Συγκεκριμένα, η μεγάλη αρχαία πόλη χτίστηκε πριν από τουλάχιστον 3.400 χρόνια κατά τη βασιλεία του Αμενχοτέπ (ή Αμένωφις) Γ΄, ενός από τους ισχυρότερους φαραώ της 18ης Δυναστείας, όπως ανέφερε ο Ζάχι Χάουας, ο γνωστός Αιγύπτιος αρχαιολόγος που επέβλεψε την ανασκαφή.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο η ομάδα του Χάουας ξεκίνησε την αναζήτηση ενός ταφικού ναού κοντά στο Λούξορ. Όμως μετά από μερικές εβδομάδες οι εργάτες έπεσαν πάνω σε πλίνθινες δομές που εκτείνονταν προς όλες τις κατευθύνσεις.
Η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε μια καλοδιατηρημένη πόλη, με σχεδόν ανέπαφους τοίχους και δωμάτια γεμάτα με καθημερινά εργαλεία, δαχτυλίδια, σκαραβαίους, πολύχρωμα κεραμικά δοχεία και πλίνθους που έφεραν σφραγίδες με το σύμβολο του Αμενχοτέπ.
«Οι δρόμοι της πόλης περιβάλλονται από σπίτια… κάποιοι τοίχοι έχουν ύψος τρία μέτρα», ανέφερε ο Χάουας.
Η πόλη βρίσκεται στη Δυτική Όχθη του Λούξορ, κοντά στους Κολοσσούς του Μέμνονα και το Μεντινέτ Χαμπού, τον ταφικό ναό του φαραώ Ραμσή Γ΄, σε μικρή απόσταση από την Κοιλάδα των Βασιλέων.
«Πρόκειται για μια πολύ σημαντική ανακάλυψη», σχολίασε ο Πίτερ Λακοβάρα, ο διευθυντής του αμερικανικού Ταμείου Αρχαίας Αιγυπτιακής Κληρονομιάς και Αρχαιολογίας.
Η κατάσταση στην οποία βρέθηκε η πόλης και ο μεγάλος αριθμός των αντικειμένων θυμίζουν μια άλλη, διάσημη πόλη, πρόσθεσε: «Είναι σαν μια αρχαία αιγυπτιακή Πομπηία και δείχνει πόσο κρίσιμο είναι να διαφυλαχθεί η περιοχή αυτή ως αρχαιολογικό πάρκο».
Ο Λακοβάρα εργάζεται εδώ και δέκα χρόνια στην ανασκαφή του ανακτόρου Μαλκάτα, αλλά δεν συμμετείχε στην ομάδα του Χάουας. Η Μπέτσι Μπράιαν, καθηγήτρια Αιγυπτιολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς και ειδική στην εποχή του Αμενχοτέπ Γ΄, είπε ότι στην περιοχή βρέθηκαν πολλοί φούρνοι και καμίνια για την παρασκευή γυαλιού και κεραμικών, καθώς και θραύσματα από αμέτρητα αγάλματα.
«Η ανακάλυψη αυτής της χαμένης πόλης είναι η δεύτερη σημαντικότερη αρχαιολογική ανακάλυψη μετά τον τάφο του Τουταγχαμών», εκτίμησε ο Λακοβάρα.
Η «μεγαλύτερη αρχαία πόλη της Αιγύπτου» εκτείνεται δυτικά προς το χωριό των εργατών Ντέιρ ελ Μεντίνα. Σύμφωνα με τις ιστορικές αναφορές, περιλάμβανε τρία παλάτια του Αμενχοτέπ Γ΄ και το διοικητικό και βιομηχανικό κέντρο της αυτοκρατορίας του, ανέφερε ο Χάουας στην ανακοίνωσή του. Εξακολουθούσε να κατοικείται μέχρι και πριν από 3.000 χρόνια, επί βασιλείας του Τουταγχαμών.
Επίσης, βρέθηκαν δύο τάφοι «αγελάδων ή ταύρων» και ένα «ασυνήθιστο» ανθρώπινο λείψανο. Ο Αμενχοτέπ Γ΄ ανέβηκε στον θρόνο της αρχαίας Αιγύπτου το 1.391 π.Χ. και πέθανε το 1.353.