυξήσεις προϋπηρεσίας στον τελικό προσδιορισμό του μισθού και ημερομισθίου, με βάση τις τριετίες,
- η διάταξη του ν.4093/2012 που προβλέπει ότι το πεδίο εφαρμογής της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. περιορίζεται σε μη μισθολογικούς όρους, καταργείται.