Μια διεθνής ερευνητική ομάδα συμμετέχει σε νέα ωκεανογραφική αποστολή στο Αιγαίο με στόχο να εξερευνήσει τα υποθαλάσσια ηφαιστειακά κέντρα της Σαντορίνης και το υποθαλάσσιο ρήγμα της Αμοργού, να κατανοήσει τις γεωλογικές διεργασίες που μπορούν να προκαλέσουν κατολισθήσεις, τσουνάμι και ηφαιστειακές εκρήξεις.
Παράλληλα, στόχος είναι να αναπτύξει συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για την ενίσχυση της ασφάλειας των παράκτιων περιοχών.
Επικεφαλής της ωκεανογραφικής αποστολής MSM132 είναι το Κέντρο Ωκεάνιων Ερευνών GEOMAR Helmholtz του Κιέλου στη Γερμανία, ενώ συνεργάζεται και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι ερευνητές, που βρίσκονται εν πλω στο γερμανικό ερευνητικό σκάφος «MARIA S. MERIAN», θα δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στο υποθαλάσσιο ενεργό ηφαίστειο του Κολούμπου, το οποίο έχει εκραγεί το 1650 έπειτα από ένα χρόνο έντονης σεισμικότητας.
Τρία είναι τα κεντρικά ερωτήματα στα οποία θα επικεντρώσουν τις έρευνές τους οι επιστήμονες.
Μπορούν οι σεισμοί να προκαλέσουν κατολισθήσεις;
Οι ερευνητές χρησιμοποιούν βαθυμετρικούς χάρτες υψηλής ανάλυσης και σεισμικές μετρήσεις για να εκτιμήσουν αν οι τεκτονικές κινήσεις θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν τις πλαγιές του υποθαλάσσιου ηφαιστείου του Κολούμπου προκαλώντας την κατάρρευσή τους.
Πώς επηρεάζει η ηφαιστειακή δραστηριότητα τη σταθερότητα του ηφαιστείου;
Η διεθνής επιστημονική ομάδα χαρτογραφεί την έντονη υδροθερμική δραστηριότητα εντός του κρατήρα του Κολούμπου, όπου καυτό νερό και αέρια αλλοιώνουν τα πετρώματα. Στόχος είναι να εντοπιστούν αδύναμα σημεία στην ηφαιστειακή δομή που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιθανούς γεωκινδύνους. Ποια είναι η σχέση μεταξύ των σεισμών και των ηφαιστειακών εκρήξεων;
Οι δισδιάστατες και τρισδιάστατες σεισμικές απεικονίσεις θα διερευνήσουν τον τρόπο με τον οποίο τα ρήγματα και οι ηφαιστειακές διεργασίες αλληλοεπηρεάζονται και αυτό αποτελεί έναν κρίσιμο παράγοντα για την κατανόηση των πιθανών ακραίων γεωλογικών φαινομένων.
Πώς μπορεί να ανιχνευθεί έγκαιρα η ηφαιστειακή δραστηριότητα;
Οι ερευνητές δοκιμάζουν ένα καινοτόμο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης που χρησιμοποιεί αισθητήρες θαλάσσιου πυθμένα τελευταίας τεχνολογίας για τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τους σεισμούς, τις κινήσεις του εδάφους και τα ηφαιστειακά αέρια. Η τεχνολογία αυτή έχει σχεδιαστεί για να επιτρέψει την αξιόπιστη παρακολούθηση των υποθαλάσσιων ηφαιστείων.
«Η πολυετής συνεργασία της επιστημονικής ομάδας του Πανεπιστημίου της Αθήνας στη θαλάσσια έρευνα με τα γερμανικά ινστιτούτα στο ηφαιστειακό πεδίο της Σαντορίνης οδήγησε στην επιτυχή έγκριση ενός φιλόδοξου ερευνητικού προγράμματος για την κατανόηση και την παρακολούθηση ακραίων θαλάσσιων γεωκινδύνων με στόχο την έγκαιρη προειδοποίηση των κατοίκων», περιέγραψε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο η καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Παρασκευή Νομικού, η οποία συμμετέχει στην ωκεανογραφική αποστολή και μελετά το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου από το 2001.
Όπως εξηγεί η ίδια, κατά τη διάρκεια της ωκεανογραφικής αποστολής θα εγκατασταθούν σύγχρονοι υποθαλάσσιοι σεισμογράφοι, οι οποίοι είναι εξοπλισμένοι με ειδικούς σένσορες για να μετράνε τη σεισμικότητα του χώρου, τις μετακινήσεις του εδάφους αλλά και τις φυσικοχημικές παραμέτρους του νερού. Επίσης, θα πραγματοποιηθεί τρισδιάστατη και δισδιάστατη σεισμική απεικόνιση του υποθαλάσσιου ρήγματος της Αμοργού που ενεργοποιήθηκε το 1956 και είχε καταστροφικές συνέπειες για τη Σαντορίνη, ενώ θα δημιουργηθεί και λεπτομερές φωτομωσαϊκό του ενεργού υδροθερμικού πεδίου του Κολούμπου με τη χρήση νέων καινοτόμων υποβρύχιων ρομπότ. «Τα αποτελέσματα της θαλάσσιας έρευνας θα συνδυαστούν με τις μετρήσεις του υποθαλάσσιου παρατηρητηρίου SANTORY, στο οποίο ηγείται το ΕΚΠΑ», πρόσθεσε η Παρασκευή Νομικού.
Αναφορικά με την επιλογή της περιοχής για τη διεξαγωγή της αποστολής MSM132, ο επικεφαλής επιστήμονας, καθηγητής Κρίστιαν Μπερντ (Christian Berndt), ο οποίος είναι επικεφαλής της Ερευνητικής Μονάδας Θαλάσσιας Γεωδυναμικής του Κέντρου Ωκεάνιας Έρευνας GEOMAR Helmholtz του Κιέλου, σημειώνει σε σχετική ανακοίνωση ότι «η περιοχή έχει ιστορικό πολυάριθμων ηφαιστειακών εκρήξεων, ορισμένες από τις οποίες ήταν ιδιαίτερα εκρηκτικές στο παρελθόν».
Η πιο φιλική στη ζωή περιοχή του πλανήτη Άρη
Το James Webb κατέγραψε εντυπωσιακές εικόνες από εργοστάσιο παραγωγής άστρων
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
