Υπάρχει μια διατροφή που αξίζει να υιοθετήσουμε στην καθημερινότητά μας, καθώς προσφέρει ισχυρά οφέλη για τη νοητική σας υγεία και μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου νευροεκφυλιστικών παθήσεων, σύμφωνα με Αμερικανίδα νευρολόγο.

Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν τη γνωστική υγεία, όπως οι αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία στον εγκέφαλο, οι τραυματισμοί, οι διαταραχές της διάθεσης, η κατάχρηση ουσιών και διάφορες ασθένειες. Ορισμένοι από αυτούς δεν μπορούν να τροποποιηθούν, υπάρχουν ενδείξεις ότι παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η σωματική δραστηριότητα, η διατροφή, η γνωστική και κοινωνική ενασχόληση, μπορούν να σταθεροποιήσουν ή να βελτιώσουν τη φθίνουσα γνωστική λειτουργία.

Έρευνα του Frontiers in Public Health υπογραμμίζει τη σημασία της διατροφής όχι μόνο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής, αλλά και στην πρόληψη της ηλικιακής γνωστικής εξασθένησης. Διατροφικά πρότυπα όπως η Μεσογειακή, η Νορδική, η DASH και η MIND διατροφή συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης και άνοιας.

Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε τη φαιά και τη λευκή ουσία μας σε άριστη κατάσταση; Αυτήν την ερώτηση έθεσαν οι Raj Punjabi και Noah Michelson, παρουσιαστές του podcast του HuffPost «Am I Doing It Wrong?» στη Δρ Madhureeta Achari, νευρολόγο με 30 χρόνια ανεξάρτητης πρακτικής.

Σύμφωνα με το Κλίβελαντ, η φαιά ουσία είναι ένα βασικό συστατικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, που αποτελείται από κυτταρικά σώματα νευρώνων, δενδρίτες και αμύελους άξονες. Παίζει καθοριστικό ρόλο στην επεξεργασία και ενοποίηση των πληροφοριών, υποστηρίζοντας λειτουργίες όπως η αισθητηριακή αντίληψη, ο έλεγχος των μυών, η μνήμη, τα συναισθήματα και η λήψη αποφάσεων.

Στον εγκέφαλο, η φαιά ουσία βρίσκεται κυρίως στον εγκεφαλικό φλοιό, το εξωτερικό στρώμα που είναι υπεύθυνο για τις ανώτερες γνωστικές λειτουργίες, καθώς και σε βαθύτερες δομές όπως τα βασικά γάγγλια και ο θάλαμος.

Η λευκή ουσία, σύμφωνα με το MedlinePlus, βρίσκεται στα βαθύτερα τμήματα του εγκεφάλου (υποφλοιώδης περιοχή) και επηρεάζει τις λειτουργίες της μάθησης. Περιέχει νευρικές ίνες (άξονες), που είναι προεκτάσεις των νευρικών κυττάρων (νευρώνων). Πολλές από αυτές τις νευρικές ίνες περιβάλλονται από ένα είδος θήκης ή καλύμματος που ονομάζεται μυελίνη.

Η μυελίνη δίνει στη λευκή ουσία το χαρακτηριστικό της χρώμα. Ακόμα, προστατεύει τις νευρικές ίνες από τραυματισμούς και βελτιώνει την ταχύτητα και τη μετάδοση των ηλεκτρικών νευρικών σημάτων κατά μήκος των αξόνων.

Η βασική αιτία των περισσότερων προβλημάτων

Η Achari ανέφερε ότι ο «Νο 1 λόγος» για πολλά από τα προβλήματα που παρατηρεί στους ασθενείς της είναι ότι είναι «διατροφικά ανεπαρκείς».

Οι ΗΠΑ υποφέρουν από αυτό που αποκαλεί «υποσιτισμό υψηλών θερμίδων», δηλαδή οι άνθρωποι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφής, αλλά δεν λαμβάνουν τις βιταμίνες και τα μέταλλα που χρειάζονται.

«Ο εγκέφαλος χρειάζεται μια ισορροπημένη διατροφή», είπε και πρόσθεσε: «Όσον αφορά στις βιταμίνες, η καθεμία παίζει τον ρόλο της. Είναι σαν μια άριστα ρυθμισμένη μηχανή. Δεν μπορείς απλώς να φτιάξεις ένα μέρος και να περιμένεις να δουλέψει σωστά, είναι σαν ένα αυτοκίνητο. Αν όλα είναι τέλεια, αλλά ένα λάστιχο είναι ξεφούσκωτο, το αυτοκίνητο δεν πρόκειται να κινηθεί».

Η πολύχρωμη διατροφή

Η Achari πρότεινε ότι, αν μας φαίνεται «υπερβολικό» να προσπαθούμε να λάβουμε όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τον εγκέφαλο, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στο να «τρώμε το ουράνιο τόξο».

«[Πρέπει να καταναλώνουμε] πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, νομίζω ότι το 90% από εμάς καταναλώνουμε τα δημητριακά μας σε υπερ-επεξεργασμένη μορφή. Πρέπει να επιστρέψουμε στα δημητριακά ολικής άλεσης, στις μη επεξεργασμένες τροφές, στα κρέατα, στα ψάρια, στα πουλερικά που είναι ολόκληρα. Χρειάζονται επίσης γαλακτοκομικά, ξηροί καρποί και σπόροι. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, θα πρέπει να προσπαθείτε να καταναλώνετε όλα αυτά τα είδη τροφίμων».

Η σημασία του μασήματος 

Για να διατηρήσουμε τον εγκέφαλό μας όσο το δυνατόν πιο υγιή, η Achari μας παρότρυνε να «θρέφουμε τα κύτταρά μας» με μια μεγάλη ποικιλία τροφών γεμάτων μικροθρεπτικά συστατικά καθημερινά και να μασάμε καλά το φαγητό μας.

«Το φαγητό σημαίνει μάσημα. Υπάρχει αυτή η νέα κουλτούρα των smoothies, όπου όλα πηγαίνουν στο στομάχι πριν τα δόντια σας προλάβουν να τα μασήσουν. Τα δόντια είναι το πρώτο μέρος του πεπτικού συστήματος», τόνισε η επιστήμονας.

Η μάσηση ενεργοποιεί ένζυμα στο στόμα, όπως η αμυλάση, που βοηθούν στη διάσπαση της τροφής και «ξυπνούν» το μικροβίωμα, προκειμένου να είναι έτοιμο να απορροφήσει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.