Eπιστήμονες και ειδικοί ετοιμάζονται να ανασύρουν στην επιφάνεια το πιο ακέραιο αρχαίο πλοίο που έχει βρεθεί ποτέ στην Μεσόγειο. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα ευρήματα θα διευρύνουν τους ορίζοντες της αρχαιολογικής γνώσης για το θαλάσσιο εμπόριο της αρχαιότητας.
Το βυθισμένο πλοίο ανήκει στον πολιτισμό των Φοινίκων. Το ναυάγιο βρέθηκε στη Mazarrón, της Μούρθα και ονομάστηκε Mazarrón 2. Ομάδα εμπειρογνωμόνων, από το πανεπιστήμιο της Βαλένθια (UV), υπό την καθοδήγηση του επικεφαλής ερευνητή Agustín Diez Castillo και με την συνεργασία του Carlos de Juan, επικεφαλής της επιχείρησης για την ανέλκυση έχει ξεκίνησε μια φιλόδοξη επιχείρηση με σκοπό την ανάκτηση του αρχαίου ναυαγίου.
Η παρέμβαση, δεν υπόσχεται μόνο να φέρει στην επιφάνεια πολύτιμα αρχαιολογικά τμήματα, αλλά και να αποκαλύψει απροσδόκητα υλικά τα οποία παρέμεναν κρυμμένα κάτω από τον ιζηματοειδή πυθμένα της Μεσογείου, στο σημείο εκείνο, μέχρι σήμερα.
Την ομάδα απαρτίζουν δεκάδες ειδικοί, μεταξύ των οποίων, μεταπτυχιακοί φοιτητές του τμήματος αρχαιολογίας, εξειδικευμένοι συντηρητές, έξι επαγγελματίες δύτες με ειδίκευση στην ενάλια αρχαιολογία, όπως και ένας ειδικός στην καταγραφή και την επικοινωνία από το πανεπιστήμιο της Αλικάντε.
Ακόμα, τμήμα της ίδια ομάδας, έχει συμμετάσχει σε προηγούμενα επιτυχημένα έργα, όπως το περίφημο υποθαλάσσιο πρόγραμμα στη Μαγιόρκα, το «El Sec», το οποίο έχει προσφέρει στην ομάδα πρακτική εμπειρία στη διαχείριση βυθισμένων αρχαιολογικών αντικειμένων.
Για την διασφάλιση, τόσο των αντικειμένων όσο και της ομάδας, έχει μπει φράγμα με σημαδούρες, στην περιοχή του ναυαγίου, όπου γίνονται οι εργασίες, ώστε να οριοθετείται ο χώρος και να περιορίζεται η πρόσβαση σε τρίτους.
Αυτό είναι σημαντικό επειδή τα κομμάτια που ανακτήθηκαν είναι εξαιρετικά εύθραυστα λόγω της παρατεταμένης παραμονής τους στο θαλάσσιο περιβάλλον. Κατά τις πρώτες εβδομάδες του Σεπτεμβρίου, που εμπίπτουν στην τουριστική περίοδο, τα μέτρα ασφαλείας ενισχύθηκαν για την αποφυγή επεισοδίων.
Για να διευκολύνει το έργο, το Υπουργείο Πολιτισμού παρείχε μια πλατφόρμα εξοπλισμένη με προηγμένα συστήματα, όπως αεροσυμπιεστές και αντλίες νερού που επιτρέπουν την αναρρόφηση ιζημάτων κάτω από το νερό, καθώς και βάρη για να διασφαλιστεί ότι οι δύτες θα καταφέρουν να λειτουργούν αποτελεσματικά στο σωστό βάθος.
Οι νέες τεχνολογίες
Μία από τις σημαντικότερες τεχνικές πρωτοπορίες ήταν ότι δημιουργήθηκαν τρισδιάστατα μοντέλα των 22 τμημάτων του ναυαγίου, γεγονός που αποτελεί μια τεράστια εξέλιξη στον σχεδιασμό και τη διεκπεραίωση της ανέλκυσης.
Αυτή η πρωτοπορία έδωσε στην ομάδα τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει κάθε πρόκληση και να σχεδιάσει ασφαλέστερες λύσεις για τη διαχείριση και των πιο εύθραυστων αντικειμένων. Η προσέγγιση ολοκληρώνεται με τη χρήση καλουπιών ρητίνης πολυαιθυλενίου για να διασφαλιστεί η η προστασία των τμημάτων κατά την απόσπασή τους και την επακόλουθη μεταφορά τους στα εργαστήρια συντήρησης.
Πολλές εταιρείες κορυφαίας τεχνολογίας της κοινότητας της Βαλένθια, έχουν συνεργαστεί στη δημιουργία των μοντέλων αυτών, εμπλουτίζοντας το έργο με την πιο προηγμένη τεχνολογία στον τομέα της αρχαιολογίας.
Αν και η συγκεκριμένη περιοχή έχει ερευνηθεί και στο παρελθόν, η ομάδα ανακάλυψε αντικείμενα τα οποία δεν είχαν καταγραφεί ποτέ πριν. Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για τους ερευνητές. Ανάμεσα στις πιο αξιοσημείωτες ανακαλύψεις, είναι τα τμήματα από σχοινιά και κεραμικά θραύσματα που ήταν θαμμένα κάτω από στρώματα ιζήματος.
Η συντήρηση των τόσο λεπτεπίλεπτων αντικειμένων, αποτελεί για τους ακαδημαϊκούς μοναδική ευκαιρία, καθώς έχουν αποκτήσει νέες γνώσεις γύρω από τις πρακτικές του εμπορίου και της ζωής σ’ αυτό το πλοίο της αρχαιότητας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κατάσταση των υλικών του είναι εξαιρετική και επιτρέπει μια βαθιά ανάλυση των τεχνικών πλοήγησης και του εμπορίου των αρχαίων Φοινίκων.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Carlos de Juan, υπολογίζεται ότι, το σύνολο των υλικών θα έχει συλλεχθεί μέχρι της 6 Νοεμβρίου, αν και το πρόγραμμα των εργασιών μπορεί να αλλάξει, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στη θάλασσα, οπότε δεν αποκλείεται να καθυστερήσουν οι εργασίες. Με την ολοκλήρωση της φάσης αυτής, τα ανακτηθέντα αντικείμενα θα μεταφερθούν στο εργαστήριο ARQUAtec, του υπουργείου πολιτισμού, όπου θα ξεκινήσει η διεργασία της συντήρησης – μια λεπτομερής και ενδελεχής διεργασία που θα χρειαστεί αρκετά χρόνια.
Πολυετείς οι εργασίες συντήρησης
Χρειάζονται τουλάχιστον πέντε χρόνια εντατικής εργασίας για το πλοίο και επεξεργασίας των υλικών του προκειμένου να μπορεί να διατεθεί προς έκθεση, καθώς η κατεργασία του ξύλου, το οποίο παρέμεινε βυθισμένο για αιώνες, απαιτεί σταδιακό εμποτισμό των υλικών, για την αποτροπή περεταίρω υποβάθμισής του, έξω από το νερό.
Η έναρξη του έργου, κατέστη δυνατή χάρη στη στενή συνεργασία ανάμεσα σε διαφορετικά ιδρύματα, μεταξύ των οποίων, η περιφέρεια της Μούρθια, το πανεπιστήμιο της Βαλένθια, και το υπουργείο Πολιτισμού, ο συντονισμός των οποίων υπήρξε καθοριστικός στην αντιμετώπιση των πολλών προκλήσεων που έθετε μια επιχείρηση αυτής της εμβέλειας και περιπλοκότητας.
Ο Agustín Diez και ο Carlos de Juan έχουν τονίσει πως, η επιτυχία του έργου, εξαρτάται από τη διεπιστημονική συνεργασία, ένα μοντέλο συνεργασίας που αποτελεί αναμφίβολα θεμέλιο λίθο στον τομέα της υποθαλάσσιας αρχαιολογίας στην Ισπανία.