Τουλάχιστον 40 από τους 49 δορυφόρους που εκτόξευσε πρόσφατα η SpaceX του Έλον Μασκ καταστράφηκαν από μία γεωμαγνητική καταιγίδα, η οποία προκλήθηκε από μία μεγάλη ηλιακή έκλαμψη.
Οι δορυφόροι κατασκευάστηκαν για το σύστημα Starlink, το οποίο αναπτύσσει για την παροχή δορυφορικής ευρυζωνικής σύνδεσης στο διαδίκτυο.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε χθες Τρίτη στον ιστότοπο της εταιρείας, οι δορυφόροι επλήγησαν την περασμένη Παρασκευή, 4 Φεβρουαρίου, μία ημέρα αφότου τέθηκαν σε προκαταρκτική «χαμηλή» τροχιά περίπου 210 χιλιόμετρα μακριά από τη Γη.
Η εκτόξευση των δορυφόρων με έναν πύραυλο Falcon 9 της SpaceX από το διαστημικό κέντρο Κένεντι στη Φλόριντα των ΗΠΑ, συνέπεσε χρονικά με την προειδοποίηση που εξέδωσε την Τετάρτη (2 Φεβρουαρίου) και την Πέμπτη (3 Φεβρουαρίου) το αμερικανικό Κέντρο Πρόγνωσης Διαστημικού Καιρού για επικείμενη γεωμαγνητική καταιγίδα.
Η προειδοποίηση ανέφερε πως στις 29 Ιανουαρίου ανιχνεύθηκε μία μεγάλη ηλιακή έκλαμψη -- έκρηξη ηλιακού πλάσματος και εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας -- και ήταν πιθανόν η ηλιακή καταιγίδα να φθάσει στη Γη από την 1η Φεβρουαρίου.
Η γεωμαγνητική καταιγίδα αναμενόταν να επηρεάσει τη Γη μέχρι τις 3 Φεβρουαρίου, αν και αποδυναμωμένη.
Σύμφωνα με τη SpaceX, η ταχύτητα και η σφοδρότητα της ηλιακής καταιγίδας ανέβασε τη θερμοκρασία στην ατμόσφαιρα της Γης, αυξάνοντας έτσι την ατμοσφαιρική πυκνότητα στο χαμηλό ύψος τροχιάς των δορυφόρων, προκαλώντας ουσιαστικά έντονη τριβή ή έλξη που εξουδετέρωσε τουλάχιστον 40 δορυφόρους.
Οι χειριστές του Starlink προσπάθησαν να θέσουν τους δορυφόρους σε διαφορετική τροχιά «ασφαλούς λειτουργίας» (safe-mode) για να ελαχιστοποιήσουν την έλξη, αλλά οι προσπάθειες αυτές απέτυχαν στις περισσότερες περιπτώσεις, με αποτέλεσμα να εισέλθουν σε χαμηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας όπου κάηκαν, σύμφωνα με την SpaceX.
«Αυτό είναι άνευ προηγουμένου, τουλάχιστον εξ όσων γνωρίζω», είπε ο Τζόναθαν ΜακΝτάουελ, αστροφυσικός του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, στο πρακτορείο Reuters. Όπως είπε, ήταν η πρώτη φορά που άκουγε για προβλήματα σε δορυφόρους εξαιτίας της αύξησης της ατμοσφαιρικής πυκνότητας από μία ηλιακή καταιγίδα, αντί της ίδιας της υψηλής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
Η Space X από το 2019 έχει θέσει εκατοντάδες μικρούς δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τη Γη, στο πλαίσιο της υπηρεσίας Starlink του Μασκ για ευρυζωνική σύνδεση στο διαδίκτυο ενώ οραματίζεται να επιτύχει τη δημιουργία ενός «αστερισμού» από 12.000 δορυφόρους.