Βρισκόμαστε στη καρδιά του χειμώνα και είναι γνωστό ότι κατά τους χειμερινούς μήνες αυξάνεται η συχνότητα των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού.
Ένας βασικός λόγος είναι και η αλλαγή στο τρόπο θέρμανσης τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης όπου αντικαταστάθηκε η κεντρική θέρμανση με την υπερβολική χρήση του A/C.
Ο ξηρός αέρας προκαλεί μια παράλυση των κροσσών του αναπνευστικού βλεννογόνου με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο ευνοϊκή η ανάπτυξη των ιογενών και μικροβιακών λοιμώξεων. Ακόμη, τα σπίτια δεν αερίζονται όπως παλιά με αποτέλεσμα να μαζεύουν αρκετή υγρασία και να είναι πολύ πιο φορτωμένα με αλλεργιογόνα και σκόνη που λειτουργούν ως προδιαθεσικός παράγοντας φλεγμονής, επισημαίνει η Ανατολή Παταρίδου, χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος, κεφαλής και τραχήλου, επιστημονική συνεργάτιδα του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ/ΜΗΤΕΡΑ (www.pataridou.gr).
Οι συνήθεις τρόποι μετάδοσης των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος γίνεται είτε με άμεση επαφή, είτε με σταγονίδια των εκκρίσεων του αναπνευστικού. Αυτό, ειδικά την περίοδο του χειμώνα που η παραμονή ενηλίκων και παιδιών σε κλειστούς χώρους είναι πολύ πιο συχνή όπως σε εμπορικά κέντρα, θέατρα, κινηματογράφους οδηγεί σε μια ευκολία μετάδοσης λοιμώξεων . Πιο ευάλωτα είναι τα μικρά παιδιά, τα οποία έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό και λόγω της ηλικίας τους δεν έχουν μάθει ακόμα να τηρούν τους κανόνες υγιεινής, αλλά και οι ηλικιωμένοι που συχνά πάσχουν από χρόνια προβλήματα υγείας που εξασθενούν τον οργανισμό τους και επιβαρύνουν την αναπνευστική λειτουργία τους.
Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού αφορούν συνήθως το φάρυγγα, το λάρυγγα, τις αμυγδαλές, τα αυτιά, προκαλώντας αντίστοιχα φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα και ωτίτιδα.
Η πιο συχνή λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, το κοινό σε όλους μας κρυολόγημα, είναι ιδιαίτερα μεταδοτική, προσβάλλει τη μύτη και εκδηλώνεται με μπούκωμα, καταρροή, βήχα, φτέρνισμα, πυρετό, διαταραχές όσφρησης, γεύσης και γενικότερη αίσθηση αδυναμίας, και συνήθως κάνει τον κύκλο της σε 7-10 μέρες.
Η φαρυγγίτιδα συνήθως συνοδεύεται από έντονο πόνο, οίδημα, πυρετό και συχνά πρησμένους λεμφαδένες. Προκαλείται από διάφορους μικροοργανισμούς, κυρίως ιούς, και πρέπει να αντιμετωπίζεται εγκαίρως για να αποφευχθούν επιπλοκές, όπως ιγμορίτιδα, ωτίτιδες ή η δημιουργία αποστήματος.
Η ωτίτιδα ξεκινάει συχνά ως ρινοφαρυγγίτιδα και μεταφέρεται στο μέσο ους μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας. Τα πιο πολλά περιστατικά συμβαίνουν σε ηλικίες 3-6 ετών. Κύριοι προδιαθεσιακοί παράγοντες είναι ο συγχρωτισμός πολλών παιδιών στο σχολείο, η ύπαρξη αλλεργικής ρινίτιδας, τα υπερμεγέθη κρεατάκια και το γεγονός ότι η ευσταχιανή σάλπιγγα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως σ’ αυτές τις ηλικίες.
Η αμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πονόλαιμο, πυρετό, διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων, κακοσμία, επίμονο βήχα και εύκολη κόπωση. Συχνά εξέλιξη της αμυγδαλίτιδας είναι το περιαμυγδαλικό απόστημα. Σημαντική είναι η βοήθεια του strep test στη διάγνωση, το οποίο άμεσα, γρήγορα και με αξιοπιστία(περίπου 85-90%), μπορεί να μας δώσει απάντηση για το αν υπάρχει στρεπτόκοκκος που προκαλεί τη λοίμωξη.
Τα συμπτώματα της λαρυγγίτιδας είναι παρόμοια με αυτά του κρυολογήματος, δηλαδή εμφανίζεται με βραχνή φωνή μέχρι και αφωνία. Συνοδεύεται από βήχα, πόνο, δυσκαταποσία και σε κάποιες περιπτώσεις έντονη δύσπνοια. Η οξεία λαρυγγίτιδα οφείλεται κυρίως σε ιούς και προσβάλλει συχνότερα τα μικρά παιδιά.
Έτσι, ένας ξαφνικός πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, κακή διάθεση, ή η «βουλωμένη» μύτη, είναι μερικά από τα συχνά συμπτώματα με τα οποία συνήθως εκδηλώνεται αρχικά μια μεγάλη ομάδα παθήσεων που περιλαμβάνει ο όρος «λοίμωξη αναπνευστικού». Ωστόσο, το φάσμα των λοιμώξεων του αναπνευστικού είναι μεγάλο, περιλαμβάνοντας παθήσεις λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές που χρειάζονται διαφορετική αντιμετώπιση κάθε φορά.
Αυτή η έντονη εξατομίκευση, τονίζει η κα Παταρίδου, επιβάλει σε κάθε περίπτωση που αυτά τα συμπτώματα επιμένουν για πάνω από 3-4 μέρες και έχουν σταδιακή επιδείνωση ,την πλήρη ενδοσκοπική αξιολόγηση από τον Ωτορινολαρυγγολόγο, που με στοχευμένο και ανώδυνο τρόπο θα μπορέσει να έχει μια ολοκληρωμένη διάγνωση, ώστε να αποφευχθεί η άσκοπη χρήση αντιβιοτικών και αντιφλεγμονωδών. Πρώτη θέση πρέπει να έχουν στην αντιμετώπιση και τα βότανα, όπως τσάι του βουνού, δίκταμο, λουΐζα, χαμομήλι καθώς επίσης και οι πλύσεις στη μύτη και η άφθονη κατανάλωση λαχανικών και φρούτων.
Επιπρόσθετα, την περίοδο των εορτών ξεφεύγουμε διατροφικά από τις ρουτίνες μας, τρώμε πιο άτακτα, και συχνά «πρόχειρο» φαγητό και γενικότερα ακολουθούμε μια διατροφή αυξημένη σε λιπαρά και σάκχαρα, καπνίζουμε περισσότερο και υπερβάλουμε καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Οι συνήθειες αυτές λειτουργούν ερεθιστικά με αποτέλεσμα να οδηγούν πιο εύκολα σε έξαρση αλλεργιών, ιγμορίτιδων, λαρυγγίτιδων και αρκετές φορές και σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση η οποία μιμείται τα συμπτώματα μιας ίωσης αφού συχνά εκδηλώνεται με βήχα, βραχνάδα, πονόλαιμο και αίσθημα βάρους στο στήθος. Εδώ, έχει βασικό ρόλο η ολιστική αξιολόγηση των συμπτωμάτων, ώστε να δοθεί η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και οδηγίες για αλλαγή συνηθειών.
«Οι γιορτές έρχονται και όλοι μας θέλουμε να ξεκουραστούμε και να περάσουμε όμορφες στιγμές με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Το σημαντικότερο όλων όμως, είναι να μάθουμε να αφουγκραζόμαστε το σώμα μας και να μην το ταλαιπωρούμε με υπερβολές. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν όλοι τις μέρες αυτές, να διασκεδάσουμε με μέτρο χωρίς να καταπονούμε τον οργανισμό μας, καθώς όπως έλεγαν και οι αρχαίοι πρόγονοί μας «Παν μέτρον άριστον», γιατί έτσι το ζην γίνεται ευ ζην», καταλήγει η κα Παταρίδου.