Χιλιάδες παιδιά θα πάνε την ερχόμενη εβδομάδα στο σχολείο και πολλά από αυτά, ιδιαίτερα τα «πρωτάκια» του Δημοτικού και του Γυμνασίου, θα έχουν υποβληθεί σε προληπτικό ιατρικό έλεγχο για να εξασφαλιστεί ότι είναι έτοιμα να συμμετάσχουν με ασφάλεια σε κάθε δραστηριότητα.

Στο πλαίσιο αυτών των εξετάσεων δεν πρέπει να ξεχάσετε τον έλεγχο των δοντιών τους. Ο έλεγχος αυτός είναι εξίσου σημαντικός με τις αναμνηστικές δόσεις των εμβολίων γιατί η τερηδόνα που καθυστερεί να αντιμετωπιστεί μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, αναφέρει η Αμερικανική Οδοντιατρική Εταιρεία (American Dental Association). Τέτοιες συνέπειες μπορεί να είναι πόνος, αποστήματα δοντιών, πύον γύρω από το δόντι, σπάσιμο του δοντιού, προβλήματα με τη μάσηση ή ακόμα και μετακίνηση των μόνιμων δοντιών.

Δυστυχώς πολλοί γονείς δεν αντιλαμβάνονται ότι η σοβαρή τερηδόνα είναι εξαιρετικά συνηθισμένη, είναι μεταδοτική αφού οφείλεται σε μικροοργανισμούς που υπάρχουν στην στοματική κοιλότητα και δεν υπάρχει εμβόλιο εναντίον της, τονίζει η ADA.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας για την στοματική υγιεινή στη χώρα μας, το 78,5% των Ελληνόπουλων ηλικίας 12 ετών έχουν μέτρια έως κακή στοματική υγιεινή, ενώ στις ηλικίες 12 και 15 ετών μόνο το 15,8% και 16,7% αντίστοιχα έχουν υγιές περιοδόντιο.

Στις ίδιες ηλικίες τα παιδιά έχουν 2-3 δόντια χαλασμένα. Επιπρόσθετα, με την αύξηση της ηλικίας μειώνεται το ποσοστό των Ελληνόπουλων χωρίς τερηδόνα, και από 57,2% που είναι στα 5 έτη γίνεται 37,1% στα 12 έτη και 28,9% στα 15.

Δυστυχώς, τα παιδιά πολλές φορές δεν λένε στους γονείς τους ότι πονάει το δόντι τους και έτσι υποφέρου σιωπηρά, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει και τις σχολικές επιδόσεις τους.

Σύμφωνα με την ADA, ένα παιδί με χρόνιο πόνο στο δόντι μπορεί να δυσκολεύεται να φάει, να μιλήσει και να συγκεντρωθεί, να μοιάζει αγχωμένο, νευρικό ή κουρασμένο, ή ακόμα και να χάνει μαθήματα εξαιτίας της κατάστασής του.

Για όλους αυτούς τους λόγους είναι απαραίτητη η καλή στοματική υγιεινή αλλά και ο προληπτικός έλεγχος από τον οδοντίατρο πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ώστε να γίνει καθαρισμός και φθορίωση που μπορεί να διαφυλάξουν την οδοντική υγεία και να εντοπιστούν προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα και με μικρότερο κόστος στα αρχικά τους στάδια.

Αν εξάλλου το παιδί είναι 7 ετών, είναι κατάλληλη η στιγμή και για την πρώτη ορθοδοντική αξιολόγηση, τονίζει η ADA, υπογραμμίζοντας ότι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να αποτρέψει ή να ελαττώσει τη σοβαρότητα της κακής σύγκλεισης των μόνιμων δοντιών.

«Επειδή τα οστά των γνάθων στις μικρές ηλικίες μπορούν να ανταποκριθούν πολύ πιο εύκολα στις ορθοδοντικές παρεμβάσεις, η έγκαιρη έναρξη της ορθοδοντικής θεραπείας θα βοηθήσει την ομαλή αύξηση όλου του προσώπου και ενδεχομένως θα προλάβει μελλοντικές εξαγωγές δοντιών σε ορισμένες περιπτώσεις», λέει η Δρ. Κατερίνα Δούμα-Μιχελάκη, ειδική ορθοδοντικός παιδιών & ενηλίκων. «Βέβαια, κάθε παιδί, όπως και κάθε ενήλικας, πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ξεχωριστή οντότητα, με διαφορετικές ανάγκες, σε διαφορετικούς χρόνους. Δεν είναι η ηλικία εκείνη που καθορίζει τη θεραπεία, αλλά το ίδιο το ορθοδοντικό πρόβλημα. Έτσι, μπορεί για παράδειγμα δύο παιδιά να βρίσκονται στην ίδια ακριβώς ηλικία αλλά το ένα να χρειάζεται άμεση έναρξη ορθοδοντικής θεραπείας και το άλλο όχι».

Η προληπτική ή κατασταλτική ορθοδοντική που μπορεί να χρειαστεί ένα παιδί πρώτης σχολικής ηλικίας έχει σκοπό να διορθώσει πολλά και διαφορετικά προβλήματα, επισημαίνει η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη. Ανάμεσα σε αυτά τα προβλήματα συμπεριλαμβάνονται:

* Η πρόσθια ή/και οπίσθια σταυροειδής σύγκλειση

* Ο έντονος συνωστισμός των δοντιών

* Η πρόσθια χασμοδοντία (είναι η ύπαρξη κενού ανάμεσα στα πάνω και στα κάτω δόντια όταν το στόμα είναι κλειστό, επειδή δεν έρχονται σε επαφή μεταξύ τους)

* Η πολύ αυξημένη ή πολύ μειωμένη οριζόντια και κατακόρυφη πρόταξη («πεταχτά» δόντια)

* Τα έντονα σκελετικά προβλήματα

* Οι δυσκολίες στη μάσηση και οι πόνοι στην άρθρωση της γνάθου

* Τα οδοντικά προβλήματα που δημιουργούνται από παρατεταμένες παιδικές συνήθειες, όπως το πιπίλισμα (θηλασμός) του δακτύλου και η προώθηση της γλώσσας.

* Το έντονο, μη φυσιολογικό σφίξιμο ή τρίξιμο (βρυγμός) των δοντιών στη διάρκεια του ύπνου και μερικές φορές την ημέρα

* Η διαφύλαξη του χώρου για την ανατολή των μονίμων δοντιών, αν χαθεί ο χώρος κάποιου παιδικού από τερηδόνα, τραύμα ή πρόωρη εξαγωγή

* Η διάγνωση και αντιμετώπιση των αγκυλωμένων νεογιλών δοντιών (είναι τα δόντια που μοιάζουν «βυθισμένα»)

* Η διάγνωση και πιθανή παραπομπή για διόρθωση, της υπερτροφίας του χαλινού (είναι ο κάθετος υμένας ανάμεσα στη γλώσσα και στο έδαφος του στόματος) η οποία δημιουργεί προβλήματα στη λειτουργία του στόματος και την ομιλία.

* Η διάγνωση της καθυστέρησης της ανατολής των μονίμων δοντιών όταν οφείλεται σε παθολογικά αίτια, όπως η ύπαρξη οδοντωμάτων (είναι καλοήθεις όγκοι) κ.λπ.

* Η πρόληψη τυχόν καταγμάτων.

Ανάλογα με τα ευρήματα του προληπτικού ελέγχου, ο οδοντίατρος ή/και ο ορθοδοντικός θα προτείνουν ένα πρόγραμμα επισκέψεων στο παιδί, το οποίο θα εξαρτηθεί επίσης από τις διατροφικές συνήθειές του και το πόσο συχνά και καλά βουρτσίζει τα δόντια του.

«Στα μικρά παιδιά πρέπει να διορθώνουμε εγκαίρως τα προβλήματα εκείνα που αν επιμείνουν θα επιδράσουν αρνητικά στην ομαλή εξέλιξη της οδοντοφυΐας και του προσώπου», καταλήγει η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη.