Η γονιδιακή έκφραση σε μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την εξαρτητική συμπεριφορά επηρεάζεται διαφορετικά από τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια ακατάσχετης κατανάλωσης αλκοόλ σε άνδρες και γυναίκες.

Η νέα έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Frontiers in Genetics.

Αμερικανοί ερευνητές υποστηρίζουν για πρώτη φορά ότι γονίδια που σχετίζονται με την ορμονική σηματοδότηση και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος επηρεάζονται από την κατ’ επανάληψη ακατάσχετη κατανάλωση αλκοόλ, στα θηλυκά ποντίκια, ενώ τα γονίδια που συνδέονται με τη νευρική σηματοδότηση επηρεάζονται αντιστοίχως στα αρσενικά τρωκτικά.

«Αποδείξαμε ότι η επαναλαμβανόμενη ακατάσχετη κατανάλωση αλκοόλ αλλάζει σημαντικά τις μοριακές οδούς στον επικλινή πυρήνα, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την εξάρτηση. Ένας συνδυασμός ενεργοποιημένων οδών αποκαλύπτει διαφορετικές αντιδράσεις σε κάθε φύλο, όμοιες με αυτές που έχουν παρατηρηθεί σε πρόσφατη έρευνα σε αρσενικά και θηλυκά ποντίκια κατά τη φάση της απεξάρτησης από χρόνια κατανάλωση αλκοόλ», εξηγεί η Ντέμπορα Φιν, καθηγήτρια Συμπεριφορικής Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστήμης του Όρεγκον.

Ακόμα, συμπληρώνει ότι «οι παρατηρήσεις αυτές θα αυξήσουν την κατανόηση για τις διαφορές βάσει του φύλου σε μοριακές οδούς και δίκτυα που μπορούν να επηρεαστούν από την επαναλαμβανόμενη ακατάσχετη κατάχρηση αλκοόλ. Η γνώση αυτή θα μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε και να αναπτύξουμε νέους θεραπευτικούς στόχους για τις διαταραχές κατάχρησης αλκοόλ σε άνδρες και γυναίκες».

Η επαναλαμβανόμενη ακατάσχετη κατανάλωση αλκοόλ είναι παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη εξάρτησης.

Η Δρ Φιν και οι συνεργάτες της θέλησαν να καθορίσουν αν η επανάληψη αυτού του προτύπου χρήσης μπορεί να παράγει διαφορετικές αντιδράσεις στους εγκεφάλους αρσενικών και θηλυκών ποντικιών. Ανέλυσαν, λοιπόν, τη γονιδιακή έκφραση στον επικλινή πυρήνα.

Ως γονιδιακή έκφραση ορίζεται η διαδικασία κατά την οποία συγκεκριμένα γονίδια ενεργοποιούνται για να παράγουν πρωτεΐνες που θα χρησιμοποιηθούν από τα κύτταρα, όπως για παράδειγμα για την οικοδόμηση νέων ιστών. Η γονιδιακή ρύθμιση κατευθύνει την ποσότητα και τον χρόνο της γονιδιακής έκφρασης.

«Μελετήσαμε την επίδραση της επαναλαμβανόμενης ακατάσχετης κατανάλωσης αλκοόλ στην έκφραση 384 γονιδίων που έχει διαπιστωθεί ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξάρτηση και τις διαταραχές της διάθεσης. Από τα συνολικά 106 γονίδια που επηρεάζονταν από την ακατάσχετη κατανάλωση αλκοόλ, μόνο 14 ρυθμίζονταν το ίδιο σε αρσενικά και θηλυκά τρωκτικά. Αλλά μόνο τέσσερα από τα 14 ρυθμίζονταν προς την ίδια κατεύθυνση και 30 ρυθμίζονταν διαφορετικά σε κάθε φύλο».

Αναλύοντας περαιτέρω τα στοιχεία αυτά οι ερευνητές εξέτασαν τη συνολική επίδραση της ρύθμισης και της γονιδιακής έκφρασης των γονιδίων αυτών σε αρσενικά και θηλυκά πειραματόζωα.

«Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η επαναλαμβανόμενη ακατάσχετη κατανάλωση αλκοόλ έχει πολύ διαφορετική επίδραση στις νευροπροσαρμοστικές αντιδράσεις του επικλινή πυρήνα σε αρσενικά και θηλυκά, με την ενεργοποίηση διαφορετικών οδών σε κάθε φύλο. Αυτό σημαίνει ότι η ορμονική σηματοδότηση και η ανοσολογική αντίδραση ήταν τροποποιημένες στα θηλυκά, ενώ η νευρική σηματοδότηση στα αρσενικά», εξηγεί η Δρ Φιν.

Αυτό έχει σημαντικές επιρροές στην θεραπεία της εξάρτησης από το αλκοόλ και υπογραμμίζει την ανάγκη εξατομικευμένων φαρμακευτικών θεραπειών ανάλογα το φύλο.